De fuchsia is een tuinplant met een rijke historie. De plant staat bekend om zijn karakteristieke- en kleurrijke bloemenpracht. De fuchsia komt van oorsprong uit de betrekkelijk koele, vochtige bergwouden rondom de evenaar. Fuchsia’s groeien zowel in tropische gebieden als op grote hoogten tot 3.000 meter waar het flink koud kan zijn. De meeste Fuchsia soorten komen van nature voor in Zuid-Amerika maar enkele soorten worden ook noordelijker gevonden in Midden-Amerika tot Mexico. Daarnaast komen ook in Nieuw-Zeeland en op Tahiti enkele soorten van nature voor. Het is een tropische plant, die een koele plaats verlangt zonder teveel direct zonlicht. Fuchsia's zijn dankbare planten die rijk bloeien en de hele zomer in bloei staan. Bij de juiste verzorging kan de bloeiperiode zelfs tot in november (of wanneer de eerste vorst zijn intrede doet) lopen. De Fuchsia wordt in Nederland en België ook wel 'Bellenplant' genoemd. Deze naam heeft deze plant uiteraard te danken aan de belvormige bloemknoppen die de plant produceert.
Er komen ongeveer een 50-tal wilde of botanische fuchsia’s op de wereld voor. Echter het aantal verschillende gekweekte soorten en rassen is ongekend groot. Alleen al in de VS komen zo’n 10000 gekweekte Fuchsia’s in allerlei soorten en maten voor. Daarnaast kent men in Nederland meer dan 3.000 soorten fuchsia’s en in België zo’n 280 eigen variëteiten. Er zijn gewone fuchsia's, hangende fuchsia's, kruipende fuchsia's en fuchsia's op stam met een enkele, dubbele, hangende en omhoogstekende bloem. Sommige fuchsia’s bereiken een hoogte van enkele meters, terwijl andere soorten erg klein blijven. Er zijn fuchsia’s waar twee bladeren, drie bladeren en zelfs waar vier bladeren in krans bij elkaar zitten. Deze diversiteit zit niet alleen in de bladeren maar ook in de vormen en kleuren van de bloemen.
Zolang Fuchsia’s op een lichte plaats worden gezet, bij voorkeur op de vensterbank maar niet in de volle zon, zijn ze ook zeer geschikt als kamerplant. Zoals aangegeven moeten ze beschermd worden tegen felle zon dus een raam op het zuiden is geen goed idee. Fuchsia’s vragen tijdens de bloei veel vocht (de kluit mag absoluut niet uitdrogen) en wekelijks wat plantenvoeding. Voor deze verzorging zul je een prachtige rijke bloei terug krijgen.
Fuchsia’s groeien en bloeien het beste als ze niet te zonnig staan en bij warm weer dagelijks water krijgen. Het water loopt makkelijk van de vele bladeren af en komt niet in de pot terecht waardoor kans op uitdroging blijft bestaan. Fuchsia’s zijn rijke bloeiers die van juli tot in november in bloei staan. Deze plant is prachtig als solitair (al dan niet in een pot op het terras of balkon) of als losse haag. Vanwege de lange bloei is de Fuchsia ook heel goed te combineren met andere planten.
De meeste fuchsia’s zijn niet bestand tegen nachtvorst en gaan in de winter verloren. Toch kunnen fuchsia's op een redelijk eenvoudige manier overwinteren. Maar daarover later meer. Daarnaast zijn er Fuchsia’s die relatief winterhard zijn en gewoon in de tuin kunnen overwinteren.
Toen ontdekkingsreiziger en specialist op het gebied van flora Charles Plumier in 1703 naar Zuid Amerika reisde ontdekte hij een aanzienlijk aantal nieuwe planten. Eén daarvan was de Fuchsia. Plumier was de eerste die planten naar personen vernoemde: Fuchsia naar Leonhart Fuchs, Begonia naar Michel Bégon, Lobelia naar Matthias de Lobel en Magnolia naar Pierre Magnol.
Niet alleen veel fuchsiasoorten komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika maar ook de kolibrie. De kolibrie is de kleinste vogelsoort op aarde. Behalve klein is de kolibrie ook erg behendig en kan als enige vogel ook achteruit vliegen. De vleugeltje van dit kleine vogeltje gaan tot wel 50 keer per seconden op en neer. Daarnaast zijn ook de kleuren en de extreem lange snavel erg opvallend aan de kolibrie. De vogeltjes hebben een sterke voorkeur voor oranje rode bloemen en voeden zich met de nectar van deze planten. Fuchsia’s en kolibries hebben zich in de loop van duizenden jaren aan elkaar aangepast. De bloemvorm en de snavellengte zijn tot op de millimeter op elkaar afgestemd. In de lucht hangend als een kleine helikopter steekt hij zijn lange snavel in de kroonbuis van de bloem. Vervolgens rolt hij zijn even lange tong uit en haalt daarmee de nectar uit de bloem.
