De Japanse esdoorn is een langzaam groeiende sierlijke struik. De plant is te gebruiken als solitair in een voortuin, als bonsai tussen steentjes in een minimalistische tuin, in een Japanse tuin, naast de vijver, in pot op het terras of gewoon in de border tussen andere planten. De Japanse esdoorn kan met zijn waaiervormige kroon 10 m hoog worden. De schors en takken van de boom zijn grijs tot grijsbruin en glad. De bladeren zijn dubbel gezaagd en vijf- tot negenlobbig en soms diep ingesneden.
De Latijnse naam van de Japanse esdoorn is ‘Acer palmatum’ omschrijft deze plant volledig: ‘Acer’ betekent esdoorn, en ‘palmatum’ betekent handvormig. Als je goed naar de plant kijkt, zie je meteen waar dat op duidt. Namelijk op de vorm van het blad. Het blad is ook waar deze prachtige plant bekend om staat. Een Japanse esdoorn kan namelijk van een struik uitgroeien tot een kleine boom en door de vele handvormige bladeren ontstaat er een dicht bladerdak. In de zomer, als alle bladeren prachtig groen zijn, is de Acer Palmatum erg mooi om te zien. Als de bladeren in de herfst echter verkleuren, weet je niet wat je ziet. Fenomenale herfstkleuren als brons, oranje, paars, donkerrood en geel: de bladeren van deze plant doen je met bewondering stil staan bij de schoonheid van de natuur.
Grofweg kan je zeggen dat er twee soorten bestaan: opgaande soorten die (met het nodige geduld) enkele meters hoog kunnen worden, en liggende of bijna afhangende soorten. Deze laatste blijven lager en groeien breed uit, maar zijn ook verkrijgbaar geënt op een stammetje. Uitgangspunt is dat Japanse esdoorns met een fijn blad laag blijven en breed worden. Deze planten worden veelal gebruikt bij vijvers. Japanse esdoorns met een grof blad worden in de regel hoger en minder breed. Daarnaast zijn er ook nog enkele echte dwergsoorten die bijvoorbeeld ook als bonsai gehouden kunnen worden. Japanse esdoorns zijn de populairste bomen om als bonsai boompje op te snoeien. Dit komt mede doordat de dwergsoort heel goed reageert op snoei en je niet al te veel verkeerd kan doen tijdens het verwijderen van enkele takken.
De Japanse esdoorn komt van oorsprong uit Japan en Korea. De plant staat symbool voor een vlam van inspiratie. Wanneer je naar de groeivorm, de bladkleuren en vormen kijkt, kun je je daar wel iets bij voorstellen. Om die reden wordt de plant ook veel toegepast in rustplaatsen en meditatietuinen of boeddhistische tempels. In Japan beschouwt men de Esdoorn de boom die beschermt tegen onheil. In de Keltische cultuur staat de Acer palmatum symbool voor onafhankelijkheid.
Veel mensen willen bij het planten de grond afdekken met worteldoek, maar hou er rekening mee dat de grond hieronder altijd vochtig blijft. De Japanse esdoorn houdt niet van natte voeten. De wortels zullen dan per direct gaan rotten. Bovendien gedijt een esdoorn het best als er genoeg organische stof in de grond aanwezig en er een actief bodemleven is. Dit kan gestimuleerd worden door organische mest te geven. Als de kluit volledig afgedekt is, is het moeilijk om in te grijpen als er problemen ontstaan. Mocht je dus met worteldoek aan de slag willen gaan, zorg er dan voor dat je een ruime cirkel rond de stam vrij laat zodat de grond goed kan blijven ademen.
De meeste soorten Acer palmatum houden niet van te veel direct zonlicht. Een plaatsje in de (half)schaduw is aan te bevelen. Gefilterd licht door de bladeren van een grotere loofboom is bijvoorbeeld ideaal. Vooral de roodbladige en bleekbladige soorten kunnen bruine bladranden krijgen door verbranding in de volle zon, zeker in combinatie met droogte. Let er ook goed op dat de plant wat beschut en niet in de volle wind staat.
