De kans is klein dat je nog nooit een dahlia hebt gezien. Er komen namelijk zo’n 20.000 soorten in ons land voor omdat deze zaadplant veelvuldig gekweekt wordt. De dahlia is een plant uit de Composietenfamilie (Asteraceae). Deze familie van samengesteldbloemigen is een zeer omvangrijk. De naam ‘dahlia’ is de botanische naam voor deze sierplant die we ook in de volksmond gebruiken. De naam is ontleend aan de naam van een Zweedse botanicus, Andreas Dahl. Een dahlia is een uitbundige bloeier waarvan je in de nazomer volop zult genieten. Er is bijna geen enkele bol- of knolgewas dat zo’n grote hoeveelheid bloemen zal voortbrengen. Daarbij is het ook een sterke plant met bloemen die in een rijk palet aan kleurstellingen verkrijgbaar is. Dit maakt de dahlia ook zeer geschikt om te gebruiken op praalwagens in bloemencorso’s.
De dahlia komt oorspronkelijk uit Mexico en is rond 1872 naar Nederland gekomen. De oorspronkelijke dahlia’s waren helemaal geen sierplanten. De langwerpige, knolachtige wortels van de plant werden immers in eerste instantie gegeten. Uit de knollen die niet gerooid werden, ontstond echter een prachtige sierplant. Op deze manier werd de dahlia een sierplant en verschenen de knollen niet meer op het bord. Een dahlia kan zich uitstekend handhaven in het klimaat die wij in Nederland en België kennen en kan dus gebruikt worden als vaste tuinplant maar de bloemen kunnen ook in een vaas binnenshuis worden geplaatst.
Een dahlia is uiteraard herkenbaar aan de mooie kleurrijke bloemen die als een kroon boven op de stelen prijken. Juist met betrekking tot die bloem heb je zeer veel keuzemogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een bloem met bloemblaadjes die een effen kleur hebben maar juist ook voor een bloem met een meer veelzijdige kleurstelling. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een stervormige witte bloem met roze uiteinden. Daarnaast kan je ook kiezen voor bloemen met felle kleuren, bloemen met spikkeltjes of streepjes en voor bloemen waarin een hele mix van kleurstellingen in terug te vinden is. De meest voorkomende bloemkleuren zijn wit, groen, geel, oranje, rood, roze en paars. Je zult niet de enige zijn die van deze plant zal genieten. Ook de bijen, hommels en vlinders zijn grote liefhebbers van de bloemen van de Dahlia.
Naast de veelzijdige keuzemogelijkheden in kleurstelling van de bloem, heb je ook diverse opties met betrekking tot de vormgeving hiervan. Je kunt kiezen voor dahlia’s die bloemen hebben die opgebouwd zijn uit één rij bloemblaadjes maar ook kiezen voor een plant met een bloemopbouw dat wordt vormgegeven door tientallen bloemblaadjes. Deze blaadjes kunnen ook nog eens rond, sprieterig of opgerold zijn. Een dahlia bereikt een hoogte tussen de 15 en 100 cm. De kleuren van de bloemen staan symboliek voor weelde, kracht en voor de veelzeggende boodschap: 'voor altijd de jouwe'.
Een ander punt wat van belang is bij het bepalen van de beste standplaats voor een dahlia is de beschutting die een plant nodig heeft. Net als veel andere planten, heeft een dahlia wat moeite om een stevige storm (zoals wij die soms kennen) te trotseren. Dit is zeker het geval bij dahlia’s met een grotere bloem. Je kunt een dahlia in een border of een plantvak plaatsen maar ook in een pot op het terras of het balkon. De plant uitstekend geschikt om solitair te planten maar je kunt er ook voor kiezen om een combinatie te maken van verschillende dahlia’s en zo een prachtig kleurenspel te creëren. De plantafstand van de lagere soorten is 20 tot 30 centimeter. Voor de hogere soorten kun je beter een plantafstand van 50 tot 60 centimeter aanhouden. Je kunt een dahlia ook uitstekend te combineren andere beplanting zoals siergrassen of herfstasters.
De bodem waarop de dahlia staat, mag best licht zuur zijn. Deze zuurgraad is aan te passen door kalk aan de bodem aan de bodem toe te voegen. Door het strooien van kalk, maak je de bodem minder zuur. De belangrijkste voorwaarde met betrekking tot waarop een dahlia staat is dat de plant voldoende voeding tot zijn beschikking heeft. De grond moet dus rijk voorzien zijn van organische materiaal dat meteen ook het vocht goed vast kan houden.
Het is goed om je te realiseren dat een dahlia die je in een pot houdt, een wat grotere behoefte heeft aan bemesting. Door de plant in een pot te houden, heeft deze een beperkte ruimte beschikbaar. De voedingsstoffen in de aarde waarin de plant staat, is niet oneindig en kan dus opraken. Het bemesten van deze potplanten is dus van groot belang!