Besluit je pas in september één of meerdere fuchsia’s te planten zet dan de plant(en) met pot en al in de volle grond. Dek de planten bij nachtvorst af met behulp van bijvoorbeeld een emmer. Als de winter invalt, haal je de planten met pot en al uit de grond en zet je ze vorstvrij in de schuur, kelder of garage. Geef de Fuchsia’s in de winter af en toe wat water. In het voorjaar kun je ze dan zonder pot op de bestemde plek in de border planten.
Gebruik planten die minimaal 12 maanden oud zijn en plant deze bij voorkeur half tot eind mei. Later is ook mogelijk maar uiterlijk tot eind augustus. Het is belangrijk om de Fuchsia dieper dan normale planten te planten, zodat de wortels goed diep door kunnen groeien voordat de winter invalt. Maak het liefst een kuiltje van 5 a 10 cm diep en 30cm rond. Zorg er wel voor dat dit kuiltje aan het eind van het jaar opgevuld is met grond, zodat dat de planten uiteindelijk kunnen uitlopen op de takdelen die dan onder de grond zitten.
Snoei de winterharde Fuchsia in geen geval in de herfst of winter maar pas eind maart begin april. Doordat de takken in de winter fungeren als wind brekers, helpen zij de plant de winter door te komen. Ook als er geen of een zachte winter geweest is, is het aan te raden om de planten pas eind maart begin april tot op 10 cm van de grond te snoeien. Doe dit zeker met de grote soorten omdat ze anders te ver uitlopen, hun vorm verliezen en lelijke planten worden. De kleine soorten zoals bijvoorbeeld de Tom Tump en Lady Tump kunnen wat minder gesnoeid worden. Snoei bij hen in ieder geval de dode takken weg.
Hieronder een overzicht van de beste winterharde soorten:
Natuurlijk is het ook mogelijk om in andere jaargetijden te stekken. Als je bijvoorbeeld besluit om dit in het najaar te doen kun je het beste enige tijd voor het stekken de plant flink terug snoeien. Daarna laat je de plant met een goede mestgift opnieuw uitlopen. Op die manier krijg je nieuwe, kruidachtige uitlopers, zonder knoppen of bloemen. Deze zijn prima te gebruiken om te stekken.
Heb je Fuchsia’s in pot, geef dan tijdens warm droog weer de planten regelmatig water. Je kunt precies constateren wanneer dit nodig is. Steek een vinger in de (pot)grond. Als het daar op halve vinger diepte droog aanvoelt, moet je water geven. Zorg dat de potten en bakken waar de planten in staan, goed gedraineerd zijn. Een teveel aan water moet snel weg kunnen lopen anders gaan de wortels rotten. Bij regen controleren of de grond in de pot wel water heeft gekregen. Bij dichte, bossige planten blijft de grond in de pot droog!
Voor de winter de takken van de winterharde Fuchsia’s niet afsnoeien. Een beetje fatsoeneren mag natuurlijk wel maar knip pas na de winter de takken pas tot zo’n 10 centimeter boven de grond af. Is de winter zacht geweest, wat de afgelopen jaren tamelijk vaak het geval is, dan kun je er ook voor kiezen de takken die bovengronds uitlopen, te laten staan. Knip dan alleen de afgestorven gedeelten weg en maak er een mooie struik van.
Eind augustus is de beste tijd om met het kweken van een boompje te beginnen. De planten zijn dan minder geneigd om bloeiknoppen te vormen. De plant gaat zijn vegetatieve fase in en het is dan wat eenvoudiger om in betrekkelijk korte tijd een flinke hoogte te bereiken.
De bladeren aan de stam laten we zitten tot ze er vanzelf afvallen. Dit gebeurd namelijk vanzelf als de planten in de herfst in rust gaan. Daarbij laten ze dan automatisch hun bladeren, bloemen en zelfs de bloemknoppen die er dan nog aan zitten, vallen. Ze overwinteren dus met kale takken. Is de stam uiteindelijk hoog genoeg, dan nijp je de top eruit. De drie bovenste scheuten die uit de okselknoppen komen, nijp je op twee bladparen. Op deze manier krijg je uit de drie takken na twee keer nijpen twaalf stengels.
Fuchsia’s op stam zijn niet winterhard. De meeste soorten stammen uit matig warme gebieden in Zuid-Amerika waar het lekker warm en vochtig is. Fuchsia’s moeten dus vorstvrij overwinteren. Haal de plant daarom naar binnen als in de herfst de eerste nachtvorsten worden aangekondigd. Vervolgens kun je de planten in de winterberging zetten. Dat mag voor fuchsia’s een koele, donkere plek zijn zolang het er maar niet vriest. Zorg dat tijdens de overwintering de wortelkluiten niet helemaal uitdrogen. De potgrond mag echter wel vrij droog aanvoelen. Zo nu en dan wat water geven is voldoende. Zet de plant in het vroege voorjaar op een wat lichtere plaats zodat deze wat kan acclimatiseren en kan beginnen met bladeren en knoppen maken. Geef de plant ook wat meer water en voeding. Zet de plant echter nog niet buiten. De kans op een late vorst is nog te groot. Breng de planten niet eerder dan half mei weer naar buiten.