In een pot op het terras komt zo een Japanse esdoorn ook goed tot z’n recht. Gebruik, zoals bij alle planten, een voldoende grote bloempot met gaten in de onderkant om het overtollige water weg te laten lopen. Onderin kun je ook een laagje lavasteentjes voor de drainage leggen. Laat de grond nooit helemaal uitdrogen, maar zorg wel dat het water altijd weg kan. Ook hier zijn natte voeten funest. Giet de plant bij voorkeur met regenwater. Leidingwater bevat soms veel kalk, en daar houden Japanse esdoorns niet van.
We hebben een aantal variëteiten van deze plant voor je op een rijtje gezet en hieronder de verschillende bladkleuren van de soorten voor je in kaart gebracht.
De herfstkleur is afhankelijk van de grondsoort en standplaats. Zolang de plant in de juiste omstandigheden staat (dus niet te nat, in gefilterd licht en met geringe bemesting) zal de plant prachtige herfstkleuren krijgen. Op een andere standplaats kan de herfstkleur anders zijn.
Een ander probleem dat zich voor kan doen (de bontbladige Japanse esdoorns “Butterfly” en “Higasa yama” hebben hier nog wel eens last van) is dat er op sommige plaatsen alleen grote, egaal groen bladeren ontstaan. Dit is een soort “terugval”. Het is zaak deze bladeren snel en grondig te verwijderen omdat er anders op den duur een groene esdoorn overblijft.
Als kuipplant kan de plant ook buiten overwinteren. Bij zeer strenge vorst is het aan te raden de gehele pot wat extra in te pakken, zodat de wortels zelf niet bevriezen. Eventueel kan je bij het aanplanten wat piepschuim of ander isolatie materiaal aanbrengen aan de binnenzijde van de pot, dit beschermt de plant bij strenge vorst en houdt de wortels frisser tijdens de zomer.
Daarnaast is een Japanse esdoorn niet echt gemaakt voor felle zon. De plant kan dan verbrande bladpuntjes krijgen. Vooral het eerste jaar kan dit het geval zijn. Hoe dieper de plant geworteld is, hoe beter de Acer palmatum er tegen kan. Als de plant echter voldoende vocht heeft en niet op de tocht staat zal deze er echter weinig last van hebben. Staat de Japanse esdoorn echter op een te natte plaats kan de plant juist méér last van bladverbranding krijgen. Sommige soorten (vooral met licht gekleurd blad) verdragen überhaupt geen felle middagzon. Daarom is de beste plaats voor een Japanse esdoorn in gefilterd licht.
De Latijnse naam van de Japanse esdoorn is ‘Acer palmatum’ omschrijft deze plant volledig: ‘Acer’ betekent esdoorn, en ‘palmatum’ betekent handvormig. Als je goed naar de plant kijkt, zie je meteen waar dat op duidt. Namelijk op de vorm van het blad. Het blad is ook waar deze prachtige plant bekend om staat. Een Japanse esdoorn kan namelijk van een struik uitgroeien tot een kleine boom en door de vele handvormige bladeren ontstaat er een dicht bladerdak. In de zomer, als alle bladeren prachtig groen zijn, is de Acer Palmatum erg mooi om te zien. Als de bladeren in de herfst echter verkleuren, weet je niet wat je ziet. Fenomenale herfstkleuren als brons, oranje, paars, donkerrood en geel: de bladeren van deze plant doen je met bewondering stil staan bij de schoonheid van de natuur.
Grofweg kan je zeggen dat er twee soorten bestaan: opgaande soorten die (met het nodige geduld) enkele meters hoog kunnen worden, en liggende of bijna afhangende soorten. Deze laatste blijven lager en groeien breed uit, maar zijn ook verkrijgbaar geënt op een stammetje. Uitgangspunt is dat Japanse esdoorns met een fijn blad laag blijven en breed worden. Deze planten worden veelal gebruikt bij vijvers. Japanse esdoorns met een grof blad worden in de regel hoger en minder breed. Daarnaast zijn er ook nog enkele echte dwergsoorten die bijvoorbeeld ook als bonsai gehouden kunnen worden. Japanse esdoorns zijn de populairste bomen om als bonsai boompje op te snoeien. Dit komt mede doordat de dwergsoort heel goed reageert op snoei en je niet al te veel verkeerd kan doen tijdens het verwijderen van enkele takken.