Een dahlia heeft langwerpige, knolachtige wortels. Graaf voor het planten van een dahlia een plantgat dat twee keer de afmeting heeft van de afmeting van de knol. Zorg ervoor dat de grond in de directe omgeving van de plant los wordt gemaakt en voldoende voedingsstoffen bevat. Een dahlia heeft immers een flinke behoefte aan rijke grond. Een dahlia moet met de verdikte wortels naar beneden gericht worden geplant. Met betrekking tot de planthoogte kun je aanhouden dat de bovenzijde van de knol nog net een klein stukje (ongeveer 1 centimeter) boven de grond uitsteekt en dus zichtbaar is. Als je de plant later gaat snoeien zul je ongeveer hetzelfde resultaat krijgen omdat in dat geval een klein stukje van de oude stengel zichtbaar zal zijn. Een dahlia heeft veel voeding en water nodig en dat is zeker geval als de plant net in de grond staat. Zorg ervoor dat je de plant regelmatig voorziet van een goede kwaliteit organische meststof en water. In het laatste geval is het van belang dat je de plant regelmatig een kleine hoeveelheid water geeft en er niet voor kiest om de plant in één keer een grote hoeveelheid water geeft. Als je hiervoor kiest, loop je immers het risico dat de wortels van de plant gaan rotten doordat het water te lang blijft staan. In dit opzicht is het ook van groot belang dat de plant in goed doorlatende grond staat.
Als de laatste nachtvorst geweest is, kan de voorgetrokken dahlia uit de pot worden gehaald en op de hierboven beschreven manier in de grond worden geplaatst. Het is goed om ervoor te kiezen om de plant eerst een aantal nachten wat te laten wennen aan de lage temperaturen door deze op een beschutte plek buiten te zetten. Dit wordt ook wel 'afharden' genoemd.
De belangrijkste doelstelling van het voortrekken van een dahlia is het verlengen van de bloeiperiode. Deze bloeiperiode zal immers eerder starten omdat de plant al is uitgelopen als deze de tuin in gaat. Het dahlia voortrekken heeft overigens geen effect op de lengte van de bloeiperiode van de plant. Een dahlia staat in bloei totdat het weer kouder wordt en het gedurende de nacht gaat vriezen.
Daarnaast kun je een dahlia onderhouden door de oude bloemen weg te knippen. Je geeft de plant hiermee (letterlijk) volop ruimte om de bloemenpracht nog even voor je uit te breiden. De plant hoeft immers niet meer de energie te steken in de ontwikkeling van het zaad in de uitgebloeide bloemen. In plaats daarvan zal de plant zich direct volop richten op het ontwikkelen van de bloemknoppen die in de bladoksels van het bovenste bladpaar zal verschijnen. De boei van de plant zal voortduren totdat het te koud wordt. Dan zal de dahlia vrij snel ten onder gaan. Je zult ongetwijfeld ieder jaar weer hopen dat de herfstkou lang achterwege blijft en dat we een heerlijke nazomer zullen hebben.
Het is niet nodig om de knol te wassen voordat je deze gaat opslaan. Dit is zelfs af te raden omdat zand, turf of andere grond juist een beschermende waarde biedt. Het is bij het rooien van de dahlia om deze veilig te stellen voor de winter wel van belang dat je dit met zorg doet. Een veelgemaakte fout is dat de wortels beschadigd raken doordat ze geraakt worden door een schep of een vork. Hierdoor is de kans op uitdroging van de knol uiteraard groter. Na het rooien kun je de steel tot op een paar centimeter boven de knol afknippen. Op deze manier zal de knol ook weer de grond in gaan als de vorstperiode voorbij is.
Als je geen mogelijkheid hebt om de dahlia te rooien. kun je ervoor kiezen om deze in de grond te laten, mits het uiteraard niet te zwaar gaat vriezen. Je kunt de plant dan beschermen met de eerder genoemde mulchlaag. Dit is uiteraard niet de meest betrouwbare methode. Daarnaast moet je ervoor waken dat de knol onherstelbaar zal beschadigen (rotten) door veel vocht in de grond.
Een andere natuurlijke vijand van de dahlia is de bladluis. Ook deze kleine beestjes kunnen een enorme schade aan de plant veroorzaken omdat zijn met hun zuigsnuit in een floëem kanaal van een plant prikken. Hierdoor krijgen ze de sapstroom van een plant op een eenvoudige manier binnen en daar leven ze van. Ook voor de bestrijding van deze bladluizen zijn er zeer effectieve organische middelen op de markt verkrijgbaar. Door te kiezen voor dit soort middelen, voorkom je dat je schade aan de omgeving aanricht.
Mignon: Herkenbaar aan de enkele rij van brede lintbloemen rond het hart van de bloem. De bladeren kunnen meerdere kleuren hebben. De bloem heeft een afmeting van rond de 10 cm. De plant bereikt een hoogte van zo’n 50 cm. Voorbeelden: ‘Firebird’ (rode bloem) en ‘Sneezy’ (witte bloem).
Pioenbloemig: Herkenbaar aan de meerdere (onregelmatig vormgegeven) kransen van bloemblaadjes rond het hart van de bloem. Deze bloem wordt 10 cm groot. Een pioenbloemige dahlia heeft tussen de 2 en 5 kransen en bereikt een hoogte van ongeveer 50 cm. Voorbeeld: ‘Chic en Rouge’ (kardinaalrode bloem).
Halskraag: Herkenbaar aan de combinatie van lintbloemen en buisbloemen. Deze bloemen hebben een andere afmeting en een verschillende kleurstelling. Hierdoor krijgt de plant echt een kraagvorm, zeker als de bloem meerdere kleuren heeft. De bloemen worden 8 tot 12 cm groot. De plant groeit tot een hoogte van ongeveer 70 cm. Voorbeeld: ‘Alstergruss’ (een oranje bloem met een witte kraag)
Waterlelie: Herkenbaar aan de brede, stevige en platte bloemblaadjes. Deze bloemblaadjes zorgen voor een trapsgewijze opbouw van de bloem. De bloem heeft een afmeting tussen de 10 tot 20 cm. Deze plant groeit tot een hoogte van 50 cm. Voorbeelden: ‘Cream Beauty’ (zachtgele bloem) en ‘Pam Howden’ (oranje bloem).