Een kas of vorstvrije plaats in huis, kelder, zolder of garage is uitermate geschikt. Licht is hierbij niet nodig. Let wel op dat de planten niet te veel uitdrogen, geef daarom eenmaal per week wat water. Pas echter op voor te veel water! Mesten gedurende de winter is niet nodig.
Een andere optie is een kuil. Graaf hiervoor een kuil van zo'n 60 centimeter diep en zorg ervoor dat de planten ook bij hoge waterstand boven het grondwater blijven. Klop de planten uit de pot, snoeien de takken terug, haal het blad er af en schudt de grond van de planten. Leg de planten dakpansgewijs op een dikke laag turfmolm in de kuil. Leg daarna wat planken of palen over de kuil en daar bovenop gaas en plastic. Daar bovenop weer een laag turfmolm of bladeren en om de bunker af te maken een laag zand. Bij extreem zware vorst kan zelfs nog een extra deken aangebracht worden.
De laatste optie is in een kist met turfmolm en dikke platen schuimplastic aan de zijkanten op het balkon of in schuur.
Waar het precies vandaan komt is nog steeds een raadsel al worden er wel mogelijke oorzaken onderzocht:
Eén van de opties is een thermische shock tijdens een hittegolf. Als je de plant uit de pot haalt blijkt de aarde vaak gloeiend heet te zijn. Zet de plant in de schaduw maar begiet de plastiek pot nooit met koud water. Ook kunnen Fuchsia’s door de warmte bevangen raken. Als er een warme, uitdrogende wind staat kunnen de bladeren in één dag afvallen. Je kunt dit met succes bedwingen door te nevelen met de hogedrukspuit. Verdrinking zou ook een optie kunnen zijn. Hou de plant daarom altijd goed in de gaten en zorg dat je deze op tijd water geeft om uitdroging te voorkomen. Geef je een Fuchsia met uitdrogingsverschijnselen in één klap te veel water kan deze verdrinken doordat de wortels het vocht niet meer op kunnen nemen. Ook overbemesting of een sterke tocht zouden een oorzaak kunnen zijn.
Er komen ongeveer een 50-tal wilde of botanische fuchsia’s op de wereld voor. Echter het aantal verschillende gekweekte soorten en rassen is ongekend groot. Alleen al in de VS komen zo’n 10000 gekweekte Fuchsia’s in allerlei soorten en maten voor. Daarnaast kent men in Nederland meer dan 3.000 soorten fuchsia’s en in België zo’n 280 eigen variëteiten. Er zijn gewone fuchsia's, hangende fuchsia's, kruipende fuchsia's en fuchsia's op stam met een enkele, dubbele, hangende en omhoogstekende bloem. Sommige fuchsia’s bereiken een hoogte van enkele meters, terwijl andere soorten erg klein blijven. Er zijn fuchsia’s waar twee bladeren, drie bladeren en zelfs waar vier bladeren in krans bij elkaar zitten. Deze diversiteit zit niet alleen in de bladeren maar ook in de vormen en kleuren van de bloemen.
Zolang Fuchsia’s op een lichte plaats worden gezet, bij voorkeur op de vensterbank maar niet in de volle zon, zijn ze ook zeer geschikt als kamerplant. Zoals aangegeven moeten ze beschermd worden tegen felle zon dus een raam op het zuiden is geen goed idee. Fuchsia’s vragen tijdens de bloei veel vocht (de kluit mag absoluut niet uitdrogen) en wekelijks wat plantenvoeding. Voor deze verzorging zul je een prachtige rijke bloei terug krijgen.
Fuchsia’s groeien en bloeien het beste als ze niet te zonnig staan en bij warm weer dagelijks water krijgen. Het water loopt makkelijk van de vele bladeren af en komt niet in de pot terecht waardoor kans op uitdroging blijft bestaan. Fuchsia’s zijn rijke bloeiers die van juli tot in november in bloei staan. Deze plant is prachtig als solitair (al dan niet in een pot op het terras of balkon) of als losse haag. Vanwege de lange bloei is de Fuchsia ook heel goed te combineren met andere planten.
De meeste fuchsia’s zijn niet bestand tegen nachtvorst en gaan in de winter verloren. Toch kunnen fuchsia's op een redelijk eenvoudige manier overwinteren. Maar daarover later meer. Daarnaast zijn er Fuchsia’s die relatief winterhard zijn en gewoon in de tuin kunnen overwinteren.
