Lavendel is een heerlijke paarse plant met een karakteristieke geur, die je veelvuldig in ons land tegenkomt. De wetenschappelijke naam van echte- of smalbladige lavendel is Lavandula angustifolia. Het plantje is afkomstig uit de Lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Het is een laag, sterk vertakt struikje die een hoogte van ongeveer 40 tot 80 centimeter hoogte kan bereiken. De bloemen van de lavendel hebben een doorsnede van 3 tot 5 millimeter. De bloemen van het lavendelsoort dat bij ons het meeste voorkomt (de Lavandula angustifolia ‘La Lavande vraie’) zijn violet van kleur. Andere lavendel soorten kunnen bloemen met een blauwe, roze of witte kleurstelling hebben. Deze bloemen hebben een aarvormige bloeiwijze. De bloeiperiode van lavendel is in de zomermaanden. Vanaf juni tot en met augustus zal de plant de aandacht in de tuin trekken met mooie en vooral heerlijke geurende bloemen. De insecten die hier op af komen (bijen, hommels, vlinders) zijn hier dol op. De kleur van de bloemen is afhankelijk van het lavendelsoort.
Lavendel is oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Europa, om precies te zijn uit de streken rond de Middellandse Zee. Dit geeft deze plant dan ook het bekende mediterraanse karakter. Lavendel groeit dan ook het beste op een zonnig, wat droge plaats. Deze grond mag best steenachtig en kalkrijk zijn, aangezien dit in het Middellandse Zeegebied ook het geval is. De lavendel plant heeft kleine lijnvormige bladeren van de plant zijn licht behaard, hebben een grijs groene kleurstelling en hebben een lengte van ongeveer 4 centimeter. Lavendel is een plant dat onze winters uitstekend kan doorstaan en zal groen blijven in de winter.
Lavendel wordt bij ons veelvuldig gebruikt als sierplant voor zowel binnen als buiten. Je kunt deze plant uitstekend in de border in een tuin plaatsen en de mooiste combinaties met andere planten maken, mits de lavendel op een zonnige plek staat. Je kunt bijvoorbeeld kiezen om een border volledig te vullen met lavendel maar ook om combinaties te maken met bijvoorbeeld een buxus, echinacea of rozen. Lavendel komt ook tot zijn recht als binnenplant. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om lavendel als sierplant in je vensterbank te zetten maar de plant komt ook tot zijn recht in de slaapkamer. De geur van lavendel werkt immers rustgevend. Lavendel verlaagt je hartslag en verbetert je slaap. Het schijnt zelfs dat baby's minder gaan huilen van deze geur.
Uiteraard wordt de plant ook veelvuldig gebruikt voor cosmetische doeleinden zoals in zeep, bad- en doucheschuim, etherische huidolie en geurzakjes. Daarnaast wordt de plant veel toegepast in de aromatherapie. Lavendelolie werkt (zoals aangegeven) immers verzachtend, kalmerend, ontspannend, opruimend en zuiverend.
We hebben de meest gangbare variëteiten van deze plant voor je op een rijtje gezet en hieronder de verschillende kenmerken van de soorten voor je in kaart gebracht.
Lavendel is oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Europa, om precies te zijn uit de streken rond de Middellandse Zee. Dit geeft deze plant dan ook het bekende mediterraanse karakter. Lavendel groeit dan ook het beste op een zonnig, wat droge plaats. Deze grond mag best steenachtig en kalkrijk zijn, aangezien dit in het Middellandse Zeegebied ook het geval is. De lavendel plant heeft kleine lijnvormige bladeren van de plant zijn licht behaard, hebben een grijs groene kleurstelling en hebben een lengte van ongeveer 4 centimeter. Lavendel is een plant dat onze winters uitstekend kan doorstaan en zal groen blijven in de winter.