Semi-cactus: Herkenbaar aan de bloemen die geheel gevuld zijn en een relatief brede en vlakke vormgeving. Deze plant heeft voor een deel opgerolde bloemblaadjes. Hierdoor krijgt de plant een iets eigentijdse uitstraling waarin van bovenaf een soort van molen structuur te herkennen is. De bloemen hebben een afmeting dat ligt tussen de 10 en 30 cm. Deze plant groeit tot een hoogte dat kan variëren tussen de 40 tot 150 cm. Voorbeelden: ‘American Dream’ (roze bloem) en ‘Jim Branigan’ (rode bloem).
Pompon: Herkenbaar aan de naar binnen gerolde bloemblaadjes waarmee een bolvormige structuur ontstaat op de steel. De bloemen van deze plant zijn relatief klein en hebben een afmeting tussen de 2 en 6 cm. Deze plant bereikt een hoogte dat tussen de 50 tot 100 cm ligt. Voorbeelden: ‘Oreti Duke’ (roze bloem) en ‘Tisa’ (donkerrode bloem).
Orchidee enkel: Herkenbaar aan de ringvormige structuur van enkele bloemblaadjes rond het middelpunt. De bladeren van de plant hebben een spitse vormgeving en kunnen iets opgerold zijn. De plant heeft van bovenaf een duidelijke vorm van een ster, zeker gezien het feit dat de bladeren elkaar niet overlappen. Deze plant, die hierdoor ook wel ‘ster dahlia’ wordt genoemd bereikt een hoogte van ongeveer 50 cm. Voorbeelden ‘Honka’ (kleurstelling bloem: geel met oranje hart) en ‘Verrone’s Morning Star’ (witte bloem met oranje hart).
Topmix: Herkenbaar aan een rijk bloeiende reeks van lintbloemen. De plant wordt slechts 40 cm hoog en produceert bloemen die slechts enkele centimeters groot zijn. Deze dahlia’s worden vooral gebruikt als perkgoed. Voorbeeld: Sweetheart’ (roze met witte bloem).
Anemoonbloemig: Herkenbaar aan de rijen (dit kan er 1 of meer zijn) met lintbloemen die rond het hart van buisbloemen staan. Het geheel heeft van bovenaf de vorm van een zon. De verschillende bloemsoorten hebben vaak dezelfde kleurstelling en worden ongeveer 5 cm groot. Deze plant bereikt een hoogte dat tussen de 30 en 60 cm zal liggen. Voorbeelden: ‘Bleu Bayou’ (paarsroze bloem) en ‘Polka’ (witte bloem met een roze randje langs het bloemblaadje en een geel hart)
Decoratief: Herkenbaar aan de volledig gevulde bloemen. Deze dahlia bestaat volledig uit lintbloemen met brede bloemblaadjes. De bloem heeft dus een vrij platte structuur en niet bolvormig. Deze blaadjes kunnen een rond, uiteinde of iets puntig zijn. De maat van de bloemen kan variëren van enkele cm tot meer dan 30 cm. De plant kan tussen de 40 tot 150 cm hoog worden. Voorbeelden: ‘Hallwood gezant’ (donkerrode bloem) en ‘Spartacus’ (rode bloem).
Cactus: Herkenbaar aan de (vaak meerkleurige) lintbloemen die voor een groot deel zijn opgerold. De bloem heeft een vorm van een berg. met een smal hart dat afloopt naar een bredere basis. Deze bloemen worden 10 tot ruim 30 cm groot. De smalle maar puntige bladeren van de bloem kunnen rechtop staan maar ook gebogen zijn. Deze ‘Spinnenkop dahlia’s bereiken een hoogte van 40 tot 150 cm. Voorbeelden: ‘Jessica’ (gele bloem met rood aan het uiteinde van de bloemblaadjes) en ‘Bed Head’ (oranje bloem).
Bal- of bolvormig: Herkenbaar aan een bol van geheel gevulde bloemen en vrijwel volledig opgerolde lintbloemen. De opgerolde bloemblaadjes zijn spiraalvormig en dus als een soort trechtertje rond het centrum geplaatst als een bol. De bloemen worden zo’n 8 tot 12 cm groot. De plant zelf bereikt een hoogte van 60 tot 70 cm. Voorbeelden: ‘Lismore Robin’ (rode bloem) en ‘Hapet Diane’ (gele bloem).
Gefranjerd: Herkenbaar aan de bloembladen die vanaf het hart van de bloem naar boven en naar de zijkant lopen als een reeks van scherpe, rechte of gebogen tanden. De bloemen hebben een afmeting van 10 tot 30 cm. De plant zelf groeit tot een hoogte van 40 tot 150 cm. Voorbeelden ‘Hapet Austria Lace’ (wit met rode bloem) en ‘Hapet Champagne’ (bloem met een roze met wit/gele kleurstelling).
Orchidee dubbel: Herkenbaar aan de volledig gevulde bloembladen die naar boven lopen en aan het uiteinde licht gebogen zijn. Hierdoor is het hart van deze bloem niet zichtbaar. De bloembladeren kunnen verschillende kleuren hebben. De bloemen hebben een afmeting van 15 tot 40 cm. De plant zal tot een hoogte van ongeveer 50 cm groeien. Voorbeelden: ‘Elvira’ (roze bloem) en ‘Melody Swing’ (oranje bloem).