Leonhart Fuchs en Charles Plumier
De botanische naam 'Fuchsia' is ontleend aan de Duitse botanicus Leonhart Fuchs (1501-1566). In 1533 kwam hij op verzoek van hertog Ulrich van Württemberg naar de Universiteit van Tübingen, waar hij vanaf 1535 hoogleraar in de geneeskunde was. In 1535 creëerde hij in zijn eigen tuin een educatieve botanische tuin, één van de eerste van Europa. Hij wordt beschouwd als één van de grondleggers van de botanie (wetenschappelijke plantkunde).Toen ontdekkingsreiziger en specialist op het gebied van flora Charles Plumier in 1703 naar Zuid Amerika reisde ontdekte hij een aanzienlijk aantal nieuwe planten. Eén daarvan was de Fuchsia. Plumier was de eerste die planten naar personen vernoemde: Fuchsia naar Leonhart Fuchs, Begonia naar Michel Bégon, Lobelia naar Matthias de Lobel en Magnolia naar Pierre Magnol.
| Familienaam | Fuchsia |
| Nederlandse naam | Bellenplant |
| Soort plant | Vaste plant |
| Grondsoort | Humusrijk |
| Planten per m² | 3 – 5 per m² |
| Standplaats | Halfschaduw |
| Winterhard | De meeste niet, sommige wel |
| Wintergroen | Nee |
| Bemesting | Floramix Tuinmest |
Kolibrie plant
In Europa zijn het vooral bijen en hommels die op de Fuchsia af komen om nectar te verzamelen en ook meteen voor de bestuiving te zorgen. In Zuid-Amerika echter, de natuurlijke omgeving van de Fuchsia, gebeurd dit niet alleen door bijen maar ook door een bijzondere vogel, namelijk de kolibrie.Niet alleen veel fuchsiasoorten komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika maar ook de kolibrie. De kolibrie is de kleinste vogelsoort op aarde. Behalve klein is de kolibrie ook erg behendig en kan als enige vogel ook achteruit vliegen. De vleugeltje van dit kleine vogeltje gaan tot wel 50 keer per seconden op en neer. Daarnaast zijn ook de kleuren en de extreem lange snavel erg opvallend aan de kolibrie. De vogeltjes hebben een sterke voorkeur voor oranje rode bloemen en voeden zich met de nectar van deze planten. Fuchsia’s en kolibries hebben zich in de loop van duizenden jaren aan elkaar aangepast. De bloemvorm en de snavellengte zijn tot op de millimeter op elkaar afgestemd. In de lucht hangend als een kleine helikopter steekt hij zijn lange snavel in de kroonbuis van de bloem. Vervolgens rolt hij zijn even lange tong uit en haalt daarmee de nectar uit de bloem.
Fuchsia’s planten
Aangezien winterharde Fuchsia's 's winters gewoon buiten kunnen blijven, zijn deze planten prima geschikt om in de tuin te planten. De beste planttijd voor is het vroege voorjaar, na de IJsheiligen. De planten kunnen dan goed uitgroeien en een flink wortelstelsel vormen voordat de volgende winter invalt. Dat wortelstelsel is namelijk essentieel om de winter goed door te komen. Alle bovengrondse delen sterven bij een flinke nachtvorst af waarna de plant in het voorjaar uit het wortelstelsel weer uitloopt. Tweejarige planten zijn het meest geschikt om in de tuin te planten aangezien dit groen al een flink wortelstelsel opgebouwd hebben. Besluit je echter om toch eenjarige planten te gebruiken, dan kun je deze het beste in oktober uit de border halen, oppotten en een winter vorstvrij laten overwinteren. Ze kunnen vervolgens na half mei weer worden uitgeplant. Fuchsia’s dienen zo’n 10 cm dieper geplant te worden dan andere planten. Op deze manier slaan ze het beste aan en zitten de wortels diep genoeg. Vergeet ook niet na het planten een flinke gietbeurt te geven!!Besluit je pas in september één of meerdere fuchsia’s te planten zet dan de plant(en) met pot en al in de volle grond. Dek de planten bij nachtvorst af met behulp van bijvoorbeeld een emmer. Als de winter invalt, haal je de planten met pot en al uit de grond en zet je ze vorstvrij in de schuur, kelder of garage. Geef de Fuchsia’s in de winter af en toe wat water. In het voorjaar kun je ze dan zonder pot op de bestemde plek in de border planten.
Winterharde fuchsia’s
Zoals aangegeven zijn sommige fuchsia’s winterhard. Hoewel alle bovengrondse delen afsterven bij een flinke nachtvorst, loopt de plant in het voorjaar toch weer (vanuit de wortels in de grond) uit. De winterharde Fuchsia’s staan in tegenstelling tot de niet winterharde soorten graag op een plekje in de zon. Dit heeft te maken met de opwarming van de grond in het voorjaar, met name de voet van de plant. Staat deze namelijk te lang en te koud dan zullen de wortels afsterven. De andere Fuchsia’s daarentegen staan liever op een plekje in de ochtendzon/ avondzon of half schaduw. Oranje gekleurde bloemen kunnen meestal meer zon verdragen dan de andere kleuren. Witte bloemen worden als ze te veel in het zonlicht staan meestal roze.Gebruik planten die minimaal 12 maanden oud zijn en plant deze bij voorkeur half tot eind mei. Later is ook mogelijk maar uiterlijk tot eind augustus. Het is belangrijk om de Fuchsia dieper dan normale planten te planten, zodat de wortels goed diep door kunnen groeien voordat de winter invalt. Maak het liefst een kuiltje van 5 a 10 cm diep en 30cm rond. Zorg er wel voor dat dit kuiltje aan het eind van het jaar opgevuld is met grond, zodat dat de planten uiteindelijk kunnen uitlopen op de takdelen die dan onder de grond zitten.