De Japanse esdoorn komt van oorsprong uit Japan en Korea. De plant staat symbool voor een vlam van inspiratie. Wanneer je naar de groeivorm, de bladkleuren en vormen kijkt, kun je je daar wel iets bij voorstellen. Om die reden wordt de plant ook veel toegepast in rustplaatsen en meditatietuinen of boeddhistische tempels. In Japan beschouwt men de Esdoorn de boom die beschermt tegen onheil. In de Keltische cultuur staat de Acer palmatum symbool voor onafhankelijkheid.
| Familienaam | Acer palmatum |
| Nederlandse naam | Japanse Esdoorn |
| Soort plant | Vaste plant |
| Grondsoort | Luchtige, goed doorlatende grond |
| Planten per m² | 1 |
| Standplaats | Half schaduw |
| Winterhard | Ja |
| Wintergroen | Nee |
| Bemesting | Floramix Tuinmest |
Japanse esdoorn planten
Bij het aanplanten van Japanse esdoorns kun je het beste gebruik maken van luchtige turf met potgrond. Deze grond zal dan licht zuur en goed waterdoorlatend zijn. Probeer klei en harde grond te vermijden en werk altijd met plantgaten. Dit wil zeggen dat je voor het aanplanten een gat met een doorsnee van 40 cm maakt. Dit gat vul je met luchtige turfgrond. Dit zorgt ervoor dat de plant kan doorwortelen en voldoende ruimte heeft om te groeien.De Japanse esdoorn verplanten
Als je de Acer Palmatum na een aantal jaar nog wilt verplanten, vraagt dit wel een goede voorbereiding. Vanzelfsprekend is er natuurlijk altijd het risico dat de plant niet meer aanslaat, maar met wat zorg zou het echter wel moeten lukken. Het is raadzaam om in het najaar voorafgaand aan het verplanten de kluit rond te steken. In het vroege voorjaar, na de vorst en als er nog geen blad aan de plant zit, moet de plant dan voorzichtig uitgraven en op de nieuwe plaats gezet worden. De eerste zomer op de nieuwe plaats is het belangrijk om de plant regelmatig water te geven bij warm weer. Zorg er vooral voor dat de plant niet uitdroogt.Welke ondergrond heeft de Japanse Esdoorn nodig?
Een Japanse esdoorn gedijt het best in een luchtige, goed doorlatende grond. Deze mag lichtzuur zijn. Zet de Japanse esdoorn liever niet in een kleigrond. Het kan wel maar het vergt wel enige zorg vooraf. De grond moet goed waterdoorlatend gemaakt worden door bijvoorbeeld scherp zand in het plantgat met de kleigrond te vermengen.Veel mensen willen bij het planten de grond afdekken met worteldoek, maar hou er rekening mee dat de grond hieronder altijd vochtig blijft. De Japanse esdoorn houdt niet van natte voeten. De wortels zullen dan per direct gaan rotten. Bovendien gedijt een esdoorn het best als er genoeg organische stof in de grond aanwezig en er een actief bodemleven is. Dit kan gestimuleerd worden door organische mest te geven. Als de kluit volledig afgedekt is, is het moeilijk om in te grijpen als er problemen ontstaan. Mocht je dus met worteldoek aan de slag willen gaan, zorg er dan voor dat je een ruime cirkel rond de stam vrij laat zodat de grond goed kan blijven ademen.
