De Sanguisorba (in het Nederlands “Pimpernel” genaamd) is een geslacht dat bestaat uit meer dan 20 soorten vaste planten. Deze planten zijn inheems in de gematigde klimaatzones van het noordelijk halfrond. De Pimpernel staat al sinds de middeleeuwen bekend als geneeskrachtige plant. De plant werd als bloedstelpend middel bij in- en uitwendige bloedingen gebruikt. Dit is ook aan de botanische naam van deze plant te zien. Het Latijnse “sanguinem” betekent namelijk bloed en “sorbis” betekent absorberen. Vooral de wortelstok bevat verschillende werkzame stoffen, zoals saponinen en looistoffen die adstringerend en antibacterieel werken. De vers geschilde wortelstokken werden dan ook op wonden gelegd om bloedingen te stelpen.
De Pimpernel heeft een karakteristieke uitstraling in vorm van een bolvormige aar dat boven op de stengel rust. Deze aar is echt het hoofdje van de plant en bestaat uit een vierdelig bloemdek dat gevormd wordt door klekbladen. De bloemen (in vorm van bolletjes) hebben een groenachtige kleur en lijken wat paars te zijn aangelopen. Deze bolletjes zorgen voor een kleurrijk dynamiek in de tuin. Kenmerkend zijn ook de onevengeveerde bladeren die gezaagde deelblaadjes hebben. De bladeren van de Sanguisorba zijn groen en ongeveer 60 cm hoog. De volwassen hoogte van deze vaste plant is zo’n 150 cm. De plant is erg winterhard en verdraagt een temperatuur tot -30 gr. C. De Pimpernel verlangt een zonnige, warme plek op niet te arme grond en buiten de schaduwzone van bomen en heesters. De plant is dus zeer geschikt voor een tuin op het zuiden. De pimpernel bloeit lang, afhankelijk van de cultivar, van juni tot in de herfst. De bloempjes vormen een geliefde voedselbron voor vlinders. Er zijn zelfs vlinders voor wie de plant van levensbelang is, zoals het kalkgraslanddikkopje (die ook bekend staat als het pimperneldikkopje) en het pimpernelblauwtje.
Pimpernel is eetbaar en stond vroeger in vele kruidentuinen en komt regelmatig voor in oude kookboeken. Deze plant kan slecht tegen te veel nattigheid in de winter en heeft daarom bescherming nodig tegen overvloedige regen en sneeuw. In de zomer moet je ervoor waken dat de Sanguisorbia niet uitdroogt. De plant woekert niet of nauwelijks en laat zich goed combineren met andere planten.
Een pimpernel verzorgen vraagt niet al te veel inspanning. Het enige waar je rekening mee moet houden is dat deze graag op een zonnige tot half zonnige plek en een droge tot vochtige grond staat. De plant is namelijk behoorlijk sterk en maakt stevige wortelpennen. Vorst heeft amper vat op de pimpernel. De plant verliest echter wel het blad in de winter. De Sanguisorbia is dus goed winterhard, redelijk droogtetolerant, verdraagt zout en zeewind, kan wat luchtvervuiling aan en heeft geen last van ziektes of ongedierte.
Wil je de pimpernel snoeien, dan hoef je eigenlijk alleen aan het einde van het najaar de stengels van de plant bij de grond af te knippen. De plant loopt dan in de lente weer uit en je kunt al snel weer genieten van de mooie bloemetjes.
Bemesting
Om ervoor te zorgen dat de Sanguisorbia goed blijft groeien, is het raadzaam om de plant te bemesten. Je kunt dit het beste in het voorjaar doen. Het beste gebruik je hiervoor Floramix tuinmest. Niet alleen zorgt deze bemesting voor een betere groei en bloei, het verhoogt ook de weerstand van de plant waardoor deze minder vatbaar is voor ziekte en plagen. Bemest bij voorkeur op een tijdstip wanneer er regen wordt voorspeld. Zodra de meststof in contact komt met vocht worden de voedingsstoffen vrijgegeven. De plant kan dan direct de voedingsstoffen opnemen.