Snoei de winterharde Fuchsia in geen geval in de herfst of winter maar pas eind maart begin april. Doordat de takken in de winter fungeren als wind brekers, helpen zij de plant de winter door te komen. Ook als er geen of een zachte winter geweest is, is het aan te raden om de planten pas eind maart begin april tot op 10 cm van de grond te snoeien. Doe dit zeker met de grote soorten omdat ze anders te ver uitlopen, hun vorm verliezen en lelijke planten worden. De kleine soorten zoals bijvoorbeeld de Tom Tump en Lady Tump kunnen wat minder gesnoeid worden. Snoei bij hen in ieder geval de dode takken weg.
Hieronder een overzicht van de beste winterharde soorten:
- Achievement
- Annabel
- Beacon
- Beacon Rosa
- Bernisser Hardy
- Coralina
- Cliff’s Hardy
- Cloverdale Pearl
- Display
- Flash
- Flocon de Nege
- Graf White
- Genii
- Isis
- Jaspers Kameleon
- Komeet
- Lady Tump
- Lidie Bartelink
- Lena
- Lotty Hobby
- Magellanica tricolori
- Mephisto
- Papose
- Saturnus
- Suzanne
- Tom Tump
- Whiteknight’s Pearl
- Ook alle Magellanica soorten zijn winterhard.
Fuchsia’s stekken
Het is gemakkelijker om Fuchsia’s in een flesje water te stekken dan in een potje met stekgrond. Een heel handige oplossing voor het stekken in water is een glazen bak bijvoorbeeld een aquarium. Deze zijn in alle soorten en maten verkrijgbaar. Deze vul je met water dat een kamertemperatuur heeft. De stekken bewortelen het beste bij een temperatuur van circa 24°C. Om deze temperatuur in stand te houden kun je gebruik maken van een aquariumthermostaat. Op de vensterbank boven een kachel is ook een optie, zolang het water maar een aangename temperatuur heeft en niet onder de 15 graden komt. Maak in een stukje polystyreen een aantal gaten. Groot genoeg om de stekjes in te hangen. Aangezien dit materiaal goed drijft is het uitstekend geschikt om je stekjes mee in het water te laten hangen. Een andere optie is om gaas over de bak met water te spannen. Hierin kun je dan de stekjes in hangen. Zodra de waterwortels enkele millimeters lang zijn, kun je de stekjes potten. Het stekje zal dan vrijwel probleemloos doorgroeien.Wanneer Fuchsia’s stekken
Het voorjaar en aan het begin van de zomer is het de beste tijd om Fuchsia’s te stekken. De pas uitlopende planten hebben veel zacht stekmateriaal en er is voldoende licht en een hoge temperatuur. Een ideale Fuchsiastek is een kopstek zonder bloemen of bloemknoppen, van ongeveer 7 cm lengte met twee knopen en een top. Het onderste bladpaar kun je het beste er af halen en de stek vlak onder de knoop afsnijden. Daarnaast zal echter een stek met één knop en de top of alleen een topje met een paar blaadjes goed wortelen. Snij om te voorkomen dat de bladeren van de stek teveel vocht en voeding opnemen de toppen van de bladeren van de stekken af. Alle energie gaat dan naar de wortelvorming.Natuurlijk is het ook mogelijk om in andere jaargetijden te stekken. Als je bijvoorbeeld besluit om dit in het najaar te doen kun je het beste enige tijd voor het stekken de plant flink terug snoeien. Daarna laat je de plant met een goede mestgift opnieuw uitlopen. Op die manier krijg je nieuwe, kruidachtige uitlopers, zonder knoppen of bloemen. Deze zijn prima te gebruiken om te stekken.
Fuchsia’s snoeien en onderhouden
Bij Fuchsia’s in de border is het belangrijk om in het begin van het seizoen niet te vaak water te geven. Op die manier moeten de wortels zelf het water dieper in de grond zoeken waardoor de plant automatisch dieper wortelt wat weer gunstig is voor de komende winter. In een hete periode is het beter eenmaal in de week de grond goed nat te maken. Je kunt de sproeier rustig een uur bij de Fuchsia’s laten staan. Doe dit het liefste s ’morgens vroeg. De grond bij de wortels moet goed nat worden. Geef pas ingeplante exemplaren de eerste weken extra water om ze goed te laten bewortelen. Sproei met een fijne straal. ‘s Avonds sproeien spaart water (minder verdamping), maar kan ook de kans op schimmelaantastingen vergroten doordat het blad langer nat blijft. Zoek daar een goed evenwicht, want schimmels zijn ook vaak een probleem bij de fuchsia’s, vooral bij jonge planten. In een warme droge periode blijft de bloei wel vaak achter. Door licht onder de planten door broezen kun je toch de bloei wat bevorderen. Bovendien gaat dit een spintaantasting tegen.Heb je Fuchsia’s in pot, geef dan tijdens warm droog weer de planten regelmatig water. Je kunt precies constateren wanneer dit nodig is. Steek een vinger in de (pot)grond. Als het daar op halve vinger diepte droog aanvoelt, moet je water geven. Zorg dat de potten en bakken waar de planten in staan, goed gedraineerd zijn. Een teveel aan water moet snel weg kunnen lopen anders gaan de wortels rotten. Bij regen controleren of de grond in de pot wel water heeft gekregen. Bij dichte, bossige planten blijft de grond in de pot droog!