Acer palmatum snoeien en onderhouden
Snoeien is bij de Acer palmatum niet echt nodig, de vorm is meestal van zichzelf al prachtig. Wil je echter toch snoeien omdat de plant wat te groot of te dicht vertakt wordt dan kan dit het best gebeuren in de periode juli-augustus. De snoeiwonden zullen dan het snelst dichtgroeien. Het is raadzaam om hem uit te dunnen en daarbij de vorm goed in het oog te houden. Takken kunnen het beste 1 cm vanaf een oog geknipt worden. Grote, dikke takken snoeien kan ook in de winter (november-februari als het niet vriest), voordat de knoppen ontstaan. Snoei vooral niet in het voorjaar aangezien de sapstromen dan al op gang gekomen zijn. De snoeiwonden kunnen daardoor dan gaan 'bloeden' waardoor de plant kan afsterven.Is een Japanse esdoorn geschikt als kuipplant?
De Japanse esdoorn is zeker ook geschikt als kuipplant. Gebruik hiervoor een pot met gaten in de bodem zodat het overtollige water goed weg kan lopen. Zoals aangegeven houdt een Japanse esdoorn niet van natte voeten. Goed doorlatende potgrond is dus absoluut een vereiste. Palmengrond met kokosvezels of grond voor mediterrane bomen is zeer geschikt. Je kunt ook Kuipplantengrond vermengen met grind of kleikorrels. Zolang het overtollige water maar snel weg kan en de grond niet “dicht slibt”. Als je een Japanse esdoorn als kuipplant hebt is het wel belangrijk om regelmatig water te geven. De grond moet licht vochtig aanvoelen en mag niet uitdrogen. In het groeiseizoen is het belangrijk om de plant af en toe te bemesten. Gebruik echter de helft van de aangegeven dosering.Toepassing van de Japanse esdoorn
Een Japanse esdoorn is geen moeilijke plant, zolang zijn standplaats aan een paar basisvoorwaarden voldoet. Het is dus belangrijk om voor een goed doorlatende, humusrijke, lichtzure grond te zorgen. Tijdens een warme de zomer is het verstandig om de plant af en toe wat extra water te geven, maar het is ook belangrijk dat de plant in de winter niet met zijn voeten in het water staat.De meeste soorten Acer palmatum houden niet van te veel direct zonlicht. Een plaatsje in de (half)schaduw is aan te bevelen. Gefilterd licht door de bladeren van een grotere loofboom is bijvoorbeeld ideaal. Vooral de roodbladige en bleekbladige soorten kunnen bruine bladranden krijgen door verbranding in de volle zon, zeker in combinatie met droogte. Let er ook goed op dat de plant wat beschut en niet in de volle wind staat.
In een pot op het terras komt zo een Japanse esdoorn ook goed tot z’n recht. Gebruik, zoals bij alle planten, een voldoende grote bloempot met gaten in de onderkant om het overtollige water weg te laten lopen. Onderin kun je ook een laagje lavasteentjes voor de drainage leggen. Laat de grond nooit helemaal uitdrogen, maar zorg wel dat het water altijd weg kan. Ook hier zijn natte voeten funest. Giet de plant bij voorkeur met regenwater. Leidingwater bevat soms veel kalk, en daar houden Japanse esdoorns niet van.
Japanse esdoorn bemesten
De Japanse esdoorn vraagt qua bemesting geen specifieke behandeling maar Om ervoor te zorgen dat de Japanse esdoorn goed blijft groeien, is het raadzaam om de plant te bemesten. Je kunt dit het beste in het voorjaar doen. Wees echter terughoudend met de dosering. Het beste gebruik je hiervoor Floramix tuinmest. Niet alleen zorgt deze bemesting voor een betere groei en bloei, het verhoogt ook de weerstand van de plant waardoor deze minder vatbaar is voor ziekte en plagen. Bemest bij voorkeur op een tijdstip wanneer er regen wordt voorspelt. Zodra de meststof in contact komt met vocht, worden de voedingsstoffen vrijgegeven. De plant kan dan direct de voedingsstoffen opnemen.Meer dan 1.000 soorten
De keuze in Japanse esdoorn is enorm uitgebreid, er zijn meer dan duizend soorten cultivars. Vele hiervan hebben exotische namen, aangezien de meeste soorten dan ook in Japan ontwikkeld zijn. De verschillen tussen de cultivars zijn groot, niet alleen in formaat en herfstkleur maar ook de stam en de groeivorm kan variëren. Japanse esdoorns zorgen het hele jaar door voor een prachtig kleurenpalet in de tuin. Niet alleen de herfstverkleuring is prachtig, het jonge blad in het voorjaar is vaak minstens zo mooi.We hebben een aantal variëteiten van deze plant voor je op een rijtje gezet en hieronder de verschillende bladkleuren van de soorten voor je in kaart gebracht.