Bekende zwarte dahlia soorten zijn:
De dahlia komt oorspronkelijk uit Mexico en is rond 1872 naar Nederland gekomen. De oorspronkelijke dahlia’s waren helemaal geen sierplanten. De langwerpige, knolachtige wortels van de plant werden immers in eerste instantie gegeten. Uit de knollen die niet gerooid werden, ontstond echter een prachtige sierplant. Op deze manier werd de dahlia een sierplant en verschenen de knollen niet meer op het bord. Een dahlia kan zich uitstekend handhaven in het klimaat die wij in Nederland en België kennen en kan dus gebruikt worden als vaste tuinplant maar de bloemen kunnen ook in een vaas binnenshuis worden geplaatst.
Een dahlia is uiteraard herkenbaar aan de mooie kleurrijke bloemen die als een kroon boven op de stelen prijken. Juist met betrekking tot die bloem heb je zeer veel keuzemogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een bloem met bloemblaadjes die een effen kleur hebben maar juist ook voor een bloem met een meer veelzijdige kleurstelling. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een stervormige witte bloem met roze uiteinden. Daarnaast kan je ook kiezen voor bloemen met felle kleuren, bloemen met spikkeltjes of streepjes en voor bloemen waarin een hele mix van kleurstellingen in terug te vinden is. De meest voorkomende bloemkleuren zijn wit, groen, geel, oranje, rood, roze en paars. Je zult niet de enige zijn die van deze plant zal genieten. Ook de bijen, hommels en vlinders zijn grote liefhebbers van de bloemen van de Dahlia.
Naast de veelzijdige keuzemogelijkheden in kleurstelling van de bloem, heb je ook diverse opties met betrekking tot de vormgeving hiervan. Je kunt kiezen voor dahlia’s die bloemen hebben die opgebouwd zijn uit één rij bloemblaadjes maar ook kiezen voor een plant met een bloemopbouw dat wordt vormgegeven door tientallen bloemblaadjes. Deze blaadjes kunnen ook nog eens rond, sprieterig of opgerold zijn. Een dahlia bereikt een hoogte tussen de 15 en 100 cm. De kleuren van de bloemen staan symboliek voor weelde, kracht en voor de veelzeggende boodschap: 'voor altijd de jouwe'.
Indeling van dahlia’s
Om een overzicht te creëren in de grote hoeveelheid dahlia soorten, is er een indeling gemaakt waarin de volgende 5 klassen te onderscheiden zijn:- Deca dahlia's waarin de decoratieve cactus- en de semi-cactus dahlia's zijn opgenomen.
- Hart dahlia's waarin de pioenbloemige-, de duplex- en bouton dahlia's zijn opgenomen.
- Pompette dahlia's waarin de pompon- en de rosette dahlia's zijn opgenomen.
- Enkelbloemige dahlia's waarin de mignon- en de simplex dahlia’s zijn opgenomen.
- Bizarre dahlia's waarin de halskraag-, de anemoon- en de narcis bloemige dahlia's zijn opgenomen.
| Familienaam | Composietenfamilie (Asteraceae) |
| Nederlandse naam | Dahlia |
| Soort plant | Vaste plant |
| Grondsoort | Licht zure voedingsrijke en luchtige bodem |
| Plantafstand | 20 tot 60 CM |
| Standplaats | Zonnig |
| Winterhard | Nee |
| Wintergroen | NVT |
| Bemesting | Floramix Tuinmest |
Standplaats van een dahlia in de tuin
Het feit dat de dahlia oorspronkelijk uit Mexico komt, geeft al een indicatie wat de beste standplaats is voor een dahlia. Deze plant komt het best tot z’n recht op een zonnige plek in je tuin. In dit geval is de stelregel eenvoudig: hoe meer zon hoe beter. Dit zie je duidelijk terug in de ontwikkeling van de plant. Als je een tuin op het Zuiden hebt, zal de plant zich van de mooiste kant laten zien. Uiteraard hebben we ook wel eens schaduwrijke dagen en zijn de zomers in ons land zeker niet zo zonrijk als in Mexico maar maak je daar geen zorgen over. De plant zal niet meteen een bloeiperiode overslaan of (erger nog) sterven. Je zal wel merken dat een dahlia dat meer in de schaduw staat wat langer zal worden en hierdoor wat meer ondersteuning nodig heeft. Je kunt hiervoor het zekere voor het onzekere nemen door een bamboe stokje naast de dahlia te plaatsen en de plant hieraan vast te maken. Doe dit uiteraard voordat de plant in bloei komt te staan.Een ander punt wat van belang is bij het bepalen van de beste standplaats voor een dahlia is de beschutting die een plant nodig heeft. Net als veel andere planten, heeft een dahlia wat moeite om een stevige storm (zoals wij die soms kennen) te trotseren. Dit is zeker het geval bij dahlia’s met een grotere bloem. Je kunt een dahlia in een border of een plantvak plaatsen maar ook in een pot op het terras of het balkon. De plant uitstekend geschikt om solitair te planten maar je kunt er ook voor kiezen om een combinatie te maken van verschillende dahlia’s en zo een prachtig kleurenspel te creëren. De plantafstand van de lagere soorten is 20 tot 30 centimeter. Voor de hogere soorten kun je beter een plantafstand van 50 tot 60 centimeter aanhouden. Je kunt een dahlia ook uitstekend te combineren andere beplanting zoals siergrassen of herfstasters.