Voor de winter de takken van de winterharde Fuchsia’s niet afsnoeien. Een beetje fatsoeneren mag natuurlijk wel maar knip pas na de winter de takken pas tot zo’n 10 centimeter boven de grond af. Is de winter zacht geweest, wat de afgelopen jaren tamelijk vaak het geval is, dan kun je er ook voor kiezen de takken die bovengronds uitlopen, te laten staan. Knip dan alleen de afgestorven gedeelten weg en maak er een mooie struik van.
Verschillende vormen Fuchsia’s
In de natuur komen fuchsia’s in vele vormen voor. Zo zijn er struiken, kleine bomen, lianen en zelfs in vorm van epifyten. Hoewel het voor veel mensen verleidelijk is om de planten zoveel mogelijk hun natuurlijke groeiwijze te laten behouden, is het voor vele cultivars vaak niet gewenst. Deze planten komen vaak beter tot z’n recht wanneer ze door middel van toppen, nijpen en snoeien, in een natuurlijke vorm wordt gekweekt.Fuchsia kweken als struik
In het najaar, wanneer de plant voor de winter wordt klaargemaakt, kun je de plant het beste terugsnoeien. Een gesnoeide plant met vier stompjes geeft in het voorjaar na twee keer toppen 16 nieuwe takken. Uitstekend geschikt dus voor een struik. Als de plant in het voorjaar gaat uitlopen, begint het vormen door middel van toppen en nijpen. Het principe van het nijpen en toppen blijft hetzelfde als bij een oude plant of een jonge stek. Na twee bladparen knippen je het topje eruit. Dit kun je herhalen tot je een mooie, volle plant hebt. Takken die dwars door de plant groeien en afbreuk doen aan de vorm kun je verwijderen. Een sterk groeiende cultivar kunnen je wel vier maal toppen waardoor je al vrij snel een mooie volle fuchsia struik hebt gecreëerd.Fuchsia kweken als hangplant
Ook hangende fuchsia’s moeten voor de winter gesnoeid worden. Zorg er hierbij voor dat de ogen net buiten de potrand blijven zitten. Zo ontstaan op de potrand stevige takken, die later de vracht van takken en bloemen kunnen dragen. Na het uitlopen kun je beginnen met toppen en nijpen. Dit doe je bij deze versie van de Fuchsia na drie bladparen. Wil je na één jaar al een flinke hangplant, dan zou je er ook voor kunnen kiezen om meer stekken bij elkaar in een grote pot te planten, maar op zich is meestal niet nodig. Als je de plant voldoende van voedsel, vocht, licht en de juiste temperatuur voorziet, groeit de Fuchsia gedurende één jaar uit tot een flinke hangplant.Fuchsia’s op stam
Tegenwoordig zijn er ook Fuchsia’s op stam verkrijgbaar. Prachtige Fuchsia’s die eruit zien als kleine boompjes. Voor deze versie van de Fuchsia wordt begonnen met speciaal gekweekte stammen van wat grotere, verhoutende Fuchsia’s waarop een andere fuchsia (meestal een cultivar) wordt geënt. Het stammetje is dan dus een onderstam waaraan geen bloemen verschijnen. De bloemen verschijnen aan de takken of stengels van de erop vastgegroeide Fuchsia-soort. Als het goed gebeurt, kan een fuchsia op stam heel oud worden en zelfs levenslang meegaan. De plant zal echter niet veel hoger worden, want het onderstammetje groeit alleen nog in de breedte en niet in de hoogte.Eind augustus is de beste tijd om met het kweken van een boompje te beginnen. De planten zijn dan minder geneigd om bloeiknoppen te vormen. De plant gaat zijn vegetatieve fase in en het is dan wat eenvoudiger om in betrekkelijk korte tijd een flinke hoogte te bereiken.
De bladeren aan de stam laten we zitten tot ze er vanzelf afvallen. Dit gebeurd namelijk vanzelf als de planten in de herfst in rust gaan. Daarbij laten ze dan automatisch hun bladeren, bloemen en zelfs de bloemknoppen die er dan nog aan zitten, vallen. Ze overwinteren dus met kale takken. Is de stam uiteindelijk hoog genoeg, dan nijp je de top eruit. De drie bovenste scheuten die uit de okselknoppen komen, nijp je op twee bladparen. Op deze manier krijg je uit de drie takken na twee keer nijpen twaalf stengels.