Lavendel wordt bij ons veelvuldig gebruikt als sierplant voor zowel binnen als buiten. Je kunt deze plant uitstekend in de border in een tuin plaatsen en de mooiste combinaties met andere planten maken, mits de lavendel op een zonnige plek staat. Je kunt bijvoorbeeld kiezen om een border volledig te vullen met lavendel maar ook om combinaties te maken met bijvoorbeeld een buxus, echinacea of rozen. Lavendel komt ook tot zijn recht als binnenplant. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om lavendel als sierplant in je vensterbank te zetten maar de plant komt ook tot zijn recht in de slaapkamer. De geur van lavendel werkt immers rustgevend. Lavendel verlaagt je hartslag en verbetert je slaap. Het schijnt zelfs dat baby's minder gaan huilen van deze geur.
Uiteraard wordt de plant ook veelvuldig gebruikt voor cosmetische doeleinden zoals in zeep, bad- en doucheschuim, etherische huidolie en geurzakjes. Daarnaast wordt de plant veel toegepast in de aromatherapie. Lavendelolie werkt (zoals aangegeven) immers verzachtend, kalmerend, ontspannend, opruimend en zuiverend.
| Familienaam | Lipbloemenfamilie (Lamiaceae). |
| Nederlandse naam | Lavendel |
| Soort plant | Vaste plant |
| Grondsoort | Droog, kalkrijk |
| Planten per m² | 9 |
| Standplaats | Zonnig |
| Winterhard | Niet alle soorten |
| Wintergroen | Ja |
| Bemesting | Floramix Tuinmest |
Lavendel planten
Lavendel is eigenlijk een stuik en geen vaste plant. Lavendel wordt echter wel veelvuldig gebruikt als vaste plant en dat is uiteraard géén probleem. Je zou Lavendel het hele jaar kunnen planten, mits het niet vriest. De beste keuze is echter wel om dit in de periode van maart tot en met juni te doen. In deze periode heeft de bodem precies de juiste temperatuur zodat het plantje zich goed kan wortelen en ontwikkelen. De bodem mag hiervoor zeker niet te koud zijn. De plantafstand voor een lavendelhaag of groep is 35 cm, voor grotere planten is het beter om een afstand van 45 cm aan te houden.Lavendel snoeien en onderhouden
Lavendel kan zich het beste ontwikkelen op een zonnige plek, in een goed doorlatende, licht voedzame grond. Als je de lavendel in je tuin hebt staan, is het niet nodig om deze plant dagelijks water te geven. Het volstaat om de plant af en toe wat water te geven, vooral in de drogere periode. De plant zal immers het grondwater gebruiken voor vochtvoorziening. Als je lavendel in een pot hebt staan, zul je de plant uiteraard wat vaker water moeten geven. Het is wel belangrijk om de lavendel regelmatig te snoeien. Als je dit in het voor-en najaar doet, heeft de plant voldoende ruimte om zich te ontwikkelen. Het kan geen kwaad om de plant in het voorjaar met een derde terug te snoeien. Hiermee voorkom je ook het verhouten van de plant. Je kunt de plant tot net boven (!) het kale hout wegsnoeien. Het is hierbij wel belangrijk om de plant niet tot op de kale takken terugsnoeit omdat de plant dan minder goed kan uitlopen.Lavendel bemesten
Lavendel staat graag op een voedzame grond. Hoewel de natuur hier zelf in voorziet, kan het geen kwaad om hierbij een handje te helpen. Het is daarom goed om de grond minimaal twee keer per jaar, in het voor- en in het najaar te bemesten met goede kwaliteit organische mest.Lavendelsoorten
Er bestaan een forse hoeveelheid verschillende soorten lavendel. Het exacte aantal is niet bekend, maar dit zijn er minstens 250. Veel Lavendel soortaanduidingen hebben de toevoeging ‘Angustifolia’ gekregen. Deze aanduiding is de Latijnse term voor ‘smalbladig’.We hebben de meest gangbare variëteiten van deze plant voor je op een rijtje gezet en hieronder de verschillende kenmerken van de soorten voor je in kaart gebracht.
