Geranium

'Achter de Geraniums zitten' is een veelgehoorde term dat vaak op een vrij cynische manier gebruikt wordt. Als je deze plant kent, weet je dat deze cynische ondertoon misplaatst is. Geraniums worden veelvuldig gebruikt als tuinplant en als plant voor in de huiskamer. Let op, er zit wel een verschil in de Geranium soorten die als tuinplant of als kamerplant worden gebruikt. Het grote verschil tussen de Geranium tuinplant en kamerplant is te zien aan de bloemopbouw. De bloem van de kamerplant is voor een deel symmetrisch. De linker- en rechterhelft kunnen gespiegeld worden. Dit is niet het geval met betrekking tot de boven- en onderzijde. De bovenste twee bloembladeren van de kamerplant hebben een andere kleurstelling en patroon in vergelijking met de onderste drie bloembladen. Dit verschil is vooral zichtbaar bij de nog wilde soorten. De tuinplant wordt overigens gezien als 'echte Geranium'. 

Geranium

Geraniums zijn verkrijgbaar in een grote diversiteit aan kleurstellingen, afmetingen, bloeitijd en gewenste standplaats. Ook met betrekking tot de toepassing heb je veel mogelijkheden. Je kunt Geraniums uitstekend gebruiken als sierplant om borders mee te vullen maar andere soorten zijn ook weer uitstekend geschikt als bodembedekker. Afhankelijk van het soort Geranium, bereikt de plant een hoogte tussen de 10 en 90 cm. Hierdoor is er in iedere tuin wel een geschikt plekje te vinden voor een Geranium. Je kunt gemiddeld zo’n 7 planten een border van 1 vierkante meter opvullen maar dit is zeer afhankelijk van het soort.  

Veel mensen kiezen hier graag voor want een Geranium heeft een rijke en lange bloeiperiode. Rond de zomerperiode (tussen de maanden mei en oktober) zul je kunnen genieten van een prachtige bloemenpracht vooral in de kleuren wit, roze, rood, paars en blauw. Eigenlijk alle bloemkleuren komen voor, behalve geel en oranje. Je bent zeker niet de enige die van de mooie bloemen zal genieten. Ook insecten als bijen, hommels en vlinders komen hier graag op af. De meeste bloemen van een Geranium zijn sterk geurend. Het voordeel van de citroen geurende Geranium soorten is dat muggen niet van deze geur houden. Door deze Geranium is buurt van je terras te plaatsen, houd je muggen dus wat meer op afstand. Ook slakken zijn géén liefhebber van het blad van de Geranium dus ook deze beestjes vormen niet een bedreiging.

Een Geranium is een zeer onderhoudsvriendelijke plant dat weinig aandacht van je zal vragen. Een ander groot voordeel van deze plant is dat de Geranium uitstekend bestand is tegen de winters zoals wij die kennen. Veel Geranium soorten zijn (half) groenblijvend maar er zijn ook soorten die bladverliezend zijn. Je hebt dus volop keuze in Geraniums. Als je jezelf hierin verdiept, zul je merken dat de term 'Achter de Geraniums zitten' een hele andere dimensie krijgt. Als je deze bloemenpracht ziet, zul je graag achter de Geraniums zitten!

FamilienaamOoievaarsbekfamilie
Nederlandse naam     Geranium
Soort plantVaste plant
GrondsoortLicht zuur, voedingsrijk, goed doorlatend
Planten per m²Afhankelijk van soort (gem 7)
StandplaatsZonnig 
WinterhardJa
WintergroenAfhankelijk van soort
BemestingFloramix Tuinmest

Toepassing van Geraniums

Zoals aangegeven zijn Geraniums eigenlijk overal te plaatsen. Als je de plant in volle bloei ziet, zul je zonder twijfel bevestigen dat deze vaste tuinplant uitstekend geschikt is voor een mooie siertuin in de omgeving van een landhuis, een kasteel of een orangerie. De meeste soorten komen het best tot hun recht op een zonnige plaats of eventueel in de halfschaduw. Een Geranium komt dus ook uitstekend tot z’n recht in een mediterrane tuin of in een wellness omgeving. Het is aan te raden om Geraniums in een groep van minimaal drie planten te plaatsen zodat de plant het best tot z’n recht komt.

