Extreme droogte in Nederland: Zo red je je tuin!

De zomer is gearriveerd, én hoe! Vorige maand was de droogste junimaand sinds 1962 en er wordt voor de komende dagen nauwelijks regen verwacht. Die paar druppels die kunnen gaan vallen (0/1 mm volgens het KNMI) gaan geen verschil maken. Wat moeten we doen met deze droogte en hoe zorgen we ervoor dat onze tuinen er niet teveel onder lijden?

De oorzaak van de droogte

Net een jaar geleden hadden we al de warmste junimaand ooit en dat is natuurlijk heerlijk, maar dit jaar kampen we met extreme droogte. Door het zonnige weer, de wind en de hoge temperaturen verdampt het water makkelijk. Ook zitten we nu in wat ze in de landbouw het ‘’groeiseizoen’’ noemen. Dat betekent dat de landbouw het watertekort verder aanvult door velden te besproeien. Natuurlijk is het normaal gesproken niet erg dat het wat warmer is  en dat er water verdampt, maar dan moet het wel aangevuld worden.

Over de hele maand juni is er slechts 27 mm (!) regen gevallen, waar dat normaal 68 mm hoort te zijn. Gelukkig is dat in Nederland niet meteen een ramp, omdat we via rivieren enorm veel water binnen krijgen, maar op verschillende plekken moeten we al voorzichtig zijn. Waar het met de droogte naartoe gaat is lastig te voorspellen, omdat we in een nogal grillig klimaat leven. Over twee weken kan het natuurlijk zomaar weer regenen.

Wat zijn de gevolgen?

Dat het droog is kan je goed merken in je omgeving; het water in vijvers, sloten en beekjes staat lager dan normaal, grasvelden zien eruit alsof ze uit Zuid-Frankrijk komen en planten en bomen hangen er maar slapjes bij. Struiken en bomen krijgen nu al herfstkleuren, omdat het zo droog is.

Dit zijn natuurlijk alleen maar uiterlijke kenmerken en de natuur komt er wel weer bovenop, maar je moet uitkijken voor gevaar. Zo is door de droogte het gevaar op brand enorm gestegen en kan het zijn dat het (per ongeluk) achterlaten van afval zoals glas of een doorzichtige fles met water erin een brand veroorzaakt. Laat staan het weggooien van een sigaret.

Ook staan veel bomen nu in losse aarde waardoor ze makkelijker omvallen, vooral met de windvlagen die we de afgelopen dagen hebben gekend. De takken zijn minder flexibel en breken daarom makkelijk af, dus kijk goed uit als je in een bos gaat wandelen of verkoeling in de schaduw van een boom zoekt.

LET OP: Takken breken makkelijker af door de droogte, kijk dus uit als je verkoeling in de schaduw zoekt!

Oké, maar hoe red ik mijn tuin?!

Sproeien is het (makkelijke) antwoord, maar probeer bij het sproeien rekening met het milieu te houden. Dit betekent niet dat iedere sproeier zomaar een goede oplossing is en in tijden van droogte gaat efficiëntie voor gemak. In Nederland wordt vaak met drinkwater gesproeid, omdat we dat normaal in overvloed hebben. Maar als het zo droog is als nu, dan kan dat zomaar opraken.

Mocht er nog geen verbod op overdadig watergebruik in jouw gemeente zijn, zorg er dan voor dat ze dit ook niet hoeven in te voeren. Dit kan je doen door alleen sproeiers te gebruiken waarmee je goed kan richten, zodat je precies de planten kan besproeien die water nodig hebben (zie lijst hieronder).

Gebruik geen automatische sproeiers zoals sprinklers, want die werken heel verspillend omdat ze water bovenop de planten sproeien. Hierdoor blijft veel water op het blad liggen, wat moeilijk wordt opgenomen en dus snel weer verdampt. Een ouderwetse gieter is natuurlijk ook een goede oplossing, daarmee kan je pas echt gericht water geven.

TIP: Bewater je planten alleen in de avonduren! Hierdoor verdampt er minder water en hebben je planten meer tijd om het water op te nemen. Neem de tijd bij het water geven, want planten zijn geen snelle drinkers.

Welke planten zijn het gevoeligst voor hittegolven?

• Planten in potten, bakken of hangmanden
• Bomen en heesters die pas zijn geplant
• Tomaten en andere groente/fruit in je eigen moestuin
• Vijver- en oeverplanten

Zorg er dus voor dat deze planten altijd voldoende water hebben en besproei ze om de 2 dagen.

Welke planten kunnen wel tegen de warmte?

• Mediterrane kruiden zoals oregano, salie, tijm en lavendel
• Vetplanten, die hebben dikke bladeren waar weinig vocht uit ontsnapt
• Planten met zilver- of grijskleurige bladeren
• Als planten kleine haartjes op de bladeren hebben kunnen ze langer zonder water
• Bomen en struiken met diepe wortels

Deze planten kunnen dus wel even zonder, maar let goed op verkleuringen.

Hoe maak ik mijn tuin hittegolf- en droogtebestendig?

Je tuin hittegolf- en droogtebestendig maken én milieuvriendelijk met water omgaan zijn heel nauw met elkaar verbonden. Je kan je tuin van tevoren al klaar maken om de hittegolf/droogte die er gegarandeerd weer gaat komen te overleven. Als je de volgende punten grotendeels opvolgt heb je volgend jaar een sterkere tuin en ben je voldoende bewapend om de droogte te overleven.

• Sla regenwater op in een regenton, of beter, in meerdere regentonnen

Regen wat op de daken valt wordt normaal direct afgevoerd en ver van huis geloosd. Dit zijn behoorlijke oppervlakten per wijk en gaat dan ook om grote hoeveelheden water. De meeste mensen met een waterton hebben er eentje in de achtertuin, maar vangen daardoor lang niet alles op. Zet er ook eentje voor het huis, zodat je er echt het maximale uit haalt. Daar heb je bij de volgende droge periode alleen maar profijt van!

TIP: Check bij je gemeente of ze goedkope watertonnen faciliteren!

• Mulch waar mogelijk

Zorg ervoor dat je mulch in de borders hebt. De mulch zorgt ervoor dat water minder snel de grond verlaat en houdt de grond dus op een natuurlijke wijze vochtig. Mulch is natuurlijk ook goed voor andere dingen buiten het droge seizoen!

• Geef alleen water aan planten die het echt nodig hebben

Mocht je watervoorraad ondanks de goede voorbereiding toch wat laag worden, geef dan alleen de planten water die het echt nodig hebben. Check hiervoor het lijstje wat ik hierboven heb gemaakt. Let vooral op nieuwe planten en je gazon, die hebben vaak extra water nodig.

• Gebruik een gerichte sproeier of een gieter

Zoals hierboven al werd vermeld kan je het beste geen gebruik maken van automatische sproeiers. Deze sproeiers zijn enorm inefficiënt en als je al weinig water op voorraad hebt of je mag geen water meer gebruiken, is dit wel echt onnodige verspilling.

Sterkte!

Ik hoop dat jullie hier iets mee kunnen en wens jullie heel veel sterkte tijdens deze droogte!  Laat me weten wat jullie hebben gedaan om de tuin zo gezond mogelijk te houden en als jullie nog tips hebben hoor ik het graag. Check ook de nieuwe Nationale Hittestress Kaart om te kijken hoe het in jouw regio eruit ziet en vergeet niet voldoende water te drinken!