Lavandula angustifolia ‘La Lavande vraie’
Het voor ons meest bekende Lavendelsoort is de Lavandula angustifolia ‘La Lavande vraie’ een soort die we ook kennen als de echte of fijne lavendel. Dit is het soort zoals hierboven staat beschreven met de voor lavendel zo karakteristieke paarse bloemen.Lavandula angustifolia ‘Hidcote’
Lavandula angustifolia ‘Hidcote’ is een andere lavendelsoort die je bij ons veelvuldig kunt tegenkomen. Je kunt hierbij kiezen voor de 'Hidcote Blue' (met violet paarse bloemen en donkere knoppen) of de 'Hidcote Pink' (met roze bloemen).Lavandula angustifolia ‘Munstead’
Ook de Lavandula angustifolia ‘Munstead’ is een soort die je regelmatig in onze omgeving kunt aantreffen. De bloemen van deze lavendelsoort hebben een wat groter formaat en hebben een zacht violette kleurstelling. De plant bereikt een hoogte van zo’n 60 cm.Lavandula angustifolia ‘Lady’
Vrijwel alle Lavandula angustifolia cultivars worden vegetatief vermeerderd door klonen waardoor het stekken worden. De Lavandula angustifolia ‘Lady’ vormt hierop echter een uitzondering. Dit is een zaadvast ras dat vermeerderd wordt door uitzaaiing. De bloemen van deze lavendelsoort hebben een donker violette kleurstelling die zich ontwikkelen in bolvormige aren. Het is een zeer sterk geurende lavendel soort. Verwar deze Lavandula angustifolia ‘Lady’ niet met de Lavandula angustifolia Little ‘Lady’ dit is immers een soort met bloemen die meer een paarsblauwe kleurstellingen hebben.Lavandula angustifolia Arctic Snow' ('Alba'), Lavandula angustifolia 'Nana Alba', Lavandula angustifolia 'Blue Mountain White’
Niet alle lavendelsoorten hebben paarse bloemen. Zoals de namen al een beetje verklappen, zijn de Lavandula angustifolia Arctic Snow' ('Alba'), de Lavandula angustifolia 'Nana Alba' en de Lavandula angustifolia 'Blue Mountain White’ uitzonderingen hierop. Deze lavendelsoorten hebben witte bloemen. De Lavandula angustifolia 'Nana Alba' is een kleinere lavendelsoort. Deze lavendel wordt niet hoger dan 25 cm en heeft een zeer compacte groei. De Arctic Snow' is een tussenmaat. Deze plant bereikt een hoogte van 40 cm. De 'Blue Mountain White' komt zo’n 10 tot 20 centimeter hoger en bereikt een hoogte van 50 tot 60 centimeter. Daarnaast heeft de 'Blue Mountain White' een latere bloeiperiode en zal in de maanden juni tot en met september in bloei staan.Lavandula angustifolia 'Rosea'
De Lavandula angustifolia 'Rosea' is een bijzondere lavendelsoort. Het is immers één van de weinige soorten waarbij de kleur van de bloem verandert. De oorspronkelijke bloemkleur van de Lavandula angustifolia 'Rosea' is wit maar, zoals de naam van deze plant al aangeeft, blijft dat niet zo. De witte kleur zal overgaan in een lila roze kleurstelling. Ook de Lavandula angustifolia 'Rosea' staat in bloei als het volop zomer is en zal een hoogte van ongeveer 70 cm bereiken.Lavandula angustifolia 'Bowles Early'
Lavandula angustifolia 'Bowles Early' is een lavendelsoort dat, zoals de naam al aangeeft wat vroeger in bloei zal staan dan de gemiddelde lavendelsoorten. Deze plant zal in de maand mei al zijn zacht violette bloemen tonen. Het is een vrij compacte lavendel soort met dikke aren. De bladeren van de Lavandula angustifolia 'Bowles Early' zijn iets grijzer van kleur en zijn wat meer behaard dan andere soorten.Lavandula angustifolia 'Brabant' Lavandula angustifolia 'Little Lottie', Lavandula angustifolia 'Miss Katherine'