Fuchsia’s op stam zijn niet winterhard. De meeste soorten stammen uit matig warme gebieden in Zuid-Amerika waar het lekker warm en vochtig is. Fuchsia’s moeten dus vorstvrij overwinteren. Haal de plant daarom naar binnen als in de herfst de eerste nachtvorsten worden aangekondigd. Vervolgens kun je de planten in de winterberging zetten. Dat mag voor fuchsia’s een koele, donkere plek zijn zolang het er maar niet vriest. Zorg dat tijdens de overwintering de wortelkluiten niet helemaal uitdrogen. De potgrond mag echter wel vrij droog aanvoelen. Zo nu en dan wat water geven is voldoende. Zet de plant in het vroege voorjaar op een wat lichtere plaats zodat deze wat kan acclimatiseren en kan beginnen met bladeren en knoppen maken. Geef de plant ook wat meer water en voeding. Zet de plant echter nog niet buiten. De kans op een late vorst is nog te groot. Breng de planten niet eerder dan half mei weer naar buiten.
Bonsai Fuchsia
Fuchsia’s zijn ook zeer geschikt als bonsai omdat ze goed tegen het inkorten van de wortels kunnen. Wil je een Fuchsia als Bonsai kweken verwijder dan zoveel mogelijk aarde en vezelige wortels en plaats de plant in een ondiep bakje. Door de plant weloverwogen te snoeien en eventueel met draad te bespannen kan een authentieke bonsai vorm worden verkregen. Druk de aarde in het bakje niet aan maar laat deze inzakken door licht te schudden met het bakje. Geef een bonsai Fuchsia nooit stikstofrijk voedsel maar een verdunde oplossing van meststof met een laag stikstofgehalte. Zorg ervoor dat de plant niet uitdroogt maar let er goed op dat de bonsai Fuchsia ook niet te nat staat. Ook bij deze versie van de Fuchsia geldt: zet de plant op een schaduwrijke plaats! Fuchsia’s kunnen jarenlang in hetzelfde bakje gedijen als je eens per jaar de wortels wat afsnoeit en wat verse aarde bijvult. Snoei de zo af en toe bij om de gewenste vorm te krijgen en te behouden.Fuchsia’s bemesten
Om ervoor te zorgen dat de Fuchsia goed blijft groeien het uitlopen vanuit het wortelstelsel in het vroege voorjaar te bevorderen is het raadzaam om de plant te bemesten, maar doe dit niet te sterk. Veel mest geeft namelijk een te weelderige vegetatieve groei (veel blad) en weinig bloemen en late een bloei. Je kunt dit het beste in het voorjaar doen. Het beste gebruik je hiervoor Floramix tuinmest. Niet alleen zorgt deze bemesting voor een betere groei en bloei, het verhoogt ook de weerstand van de plant waardoor deze minder vatbaar is voor ziekte en plagen. Bemest bij voorkeur op een tijdstip wanneer er regen wordt voorspeld. Zodra de meststof in contact komt met vocht worden de voedingsstoffen vrijgegeven. De plant kan dan direct de voedingsstoffen opnemen.Fuchsia’s overwinteren
Zoals aangegeven zijn lang niet alle Fuchsia soorten winterhard. De niet winterharde soorten kun je het beste laten overwinteren. Een kas zou hiervoor de meest ideale optie zijn maar lang niet iedereen heeft natuurlijk die mogelijkheid. Voor de mensen zonder kas zijn er verschillende mogelijkheden afhankelijk van je woonsituatie. De belangrijkste voorwaarde voor het overwinteren is dat de planten vorstvrij staan. De ideale overwinteringstemperatuur is voor de meeste Fuchsia’s tussen 3 en 8 graden Celsius.Een kas of vorstvrije plaats in huis, kelder, zolder of garage is uitermate geschikt. Licht is hierbij niet nodig. Let wel op dat de planten niet te veel uitdrogen, geef daarom eenmaal per week wat water. Pas echter op voor te veel water! Mesten gedurende de winter is niet nodig.
Een andere optie is een kuil. Graaf hiervoor een kuil van zo'n 60 centimeter diep en zorg ervoor dat de planten ook bij hoge waterstand boven het grondwater blijven. Klop de planten uit de pot, snoeien de takken terug, haal het blad er af en schudt de grond van de planten. Leg de planten dakpansgewijs op een dikke laag turfmolm in de kuil. Leg daarna wat planken of palen over de kuil en daar bovenop gaas en plastic. Daar bovenop weer een laag turfmolm of bladeren en om de bunker af te maken een laag zand. Bij extreem zware vorst kan zelfs nog een extra deken aangebracht worden.
De laatste optie is in een kist met turfmolm en dikke platen schuimplastic aan de zijkanten op het balkon of in schuur.