Toepassing
Doordat de Sanguisorbia een plant is dat slechts een kleine onderhoudsbehoefte heeft, is dit een uitstekend alternatief voor een onderhoudsarme tuin. Deze plant is sterk genoeg om “zelfredzaam te zijn”. Je kunt er hierbij voor kiezen om mooie combinaties te maken met laagblijvende siergrassen. Uiteraard past de Sanguisorbia ook perfect in een siertuin. De bolvormige kopjes van de plant zorgen op een geraffineerde manier voor dynamiek van de plant, zonder de aandacht te veel te trekken.
Soorten Sanguisorba
We hebben de meest gangbare variëteiten van deze plant voor je op een rijtje gezet en hieronder de verschillende kenmerken van de soorten voor je in kaart gebracht.
Sanguisorba minor
Sanguisorba minor, de kleine pimpernel is een inheemse, wintergroene vaste plant. De bladeren zijn samengesteld uit 6 tot 10 ellipsvormige, grof getande blauwgroene deelblaadjes die in de keuken gebruikt kunnen worden. De smaak is zoetig en nootachtig, licht komkommersmaak en wordt in salades, bij komkommer, zachte kaas en groenteschotels gebruikt. Sanguisorba minor bloeit van mei tot juli met bruinrode bloempjes in bolvormige aren. De plant houdt van een standplaats in de zon of halfschaduw en bij voorkeur een kalkrijke, goed doorlaatbare grond.
Familienaam
Sanguisorba minor
Nederlandse naam
Kleine Pimpernel
Bloemkleur
Bruinrood
Bladkleur
Blauwgroen
Hoogte
50 – 70 cm
Hoogte bloem
50 – 70 cm
Sanguisorba officinalis
De Sanguisorba officinalis of ook wel Grote pimpernel genoemd is een inheemse, maar zeldzaam wordende winterharde vaste plant. Deze plant bloeit van juni tot september met langwerpige roodachtige bloemhoofden. De Sanguisorba officinalis is in grote delen van Europa terug te vinden. De Sanguisorba officinalis staat graag op een zonnige tot halfschaduw plek met een losse, kalkhoudende grond. Voeg eventueel wat kalk en zand of grit aan de grond toe want de planten houden niet van een al te vochtige grond. Hou er rekening mee dat deze plant zich uitzaait. De bladeren van de grote Pimpernel zijn eetbaar maar worden door hun wat wrangere smaak minder gebruikt dan de Sanguisorba minor.
Familienaam
Sanguisorba minor
Nederlandse naam
Kleine Pimpernel
Bloemkleur
Bruinrood
Bladkleur
Blauwgroen
Hoogte
50 – 70 cm
Hoogte bloem
50 – 70 cm
Sanguisorba canadensis
Deze pimpernel komt oorspronkelijk uit Canada en noordelijk Amerika. Het is een sierlijke plant met mooi grijsgroen geveerd blad en crème witte bloemen in de vorm van een pluizige flessenborstel. In het najaar kleuren de bladeren warm oranje. De plant bloeit aan eind van de zomer aan stengels van meer dan een meter lang. De Sanguisorba canadensis is goed winterhard.
Familienaam
Sanguisorba canadensis
Nederlandse naam
Pimpernel
Bloemkleur
crème wit
Bladkleur
Grijsgroen
Hoogte
100 – 150 cm
Hoogte bloem
100 – 150 cm
Sanguisorba obtusa
De Sanguisorba obtusa, ofwel de Pimpernel, is een vaste plant die prachtig bloeit met roze, pluimvormige, pluizende bloemen van juli tot september. De plant heeft onderaan vooral blad, waar de bloemetjes bovenuit groeien. De plant staat graag in de volle zon of halfschaduw. Het blad van deze Pimpernel is groen van kleur en sterft af in de winter. De totale hoogte van de plant wordt ongeveer 80-100 cm. De Sanguisorba obtusa groeit compacter dan veel andere Sanguisorba soorten.
Familienaam
Sanguisorba obtusa
Nederlandse naam
Pimpernel
Bloemkleur
Roze
Bladkleur
Groen
Hoogte
80 - 100 cm
Hoogte bloem
80 - 100 cm
Sanguisorba hakusanensis
Deze pimpernel komt oorspronkelijk uit Japan en Korea en wordt door de vorm ook wel de lila eekhoorn genoemd. De plant heeft namelijk prachtige lila roze hangende bloemaren die eruit zien als de staart van een eekhoorn. De plant heeft een groot blauwgroen blad, en hoewel de Pimpernel graag in vochtige grond staat, verdraagt deze versie ook droogte erg goed.