Welke grondsoort heeft een dahlia nodig?
Een dahlia is niet kieskeurig met betrekking tot de grondsoort. Een dahlia kan zich bijvoorbeeld goed ontwikkelen in een kleigrond maar ook in een zanderige bodem. Een echte leemgrond is minder geschikt aangezien in deze grond het gevaar bestaat dat de grond té vochtig is waardoor de wortels gaan rotten. De grond moet goed doorlatend zijn.De bodem waarop de dahlia staat, mag best licht zuur zijn. Deze zuurgraad is aan te passen door kalk aan de bodem aan de bodem toe te voegen. Door het strooien van kalk, maak je de bodem minder zuur. De belangrijkste voorwaarde met betrekking tot waarop een dahlia staat is dat de plant voldoende voeding tot zijn beschikking heeft. De grond moet dus rijk voorzien zijn van organische materiaal dat meteen ook het vocht goed vast kan houden.
Dahlia bemesten
Het bovenstaande brengt ons uiteraard bij de bemesting van een dahlia. Een dahlia kan zich goed (zelfstandig) ontwikkelen mits deze in een bodem staat waarin veel organische voedingsstoffen beschikbaar zijn. Het kan zeker geen kwaad om de natuur hier een handje mee te helpen. Dit doe je door geregeld een goede kwaliteit meststoffen aan de grond toe te dienen. Wij adviseren hiervoor Floramix Tuinmest. Dit is een 100% natuurlijke meststof dat een effectieve werking heeft. Als je de tuin bemest op het moment dat er regen wordt voorspeld, zorg je ervoor dat de voedingsstoffen uit de meststoffen met behulp van het regenwater kunnen worden opgenomen. Gedurende een droge periode kun je uiteraard het beste bemesten voordat je de tuin gaat sproeien. Een tekort aan voeding wordt bij een dahlia snel zichtbaar omdat de bladeren van de plant wat lichter (groen) van kleur worden of misschien wel wat geel worden.Het is goed om je te realiseren dat een dahlia die je in een pot houdt, een wat grotere behoefte heeft aan bemesting. Door de plant in een pot te houden, heeft deze een beperkte ruimte beschikbaar. De voedingsstoffen in de aarde waarin de plant staat, is niet oneindig en kan dus opraken. Het bemesten van deze potplanten is dus van groot belang!
Dahlia aanplanten
De beste planttijd voor een dahlia is medio April. Het is van groot belang om dit te doen als er zeker geen vorst meer wordt voorspeld want deze omstandigheden zouden de jonge plant zeker onherstelbaar beschadigen. Word je toch door de weergoden verrast en is er vorst voorspeld als de dahlia’s in de grond zitten? Zorg dan dat je de plant afdekt met een dikke mulchlaag. Hierbij zorg je voor een soort van deken van bladeren of compost waarmee je een thermische isolatielaag creëert. De bodem wordt niet alleen beschermd tegen kou maar je voorkomt ook uitdroging. Een jas van een aantal centimeter dikte is voldoende.Een dahlia heeft langwerpige, knolachtige wortels. Graaf voor het planten van een dahlia een plantgat dat twee keer de afmeting heeft van de afmeting van de knol. Zorg ervoor dat de grond in de directe omgeving van de plant los wordt gemaakt en voldoende voedingsstoffen bevat. Een dahlia heeft immers een flinke behoefte aan rijke grond. Een dahlia moet met de verdikte wortels naar beneden gericht worden geplant. Met betrekking tot de planthoogte kun je aanhouden dat de bovenzijde van de knol nog net een klein stukje (ongeveer 1 centimeter) boven de grond uitsteekt en dus zichtbaar is. Als je de plant later gaat snoeien zul je ongeveer hetzelfde resultaat krijgen omdat in dat geval een klein stukje van de oude stengel zichtbaar zal zijn. Een dahlia heeft veel voeding en water nodig en dat is zeker geval als de plant net in de grond staat. Zorg ervoor dat je de plant regelmatig voorziet van een goede kwaliteit organische meststof en water. In het laatste geval is het van belang dat je de plant regelmatig een kleine hoeveelheid water geeft en er niet voor kiest om de plant in één keer een grote hoeveelheid water geeft. Als je hiervoor kiest, loop je immers het risico dat de wortels van de plant gaan rotten doordat het water te lang blijft staan. In dit opzicht is het ook van groot belang dat de plant in goed doorlatende grond staat.
Dahlia voortrekken
De term 'dahlia voortrekken' is een term waarmee het verschuiven van de plantperiode van de dahlia wordt aangegeven. Je zorgt hierdoor dat de groeiperiode van de plant naar voren wordt gehaald. In plaats van medio april zal de plant al in maart beginnen aan de groeicyclus. De dahlia wordt hiervoor uiteraard in een pot geplant waarin zeer voedingsrijke potgrond wordt toegevoegd. De potten worden op een warme plek binnenshuis gezet, zoals in een serre.Als de laatste nachtvorst geweest is, kan de voorgetrokken dahlia uit de pot worden gehaald en op de hierboven beschreven manier in de grond worden geplaatst. Het is goed om ervoor te kiezen om de plant eerst een aantal nachten wat te laten wennen aan de lage temperaturen door deze op een beschutte plek buiten te zetten. Dit wordt ook wel 'afharden' genoemd.