- Acer palmatum ‘Wilson’s Pink Dwarf’; Bladkleur: roze verkleurend naar groen/ wit
- Acer palmatum ‘Bloodgood’; Bladkleur: Donkerpaars
- Acer palmatum ‘Sangokaku’; Bladkleur: Rood
- Acer palmatum ‘Omatum’; Bladkleur: Oranje
- Acer palmatum ‘Dissectum’; Bladkleur: Groen
De afwijkende kleuren van de Japanse esdoorn
De meeste Japanse esdoorns krijgen gedurende het jaar prachtige kleuren. Toch zijn er echter ook soorten die groen blijven. Eén daarvan is de Chitose Yama. Er kunnen echter ook andere oorzaken zijn waardoor esdoorns groen kleuren. Een rode Japanse esdoorn die niet zo veel zon krijgt, kan bijvoorbeeld ook groen kleuren. Bij een Japanse esdoorn die te veel stikstof krijgt kan het ook zijn dat het groen gaat overheersen. In het algemeen geldt: hoe minder voeding, hoe mooier de kleuren.De herfstkleur is afhankelijk van de grondsoort en standplaats. Zolang de plant in de juiste omstandigheden staat (dus niet te nat, in gefilterd licht en met geringe bemesting) zal de plant prachtige herfstkleuren krijgen. Op een andere standplaats kan de herfstkleur anders zijn.
Een ander probleem dat zich voor kan doen (de bontbladige Japanse esdoorns “Butterfly” en “Higasa yama” hebben hier nog wel eens last van) is dat er op sommige plaatsen alleen grote, egaal groen bladeren ontstaan. Dit is een soort “terugval”. Het is zaak deze bladeren snel en grondig te verwijderen omdat er anders op den duur een groene esdoorn overblijft.
Verliest de Japanse esdoorn in de winter zijn blad?
Net zoals de meeste andere blad dragende heesters, verliest ook de Japanse esdoorn in de winter zijn blad. De meeste esdoorns verkleuren in de herfst en verliezen dan, vaak na de eerste nachtvorst, hun blad. In het voorjaar beginnen de planten, meestal in april, weer uit te lopen met spectaculaire voorjaarskleuren.Is de Japanse esdoorn winterhard?
Zoals de meeste heesters is ook de Japanse esdoorn bestand tegen vorst omdat hij in de winter kaal is. Hij kan echter niet tegen natte voeten. Het is dus niet verstandig om deze plant op een laag gelegen plaats waar vaak water blijft staan na een regenperiode te planten.Als kuipplant kan de plant ook buiten overwinteren. Bij zeer strenge vorst is het aan te raden de gehele pot wat extra in te pakken, zodat de wortels zelf niet bevriezen. Eventueel kan je bij het aanplanten wat piepschuim of ander isolatie materiaal aanbrengen aan de binnenzijde van de pot, dit beschermt de plant bij strenge vorst en houdt de wortels frisser tijdens de zomer.
Kan de Japanse esdoorn tegen wind en felle zon?
Vooral Japanse esdoorns met een fijn blad zijn gevoeliger voor wind, meestal hebben ze het meeste last van de wind uit het oosten. Deze is vaak droog en schraal en daar kunnen de fijne bladeren niet goed tegen. Een (zuid)westenwind is vaak vochtiger en minder schadelijk. Probeer de Japanse esdoorn daarom altijd op een wat beschutte plaats te zetten.Daarnaast is een Japanse esdoorn niet echt gemaakt voor felle zon. De plant kan dan verbrande bladpuntjes krijgen. Vooral het eerste jaar kan dit het geval zijn. Hoe dieper de plant geworteld is, hoe beter de Acer palmatum er tegen kan. Als de plant echter voldoende vocht heeft en niet op de tocht staat zal deze er echter weinig last van hebben. Staat de Japanse esdoorn echter op een te natte plaats kan de plant juist méér last van bladverbranding krijgen. Sommige soorten (vooral met licht gekleurd blad) verdragen überhaupt geen felle middagzon. Daarom is de beste plaats voor een Japanse esdoorn in gefilterd licht.