De Lavandula angustifolia 'Brabant', Lavandula angustifolia 'Little Lottie' en de Lavandula angustifolia 'Miss Katherine' hebben als overeenkomst dat de bloemen roze van kleur zijn. De twee eerstgenoemde soorten lijken vrij veel op elkaar met een klein verschil in de maatvoering. De bloemen van de 'Miss Katherine' zijn veel donkerder van kleur. Daarnaast kunnen de karakteristieke roodachtige knoppen van deze lavendelsoort gezien worden als karakteristiek kenmerk.Lavandula angustifolia 'Cedar Blue'
Lavandula angustifolia 'Cedar Blue’ heeft donkerroze tot licht violette bloemen. Deze bloemen staan in de bloeiperiode wijd open en zijn van vrij groot van formaat. De takken van deze plant buigen iets door het gewicht van de bloemen.Lavandula angustifolia 'Contrast'
De naam van de Lavandula angustifolia 'Contrast' is veelzeggend gekozen. De bloemen van de plant zijn helder wit maar de zeer donkere violette knoppen zorgen voor het contrast in de uitstraling van deze plant. Deze lavendelsoort heeft een rijke bloei en zal een echte eyecatcher zijn in je tuin. Deze plant heeft echter wel een korte bloeiperiode.Lavandula angustifolia ‘Dwarf Blue’, Lavandula angustifolia ‘Irene Doyle’
De Lavandula angustifolia 'Dwarf Blue' en de Lavandula angustifolia ''Irene Doyle' zijn planten met bloemen die donker violet van kleur zijn. Het verschil tussen deze soorten is dat de 'Dwarf Blue', zoals de naam al een beetje aangeeft, een kleinere soort lavendel is. Het is een laagblijvende en vrij compacte soort. De 'Irene Doyle' is een lavendelsoort met vrij grote bloemen op de lichtgroene aren. Dit soort zal een hoogte van ongeveer 65 cm bereiken.Lavandula angustifolia ‘Imperial Gem', Lavandula angustifolia 'Twickle Purple'
De Lavandula angustifolia ‘Imperial Gem' is een lavendelsoort dat een vrij rechtopgaande vormgeving heeft. De bloemstengels van deze lavendelsoort heeft echter juiste veel vertakkingen. Ook het blad van deze soort is wat onderscheidend ten opzichte van andere soorten en heeft een vrij zilverkleurige kleurstelling. De Lavandula angustifolia ‘Imperial Gem' zal in de bloeiperiode de aandacht trekken met mooie bloemen die donkerviolet van kleur zijn en een hoogte van rond de 70 cm bereiken. Met betrekking tot de kleurstelling van de bloem en de hoogte die de plant in volgroeid stadium kan bereiken, lijkt de Lavandula angustifolia 'Twickle Purple' wel op de ‘Imperial Gem'. Ook deze lavendelsoort bereikt een hoogte van 70 cm en heeft bloemen die donkerviolet van kleur zijn. Het grote verschil tussen deze twee soorten zit in de groeivorm. De Lavandula angustifolia 'Twickle Purple' heeft lange fijne aren en heeft een compacte groeiwijze zonder veel vertakkingen. De bladeren van deze lavendelsoort zijn wel weer wat breder.Lavandula angustifolia 'Folgate', Lavandula angustifolia 'Miss Muffet'
De Lavandula angustifolia 'Folgate' en de Lavandula angustifolia ’Miss Muffet' zijn lavendelsoorten die een hoogte bereiken van 65 tot 75 cm, een grijsgroen blad hebben en een voor lavendel kenmerkende rechte groeiwijze hebben. Het voornaamste verschil tussen deze twee lavendelsoorten zit in de kleurstelling van de bloem. 'Miss Muffet' heeft een bloem in een heldere paarse kleurstelling. De kleurstelling van de 'Folgate' is ook erg helder maar neigt meer naar blauw.Lavandula angustifolia ‘Richard Gray’
