Tuintips januari - praktische tips voor de tuin

Peter Mecklenfeld
25 oktober 2019

Januari is de maand die traditioneel in het teken staat van goede voornemens. Dat is op tuingebied ook het geval. Dit is de maand waarin je de mogelijkheid hebt om eens goed na te denken wat dit jaar je plannen zijn met de tuin. Ben je van plan om je tuin in dezelfde stijl te houden als vorig jaar of ga je een andere keuze maken?

Je krijgt alle mogelijkheden om eens rustig over je plannen na te denken en de eerste stappen te zetten. In januari is de tuin immers grotendeels in rust modus en heb je tijd om alles wat je in het komende seizoen gaat doen voor te bereiden. Een goede voorbereiding is immers het halve werk. Deze voorbereiding begint met het maken van een planning voor jezelf, een beplantingsplan. Als je gebruik maakt van een jaarkalender, zorg je er niet alleen voor dat je het gehele jaar kunt genieten van een mooi bloeiende tuin, maar weet je ook precies wanneer je moet planten, snoeien, bemesten en andere handelingen moet verrichten. Dit is dus zeker een aanrader! Je zult hier letterlijk het gehele jaar plezier van hebben.

In de maand januari lijkt het erop dat alles een beetje stil ligt in je tuin maar schijn bedriegt.

Als je goed kijkt, zie je nog steeds volop leven in je tuin. Hier hoef je echter niet zo veel aan te doen. Een “gezonde tuin” zal de koude januari maand zeker overleven zonder dat we ons hier nadrukkelijk mee bemoeien. De natuur regelt het zelf wel in dit geval.

Praktische tuintips voor de maand januari

Het feit dat de tuin in de rust modus is, betekent niet dat er niets te doen is in de tuin. Er zijn diverse werkzaamheden die je kunt verrichten zowel in je tuin als aan je tuin. Dit zijn in een notendop de meest voorkomende tuinwerkzaamheden die je kunt uitvoeren in de maand januari:

Snoeiwerkzaamheden in januari

Je tuin kan dan wel in een soort “winterslaap” zijn maar dit betekent niet dat je de hele maand binnen hoeft te blijven. Pak zeker de gelegenheid aan om op een mooie januaridag naar buiten te gaan en de snoeischaar ter hand te nemen, mits het niet vriest. Er zijn immers bomen en planten die je zeker wel kunt snoeien in januari. Door deze bomen in deze periode te snoeien, biedt je nieuwe takken volop de gelegenheid om zich te ontwikkelen.

Dit is het geval bij fruitbomen maar dan alleen de pit vruchtbomen zoals de appel- en perenbomen. Ook een leilinde kun je in januari prima snoeien. Het is zelfs belangrijk om knotwilgen juist in deze periode te snoeien (knotten) om te voorkomen dat takken gaan scheuren. Daarnaast is het ook belangrijk om de druif te snoeien in januari. Dit kun je zelfs het beste zo vroeg mogelijk in de maand doen. In februari komt namelijk de sapstroom van de druif al op gang en dan kun je de druif niet meer snoeien.

Voorwaarde voor snoeiwerkzaamheden is dat het niet vriest. Daarnaast is het gebruik van kwalitatief goed en vooral scherp gereedschap van belang. Hierdoor ontstaat een mooie rechte snoeiwond die makkelijk kan herstellen.

In dit artikel lees je meer over het snoeien van bomen en planten in januari.

Hier lees je alle informatie over het snoeien van bomen in het algemeen, zoals:

  • De snoeiperiode op basis van de boomsoort;
  • Snoeien van ABC bomen;
  • De uitvoer van lichte onderhoudssnoei;
  • Bomen snoeikalender;
  • Het bepalen van het ideale snoeitijdstip;
  • Uitleg over de winter snoei;
  • Informatie over bomen die gevoelig zijn voor bloeden.

Bemesten van je tuin

Het bemesten van de tuin is één van de belangrijkste werkzaamheden die je moet verrichten. Planten hebben immers de combinatie van licht, lucht, water en voeding nodig om te kunnen groeien. Deze laatste twee elementen moeten onder de grond gevonden worden. Een goede kwaliteit mest zorgt voor een verbetering van de voedingsbodem.  In mest zitten immers die voedingsstoffen die essentieel zijn voor de groei van de planten in je tuin. Deze voedingsstoffen zitten vaak niet in voldoende mate in de bodem. Door te bemesten zorg je er voor dat de bodem extra voeding krijgt.

Een goede kwaliteit mest is niets anders dan een juiste samenstelling van voedingsstoffen die de groei en ontwikkeling van je planten zullen bevorderen. Bemesten heeft twee belangrijke functies:

  • Het creëren van een juiste voedingsstoffen voor beplanting;
  • Het zorgen voor een goede bodemstructuur zodat de wortels van de planten deze voeding dan ook daadwerkelijk kunnen bereiken.

Het is verstandig om je tuin een aantal keer per jaar te bemesten. De beste keuze is om dit in ieder geval voor- en tijdens het groeiseizoen te doen én na de snoei. Aangezien je in januari al met de snoeischaar aan de gang gaat en het er steeds vaker op lijkt dat de voorjaarszon zich steeds eerder in het jaar laat zien, is het geen gekke keuze om in januari al een keer je tuin te bemesten. Als je dit doet voordat het gaat regenen, zorg je ervoor dat de voedingsstoffen uit de mest goed de grond in kunnen trekken.