De belangrijkste doelstelling van het voortrekken van een dahlia is het verlengen van de bloeiperiode. Deze bloeiperiode zal immers eerder starten omdat de plant al is uitgelopen als deze de tuin in gaat. Het dahlia voortrekken heeft overigens geen effect op de lengte van de bloeiperiode van de plant. Een dahlia staat in bloei totdat het weer kouder wordt en het gedurende de nacht gaat vriezen.
Wat is de bloeiperiode van de dahlia?
De bloeiperiode van een dahlia is dus afhankelijk wanneer de plant de grond in gaat. Als je dit in april doet, zal de plant wat vroeger in de zomer volop bloeien. Als je de plant in mei in de grond zet, zal de plant in de nazomer in bloei staan. Met het voortrekken vervroeg je de bloeiperiode dus juist.Dahlia onderhouden
Zoals je hierboven hebt kunnen lezen, heeft een dahlia wel wat onderhoud nodig met betrekking tot bemesting en beregening. Laten we echter bij het begin beginnen. Je doet er immers verstandig aan om het bovenste puntje van de plant af te knippen als deze een paar weken oud is. Dit lijkt heel verwonderlijk (je stelt immers de eerste bloeiperiode uit) maar je zorgt hiermee wel voor dat de plant wat voller en wat compacter wordt.Daarnaast kun je een dahlia onderhouden door de oude bloemen weg te knippen. Je geeft de plant hiermee (letterlijk) volop ruimte om de bloemenpracht nog even voor je uit te breiden. De plant hoeft immers niet meer de energie te steken in de ontwikkeling van het zaad in de uitgebloeide bloemen. In plaats daarvan zal de plant zich direct volop richten op het ontwikkelen van de bloemknoppen die in de bladoksels van het bovenste bladpaar zal verschijnen. De boei van de plant zal voortduren totdat het te koud wordt. Dan zal de dahlia vrij snel ten onder gaan. Je zult ongetwijfeld ieder jaar weer hopen dat de herfstkou lang achterwege blijft en dat we een heerlijke nazomer zullen hebben.
Wat te doen met een dahlia in de winterperiode?
Zoals aangegeven is de dahlia slecht bestand tegen vorst. Je moet voor jezelf dan ook zeker de vraag stellen wat je kunt doen met een dahlia in de winter. Het meest verstandige is om de knol voor de eerste nachtvorst te rooien en deze op een voor de plant meer comfortabele plek op te slaan. Je kunt de knollen gewoon in een doos bewaren. Het is wel van belang dat je de dahlia goed inpakt in bijvoorbeeld een krant of een zak. Dit doe je om verdroging te voorkomen. Het is hierbij wel van belang dat er zuurstof bij de knol kan komen.Het is niet nodig om de knol te wassen voordat je deze gaat opslaan. Dit is zelfs af te raden omdat zand, turf of andere grond juist een beschermende waarde biedt. Het is bij het rooien van de dahlia om deze veilig te stellen voor de winter wel van belang dat je dit met zorg doet. Een veelgemaakte fout is dat de wortels beschadigd raken doordat ze geraakt worden door een schep of een vork. Hierdoor is de kans op uitdroging van de knol uiteraard groter. Na het rooien kun je de steel tot op een paar centimeter boven de knol afknippen. Op deze manier zal de knol ook weer de grond in gaan als de vorstperiode voorbij is.
Als je geen mogelijkheid hebt om de dahlia te rooien. kun je ervoor kiezen om deze in de grond te laten, mits het uiteraard niet te zwaar gaat vriezen. Je kunt de plant dan beschermen met de eerder genoemde mulchlaag. Dit is uiteraard niet de meest betrouwbare methode. Daarnaast moet je ervoor waken dat de knol onherstelbaar zal beschadigen (rotten) door veel vocht in de grond.
Dahlia vermeerderen
Er zijn een aantal manieren waarop je een dahlia kunt vermeerderen, maar eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dit een vrij specialistisch werkje is wat niet altijd het gewenste resultaat geeft. Je kunt bijvoorbeeld de scheuten die zich ontwikkelen op de knollen als stek gebruiken. Je kunt er ook voor kiezen om de knollen in april te scheuren waarbij je zorgt dat de stukken afzonderlijk een “oog” bevatten waaruit de nieuwe planten zich kan ontwikkelen. Tot slot is het uiteraard mogelijk om nieuwe exemplaren te kweken met de zaden van de plantNatuurlijke vijanden van een dahlia
Een van de grootste natuurlijke vijanden van de dahlia is de slak. Slakken zijn dol op het jonge blad van de dahlia. Het is van groot belang om slakken dus op afstand te houden. Dit kun je bijvoorbeeld doen met kopertape, door een barrière te plaatsen met behulp van gebroken eierschalen of hiervoor een organisch bestrijdingsmiddel gebruiken. Naast de slakken zijn er overigens ook kevers, spinnen en rupsen die wel een hapje dahlia lusten.Een andere natuurlijke vijand van de dahlia is de bladluis. Ook deze kleine beestjes kunnen een enorme schade aan de plant veroorzaken omdat zijn met hun zuigsnuit in een floëem kanaal van een plant prikken. Hierdoor krijgen ze de sapstroom van een plant op een eenvoudige manier binnen en daar leven ze van. Ook voor de bestrijding van deze bladluizen zijn er zeer effectieve organische middelen op de markt verkrijgbaar. Door te kiezen voor dit soort middelen, voorkom je dat je schade aan de omgeving aanricht.