De Lavandula angustifolia ‘Richard Gray’ is een relatief nieuwe lavendelsoort. De naam refereert naar het zilverkleurige blad van de plant. De plant wordt met 50 cm iets kleiner dan de gemiddelde lavendelsoort. Je kunt zo’n 4 tot 5 plantjes per vierkante meter plaatsen. De plant heeft een compacte groei en krijgt helder paarse bloemen. Deze bloemen zijn in verhouding tot andere lavendelsoorten wat later in de zomer zichtbaar. Het is dus een relatieve late bloeier.Lavandula dentata 'Royal Crown’
Een opvallende lavendelsoort is de Lavandula dentata 'Royal Crown’, in ons land ook wel de Tandlavendel genoemd. Het is een grijsbladige en zeer sterk geurend struikje dat uitstekend geschikt is voor een border of -heidetuin. Als je de bloem ziet, weet je direct hoe deze lavendel aan zijn naam is gekomen. Uit de bovenkant van zijn smalle stengel komen bloembladeren die relatief breed zijn, waardoor dit deel van de plant veel weg heeft van een kroon. De kleurstelling van deze bloem is lavendelblauw. De plant bereikt een hoogte van zo’n 60 cm maar let op, deze plant is niet wintervast en is verdraagt een temperatuur tot -10 gr. C.Lavandula intermedia 'Dutch'
De Lavandula intermedia 'Dutch' is een lavendelsoort dat kenmerkende lange bloemstengels heeft. Het is een van de hogere lavendel soorten die 70 cm of soms wel langer worden. De bloemkleur is blauwpaars. Deze plant is uitstekend in staat om onze Nederlandse winters te overleven.Lavandula x intermedia ‘grosso’
De Lavandula x intermedia ‘grosso’ is het lavendelsoort van de hoogste kwaliteit. Zoals de naam al verklapt, is dit een soort met grote, lange bloemen. Dit is wel een gevoelig soort dat niet echt winterhard is. Dit in tegenstelling tot de Lavandula angustifolia die wij voornamelijk in onze tuinen hebben staan.Lavandula stoechas 'Pedunculata'
De Lavandula stoechas 'Pedunculata' wordt bij ons ook wel ook wel kuiflavendel, Franse lavendel of vlinderlavendel genoemd. Deze plant staat bekend om de vlinderachtige, smalle bloembladen die uit de bovenkant van zijn smalle stengel komen. Het Lavendel ’Pedunculata' ras (waarvan de stoechas het bekendste soort is) zijn kleine aromatische groenblijvende struiken met meestal smalle, eenvoudige, hele, getande of gelobde bladeren en kleine buisvormige bloemen in dichte aren in de zomer. Deze soort is wat groter dan de angustifolia of de intermedia soorten. De bloeiperiode is in de maanden juni tot en met augustus. De bloemen van de Lavandula stoechas 'Pedunculata' hebben een paarsblauwe kleur. Let op, deze lavendelsoort is niet winterhard. Je zult deze lavendelsoort moeten beschermen in een strenge winterperiode.De Lavendel die gebruikt wordt voor de productie van etherische olie en cosmetica producten
In tegenstelling tot wat veel mensen denken, wordt er géén pure Lavandula angustifolia gebruikt voor de productie van etherische olie en cosmetica producten. Voor deze doelstelling wordt gekozen voor een kruising tussen de Lavendel spica en de Lavandula angustifolia. Hieruit ontstaat een soort (cultivar) die een veel hogere opbrengst per hectare heeft dan de pure Lavandula angustifolia en levert hierdoor meer op.