Ziektes en plagen
Net als andere planten heeft ook de Fuchsia wel eens last van verschillende ziektes en plagen. Gelukkig zijn Niet alle fuchsia's zijn even gevoelig voor ziekten en plagen. Toch kun je de ziektes en plagen beter trachten te voorkomen dan genezen zoals dat zo mooi heet. Zorg in ieder geval voor de juiste leefomstandigheden. Gezonde Fuchsia’s zijn namelijk veel minder vatbaar voor ziektes. Bestrijd ook preventief schimmels en roest en zorg ervoor dat mocht je plant toch last hebben van een ongenode gast, je hier in een zo vroeg mogelijk stadium bij bent. Hieronder een overzicht waar de Fuchsia’s last van kunnen hebben.Bladluis
Iedereen die tuiniert is ze wel eens tegen gekomen. Bladluizen. Niets is zo vervelend als eindelijk een mooie plant in bloei te hebben staan en dan te merken dat hij vergeven is van de bladluizen. Vaak spoelen deze beestjes er bij de eerste de beste regenbui of flinke sproeibeurt wel vanaf maar mochten ze toch wat hardnekkig blijken te zijn, zijn er gelukkig genoeg natuurvriendelijke manieren om deze beestjes kwijt te raken.- Bespuit je planten met koud water. Als je dit een paar maal achter elkaar doet zullen de luizen er de brui aan geven en verhuizen.
- Bemest je tuin niet te veel. Bladluizen voelen zich aangetrokken tot een hoog stikstofgehalte.
- Zorg voor veel lieveheersbeestjes, sluipwespen, en gaasvliegen in je tuin deze eten de bladluizen
- Plant knoflook en lavendel bij je Fuchsia’s en de bladluizen zullen een ander woonoord gaan zoeken.
Botrytis
Dit is een grauwgrijze schimmel op de stengel en het blad en vooral aan de stengelvoet van de stekken. Deze schimmelziekte ontstaat doordat de stekgrond vaak net even te nat is. Je kunt dit voorkomen door te zorgen voor goede groeiomstandigheden. Zorg voor voldoende licht, lucht, warmte (+ 8 °C) en luchtvochtigheid. De aangetaste bladeren kun je het beste verwijderen.Roest
Roest is een zwam en zit als kleine hoopjes oranjebruine sporen aan de onderzijde van de bladeren. Bij toename van de sporenhoopjes verschrompelen de bladeren zelfs. Roest verspreidt zich erg gemakkelijk. Als je een plant ontdekt met roest moet je deze voorzichtig verwijderen en aangetaste bladeren wegknippen en vernietigen. Niet op de composthoop gooien! Roest is zeer besmettelijk, verspreiding is al mogelijk via kleding en handen. Vooral van Juli tot september kan roest op de Fuchsia’s voorkomen.Olifantenrups
Een relatief grote rups die dol is op Fuchsia bladeren is en no time de hele plant kaal gevreten heeft.Sudden death syndrome Fuchsia’s
Bovenstaande term klinkt vrij schokkend en eigenlijk is het dat ook. Het is een syndrome wat vaker bij Fuchsia’s voorkomt. Het is het zéér plotseling overlijden van een fuchsia zonder dat er aanwijsbare voortekenen waren. Het ene moment is de plant nog fris en gezond en het volgende moment verwelken de bladeren en worden de stengels slap. Op zo’n moment is er geen middel dat helpt om de plant op te knappen.Waar het precies vandaan komt is nog steeds een raadsel al worden er wel mogelijke oorzaken onderzocht:
Eén van de opties is een thermische shock tijdens een hittegolf. Als je de plant uit de pot haalt blijkt de aarde vaak gloeiend heet te zijn. Zet de plant in de schaduw maar begiet de plastiek pot nooit met koud water. Ook kunnen Fuchsia’s door de warmte bevangen raken. Als er een warme, uitdrogende wind staat kunnen de bladeren in één dag afvallen. Je kunt dit met succes bedwingen door te nevelen met de hogedrukspuit. Verdrinking zou ook een optie kunnen zijn. Hou de plant daarom altijd goed in de gaten en zorg dat je deze op tijd water geeft om uitdroging te voorkomen. Geef je een Fuchsia met uitdrogingsverschijnselen in één klap te veel water kan deze verdrinken doordat de wortels het vocht niet meer op kunnen nemen. Ook overbemesting of een sterke tocht zouden een oorzaak kunnen zijn.
Wat kost een Fuchsia?
De prijs voor een Fuchsia wisselt erg sterk en is uiteraard afhankelijk van beschikbaarheid. Mocht je de exacte prijzen willen weten, kun je het best even een mail sturen naar info@florum.nl. Wij kunnen je hierover vanzelfsprekend persoonlijk even informeren.Fuchsia kopen?
Heb je interesse om een Fuchsia te kopen? Hiervoor kun je uitstekend bij de Plantenwijzer van Florum terecht. Stuur hiervoor gerust een mailtje naar info@florum.nl. Je kunt hier uiteraard ook terecht voor al jouw vragen over de Fuchsia die we hierboven niet hebben behandeld of voor persoonlijk advies over het gebruik van deze prachtige plant. Maak gerust gebruik van onze lange ervaring en uitgebreide vakkennis op dit gebied als je overweegt om een Fuchsia te kopen.