Dahlia soorten
Zoals aangegeven zijn er zeer veel dahlia soorten verkrijgbaar. Bekende authentieke soorten van de dahlia zijn onder andere de onder meer de Dahlia juarézii, de Dahlia rosea en de Dahlia coccinea. Vele andere dahlia soorten die in Nederland en België verkrijgbaar zijn, kunnen gezien worden als hybriden. Dit zijn dahlia soorten die door kruising ontwikkeld en gekweekt zijn. Ook hierin heb je zeer veel keuzemogelijkheden in. Om je hierin wat overzicht voor je te creëren, vind je hieronder een overzicht dat gehanteerd wordt met betrekking tot de vorm van de cultivars (en een aantal voorbeelden hiervan):Mignon: Herkenbaar aan de enkele rij van brede lintbloemen rond het hart van de bloem. De bladeren kunnen meerdere kleuren hebben. De bloem heeft een afmeting van rond de 10 cm. De plant bereikt een hoogte van zo’n 50 cm. Voorbeelden: ‘Firebird’ (rode bloem) en ‘Sneezy’ (witte bloem).
Pioenbloemig: Herkenbaar aan de meerdere (onregelmatig vormgegeven) kransen van bloemblaadjes rond het hart van de bloem. Deze bloem wordt 10 cm groot. Een pioenbloemige dahlia heeft tussen de 2 en 5 kransen en bereikt een hoogte van ongeveer 50 cm. Voorbeeld: ‘Chic en Rouge’ (kardinaalrode bloem).
Halskraag: Herkenbaar aan de combinatie van lintbloemen en buisbloemen. Deze bloemen hebben een andere afmeting en een verschillende kleurstelling. Hierdoor krijgt de plant echt een kraagvorm, zeker als de bloem meerdere kleuren heeft. De bloemen worden 8 tot 12 cm groot. De plant groeit tot een hoogte van ongeveer 70 cm. Voorbeeld: ‘Alstergruss’ (een oranje bloem met een witte kraag)
Waterlelie: Herkenbaar aan de brede, stevige en platte bloemblaadjes. Deze bloemblaadjes zorgen voor een trapsgewijze opbouw van de bloem. De bloem heeft een afmeting tussen de 10 tot 20 cm. Deze plant groeit tot een hoogte van 50 cm. Voorbeelden: ‘Cream Beauty’ (zachtgele bloem) en ‘Pam Howden’ (oranje bloem).
Semi-cactus: Herkenbaar aan de bloemen die geheel gevuld zijn en een relatief brede en vlakke vormgeving. Deze plant heeft voor een deel opgerolde bloemblaadjes. Hierdoor krijgt de plant een iets eigentijdse uitstraling waarin van bovenaf een soort van molen structuur te herkennen is. De bloemen hebben een afmeting dat ligt tussen de 10 en 30 cm. Deze plant groeit tot een hoogte dat kan variëren tussen de 40 tot 150 cm. Voorbeelden: ‘American Dream’ (roze bloem) en ‘Jim Branigan’ (rode bloem).
Pompon: Herkenbaar aan de naar binnen gerolde bloemblaadjes waarmee een bolvormige structuur ontstaat op de steel. De bloemen van deze plant zijn relatief klein en hebben een afmeting tussen de 2 en 6 cm. Deze plant bereikt een hoogte dat tussen de 50 tot 100 cm ligt. Voorbeelden: ‘Oreti Duke’ (roze bloem) en ‘Tisa’ (donkerrode bloem).
Orchidee enkel: Herkenbaar aan de ringvormige structuur van enkele bloemblaadjes rond het middelpunt. De bladeren van de plant hebben een spitse vormgeving en kunnen iets opgerold zijn. De plant heeft van bovenaf een duidelijke vorm van een ster, zeker gezien het feit dat de bladeren elkaar niet overlappen. Deze plant, die hierdoor ook wel ‘ster dahlia’ wordt genoemd bereikt een hoogte van ongeveer 50 cm. Voorbeelden ‘Honka’ (kleurstelling bloem: geel met oranje hart) en ‘Verrone’s Morning Star’ (witte bloem met oranje hart).
Topmix: Herkenbaar aan een rijk bloeiende reeks van lintbloemen. De plant wordt slechts 40 cm hoog en produceert bloemen die slechts enkele centimeters groot zijn. Deze dahlia’s worden vooral gebruikt als perkgoed. Voorbeeld: Sweetheart’ (roze met witte bloem).
Anemoonbloemig: Herkenbaar aan de rijen (dit kan er 1 of meer zijn) met lintbloemen die rond het hart van buisbloemen staan. Het geheel heeft van bovenaf de vorm van een zon. De verschillende bloemsoorten hebben vaak dezelfde kleurstelling en worden ongeveer 5 cm groot. Deze plant bereikt een hoogte dat tussen de 30 en 60 cm zal liggen. Voorbeelden: ‘Bleu Bayou’ (paarsroze bloem) en ‘Polka’ (witte bloem met een roze randje langs het bloemblaadje en een geel hart)
Decoratief: Herkenbaar aan de volledig gevulde bloemen. Deze dahlia bestaat volledig uit lintbloemen met brede bloemblaadjes. De bloem heeft dus een vrij platte structuur en niet bolvormig. Deze blaadjes kunnen een rond, uiteinde of iets puntig zijn. De maat van de bloemen kan variëren van enkele cm tot meer dan 30 cm. De plant kan tussen de 40 tot 150 cm hoog worden. Voorbeelden: ‘Hallwood gezant’ (donkerrode bloem) en ‘Spartacus’ (rode bloem).