Ziekten en plagen van de Japanse Esdoorn
Hoewel de Acer palmatum niet veel onderhoud vraagt, kan de plant last krijgen van verschillende ziektes en schimmels. We hebben ze hieronder voor je op een rijtje gezet:De takken van mijn Japanse esdoorn zijn na de winter ineens wit
Deze takken hebben de vorst van de winter niet overleefd en zijn dood. Deze kunnen dus weg geknipt worden. Doe dit in februari, na de vorst en de sneeuw en voordat de knoppen gevormd worden. Een goede snoeibeurt geeft de esdoorn een impuls om nieuwe scheuten te makenDe takken van mijn Japanse esdoorn worden zwart
In een slecht doorlaatbare bodem kan Verticilium voorkomen; Dit is een bodemschimmel. Hierdoor kleuren de takken van de esdoorn zwart aangezien de vaatbundels van de plant verstopt raken. Zorg er óf voor dat het water beter weg kan lopen en de grond dus beter doorlaatbaar wordt óf zet de plant op een andere plaats. Knip in ieder geval de zwarte takken weg tot op het gezonde hout en vergeet na deze snoeibeurt de snoeischaar niet met spiritus te ontsmetten omdat bodemschimmel besmettelijk is.De Japanse esdoorn doet het niet goed
Het eerste jaar heeft elke Japanse esdoorn nodig om “aan te slaan en vast te groeien. De eerste zomer lijkt de plant misschien wat moeite te hebben met zijn nieuwe plek. Maar heb geduld… het komt echt goed. Je kunt een esdoorn het beste vroeg in het voorjaar planten dan heeft deze de meeste kans om direct een goede start te maken.Er zit zwarte luis op mijn Japanse esdoorn
Dit is de zwarte esdoorn luis en komt meestal alleen voor op de (Japanse) esdoorn. Normaal gesproken spoelen de luizen er bij de eerste de beste regenbui vanzelf vanaf, maar mocht de regen uitblijven kun je ze ook met de tuinslang verwijderen. Als er echter erg veel luizen zijn en de plant heeft er echt veel last van dan is spuiten met een biologisch middel aan te bevelen.Oranje spikkels op de stam van de Japanse esdoorn
Oranje spikkels is het meniezwammetje. Deze komt vooral voor op dood hout. Het is meestal helaas een teken dat de esdoorn dood gaat. Er is niet veel aan te doen. Als het op een enkele tak zit, Kun je proberen om het zover mogelijk weg te knippen.Kleine witte bolletjes op de takken en onder het blad van de esdoorn
In die kleine witte bolletjes zitten de eitjes van de dopluis. Normaal gesproken komen deze in het begin van de zomer uit. Op dat moment zijn ze het beste te bestrijden.Wat kost een Japanse esdoorn?
De prijs voor Japanse esdoorn wisselt erg sterk en is uiteraard afhankelijk van beschikbaarheid. Mocht je de exacte prijzen willen weten, kun je het best even een mail sturen naar info@florum.nl. Wij kunnen je hierover vanzelfsprekend persoonlijk even informeren.Japanse esdoorn kopen?
Heb je interesse om een Japanse esdoorn te kopen? Hiervoor kun je uitstekend bij de Plantenwijzer van Florum terecht. Stuur hiervoor gerust een mailtje naar info@florum.nl. Je kunt hier uiteraard ook terecht voor al jouw vragen over de Japanse esdoorn die we hierboven niet hebben behandeld of voor persoonlijk advies over het gebruik van deze prachtige plant. Maak gerust gebruik van onze lange ervaring en uitgebreide vakkennis op dit gebied als je overweegt om een Japanse esdoorn te kopen.