Lees in dit artikel alles over het bemesten van je tuin. Laat je onder andere inspireren door de meest praktische tips over dit onderwerp en ontdek wat voor mest je het beste kunt gebruiken. Tevens vind je hier informatie over de manier waarop je moet bemesten en welke mest je het beste kunt gebruiken voor een specifieke doelstelling.

Ben je nog op zoek naar een geschikte mest? Dan raad ik je de allround+ mest van Floramix aan. Je kunt de mest hier bekijken en bestellen.

Onderhouden van je moestuin in januari

Er is in januari weinig te oogsten uit je moestuin behalve de bekende “wintergroenten” zoals prei, snijbiet, spruiten en de diverse koolsoorten zoals rode kool, witte kool, spitskool, savooiekool en uiteraard boerenkool. Verder is het “moestuin seizoen” zeker nog niet begonnen. Er zijn wel werkzaamheden die je kunt verrichten in je moestuin deze maand:

  • Het opruimen van je moestuin, haal alles wat overbodig is (zoals zieke en dode plantenresten) weg.
  • Bescherm de bodem tegen weersinvloeden door een thermische isolatielaag te creëren. Dit doe je door de bodem toe te dekken met een deken van bladeren of compost van zo’n 10 cm dikte.
  • Voer een bodemcheck uit om de bodemstructuur vast te stellen en waar nodig actie te kunnen ondernemen om dit te beïnvloeden.
  • Voer waar nodig reparatiewerkzaamheden uit (je hebt er nu tijd voor).

Veel mensen zijn van mening dat deze periode een goed moment is om de bodem om te spitten en de grond losser te maken. Dit is zeker waar, maar aan het omspitten van de moestuin in de winter kleven ook veel nadelen. Ontdek in dit artikel of het omspitten van de grond een goede keuze is of dat je nu écht een goede reden hebt om deze arbeidsintensieve klus niet te doen.

Vijveronderhoud in januari

In de winter is de vijver in rust. De plantengroei ligt bijna stil en de vissen verkeren in winterslaap. Het is dan ook verstandig om de vijver zoveel mogelijk met rust te laten. Je kunt gerust in deze periode je waterfilter en waterpomp uitzetten. Daarnaast is het goed om de vijver zoveel mogelijk sneeuwvrij te houden als dit lukt. Hierdoor zorgt je dat er meer licht de vijver in kan schijnen, wat uiteraard goed is voor het leven in de vijver zoals je beplanting en de vissen.

Wil je hier meer over lezen en vraag jij je af of vissen winterslaap houden?

Het antwoord op deze laatste vraag ontdek je in dit artikel.

Onderhouden en repareren van tuinmeubels, erfafscheidingen en tuingereedschap

Gezien het feit dat januari één van de rustigste tuin maanden is, kun je nu het beste profiteren van de gelegenheid om onderhoud uit te voeren aan je tuin. Hiermee doel ik op onder andere je tuinmeubels, je erfafscheiding en uiteraard je tuingereedschap. Dit laatste moet je zeker niet onderschatten want goed gereedschap is het halve werk zoals je weet. Gebruik deze periode dus om bijvoorbeeld je snoeischaren te slijpen, in te spuiten met siliconenspray en goed schoon te maken. Maak gereedschap als je spade, vork en plantschop even goed schoon en berg het droog op om te voorkomen dat je

eventuele bacteriën van de ene plant naar de andere plant overbrengt. Vergeet ook je robotmaaier niet. Deze elektrische tuinman zal ook komend jaar weer volledig zelfstandig z’n rondjes over het gazon maken maar dan moet jij er wel voor zorgen dat de maaier in goede staat is.

Ontdek in dit artikel 15 van dit soort tuinklussen die je kunt uitvoeren in januari.

Bescherming beplanting tegen weersinvloeden

Tot slot nog een puntje die je niet mag onderschatten deze maand en dat heeft betrekking op de weersinvloeden. Het is belangrijk om je te beseffen dat vorst flink wat schade kan aanbrengen aan je beplanting. Het zal je toch niet gebeuren dat er van de schitterende planten die je in je tuin hebt staan na een vorstperiode gewoon niets meer over is. Wij kunnen onszelf prima beschermen tegen koude temperaturen, maar een groot deel van je planten kunnen wel wat bescherming gebruiken.

Dit is niet van toepassing op iedere plant. Een winterharde plant is in staat om zichzelf goed te beschermen tegen een behoorlijke vorstperiode. Deze planten maken immers een soort stof aan die je het beste kunt zien als een soort antivriesmiddel die bij vorst naar de cellen wordt getransporteerd.

De soorten die matig winterhard zijn of de tropische en mediterrane soorten kunnen jouw hulp wel gebruiken als de thermometer temperaturen onder het vriespunt aangeven. Eigenlijk moet je voordat dit het geval is al je maatregelen genomen hebben.

Hoe je dit het beste kunt doen, lees je in dit artikel waarin ik 7 praktische manieren met je deel. 

Laat ik ook het andere uiterste met betrekking tot weersituaties met je delen. Het komt tegenwoordig ook regelmatig voor dat het voorjaar zich wel heél vroeg in het jaar aandient. In dat geval komt de winterslaap wel héél vroeg tot een einde en zul je al wat eerder aan de gang moeten. Hiermee loop ik eigenlijk vooruit op de tuintips die ik in de maanden maart en april met je wil delen, maar het weer laat zich niet sturen.

Ontdek in dit artikel hoe je in tien stappen je tuin kunt onderhouden in het voorjaar.

Benieuwd wat je nog meer in je tuin kunt doen? Elke maand zijn er weer nieuwe klusjes om je tuin zo mooi en gezond mogelijk te maken. Download hier de gratis kalender.