Cactus: Herkenbaar aan de (vaak meerkleurige) lintbloemen die voor een groot deel zijn opgerold. De bloem heeft een vorm van een berg. met een smal hart dat afloopt naar een bredere basis. Deze bloemen worden 10 tot ruim 30 cm groot. De smalle maar puntige bladeren van de bloem kunnen rechtop staan maar ook gebogen zijn. Deze ‘Spinnenkop dahlia’s bereiken een hoogte van 40 tot 150 cm. Voorbeelden: ‘Jessica’ (gele bloem met rood aan het uiteinde van de bloemblaadjes) en ‘Bed Head’ (oranje bloem).
Bal- of bolvormig: Herkenbaar aan een bol van geheel gevulde bloemen en vrijwel volledig opgerolde lintbloemen. De opgerolde bloemblaadjes zijn spiraalvormig en dus als een soort trechtertje rond het centrum geplaatst als een bol. De bloemen worden zo’n 8 tot 12 cm groot. De plant zelf bereikt een hoogte van 60 tot 70 cm. Voorbeelden: ‘Lismore Robin’ (rode bloem) en ‘Hapet Diane’ (gele bloem).
Gefranjerd: Herkenbaar aan de bloembladen die vanaf het hart van de bloem naar boven en naar de zijkant lopen als een reeks van scherpe, rechte of gebogen tanden. De bloemen hebben een afmeting van 10 tot 30 cm. De plant zelf groeit tot een hoogte van 40 tot 150 cm. Voorbeelden ‘Hapet Austria Lace’ (wit met rode bloem) en ‘Hapet Champagne’ (bloem met een roze met wit/gele kleurstelling).
Orchidee dubbel: Herkenbaar aan de volledig gevulde bloembladen die naar boven lopen en aan het uiteinde licht gebogen zijn. Hierdoor is het hart van deze bloem niet zichtbaar. De bloembladeren kunnen verschillende kleuren hebben. De bloemen hebben een afmeting van 15 tot 40 cm. De plant zal tot een hoogte van ongeveer 50 cm groeien. Voorbeelden: ‘Elvira’ (roze bloem) en ‘Melody Swing’ (oranje bloem).
Zwarte dahlia, een zeldzaam soort
Zoals aangegeven zijn er zeer veel soorten dahlia’s verkrijgbaar. Er zijn een aantal soorten die je veelvuldig ziet, maar ook een aantal zeldzame soorten. Een goed voorbeeld van een dahlia soort die je nauwelijks ziet is de zwarte dahlia. Er zijn immers een aantal factoren die een rol spelen bij de kleurstelling van de bloem. Hierbij kun je denken aan de activiteit van eiwitten die van belang zijn voor het pigment van de bloemen en de genen van de plant. Na lange studies hebben wetenschappers ontdekt dat een hoge concentratie aan anthocyanine bepalend zijn voor de zwarte kleurstelling van de plant.Bekende zwarte dahlia soorten zijn:
- Black Barbara
- Arabian Night
- Karma Choc
- Tisa
- Gipsy Night
Dahlia in pot
Zoals aangegeven is een dahlia ook in pot verkrijgbaar en is het ook geen probleem om de plant in een pot te houden. Het voordeel is dat je de plant dan eenvoudig met pot en al kan 'meeschuiven' met de zon als je ook flinke schaduwrijke plekken in je tuin hebt. Daarnaast kun je een 'potdahlia' ook binnen halen als de temperatuur buiten te koud wordt voor de plant. De dahlia soorten die je in een pot kunt kopen, zijn uiteraard de wat kleinere soorten om de plant wel 'handelbaar te houden'. Zorg er wel voor dat de pot past bij de plant, dus groot genoeg is. Je kunt de dahlia op een vergelijkbare manier planten als in de tuin. De onderhoudsbehoefte van de plant komt overeen en de verzorg instructies zijn gelijk maar realiseer je dat de beschikbare voeding in een pot sneller “op kan raken”. Het regelmatig toedienen van mest is erg belangrijk voor een dahlia in pot.Wat kost een Dahlia?
De prijs voor een Dahlia wisselt erg sterk en is uiteraard afhankelijk van beschikbaarheid en het soort. Dahlia’s zijn immers niet het gehele jaar te krijgen. In de meeste gevallen zijn Dahlia’s vanaf januari tot mei verkrijgbaar aangezien hierin dit de periode van de planttijd is. Mocht je de exacte prijzen willen weten, kun je het best even een mail sturen naar info@florum.nl. Wij kunnen je hierover vanzelfsprekend persoonlijk even informeren.Dahlia’s kopen?
Heb je interesse om Dahlia’s te kopen? Hiervoor kun je uitstekend bij de Plantenwijzer van Florum terecht. Stuur hiervoor gerust een mailtje naar info@florum.nl. Je kunt hier uiteraard ook terecht voor al jouw vragen over Dahlia’s die we hierboven niet hebben behandeld of voor persoonlijk advies over het gebruik van deze mooie sierplanten. Maak gerust gebruik van onze lange ervaring en uitgebreide vakkennis op dit gebied als je overweegt om Dahlia’s te kopen.