Er zijn ook soorten die 'minder verwend zijn' en van oorsprong uit een rotsachtige omgeving komen. Dit betekent niets anders dat je een aantal Geranium soorten ook kunt plaatsen in een rotstuin. Daarnaast zijn er Geranium soorten die je kunt gebruiken als bodembedekker. Het grote voordeel van bodembedekkers is dat deze niet alleen mooi zijn maar je ook veel werk uit handen zullen nemen. Op de plekken waar bodembedekkers zich gevestigd hebben, heeft onkruid geen kans. Bodembedekkers vormen immers een dusdanig hechte wortelstructuur dat er letterlijk géén ruimte is voor onkruid. Dit maakt bodembedekkende Geraniums uitstekend geschikt om te gebruiken voor een onderhoudsarme tuin. Deze planten vermeerderen zich snel waardoor onkruid nauwelijks kans krijgt.

Geraniums aanplanten, hoe doe ik dat?

Je kunt een Geranium het gehele jaar door aanplanten, mits de bodem uiteraard niet bevroren is. In dat geval kun je de grond immers niet bewerken en eventueel verrijken met organische tuinmest en kalk. Het najaar is de beste periode om geraniums te planten omdat de bodem dan nog relatief warm is en het relatief meer regent. Het is van groot belang dat het plantgat groot genoeg is om de plant op de juiste manier aan te kunnen planten. Hou hierbij rekening met een plantgat dat minimaal twee keer de afmeting heeft van de wortel. Het is immers van belang dat de grond om de wortel van de plant heen ook goed losgemaakt is en rijk is aan voedingsstoffen. Dit is van belang omdat de plant hier een grotere behoefte aan heeft om zich goed te kunnen wortelen. Daarnaast is het goed om er rekening mee te houden dat een jonge plant meer vochtbehoefte heeft. Regelmatig sproeien is dan ook van groot belang. 

Geranium

Wat voor ondergrond heeft een Geranium nodig?

Geraniums staan graag in een voedingsrijke, goed doorlatende bodem. Vooral dit laatste punt is van groot belang omdat de wortels gevoelig zijn voor een overvloed aan water. Op het moment dat de wortels continu in een natte bodem staan, kunnen er rottingsverschijnselen optreden. Dit kan gevolgen hebben op de bloei van de plant die in dat geval minder rijk is. In het ergste geval kan de plant hierdoor zelfs sterven. De plant heeft echter wel wat vocht nodig en mag zeker niet uitdrogen. Dit kun je voorkomen door de plant in een humusrijke grond te zetten, dat het vocht enigszins vasthoudt. 

Met betrekking tot de grondsoort is een Geranium niet erg kritisch. Deze grond mag best zanderig zijn. Het is wel van belang dat de grond voldoende kalkrijk is. Het kalkgehalte in de bodem kun je uiteraard aanpassen door kalk (verkrijgbaar bij Floramix) te strooien. Let op, Kalk is géén meststof maar zorgt ervoor dat de voedingsstoffen uit de bodem en dus indirect uit de meststoffen worden opgenomen. De werking van kalk in je tuin heeft betrekking tot de beïnvloeding van de bodemstructuur. De zuurgraad van de bodem is een belangrijke factor bij de opname van voedingsstoffen uit de bodem. Door het strooien van kalk beïnvloed je de zuurgraad van de bodem. Je maakt de grond minder zuur. Je verhoogt dus de pH waarde door het strooien van kalk. Hiermee kun je de ideale zuurgraad en de optimale omstandigheden creëren, waardoor de Geranium maximaal in staat wordt gesteld om de benodigde voedingsstoffen op te nemen.

Geraniums bemesten

Het bovenstaande brengt ons bijna automatisch naar het bemesten van Geraniums. Zoals aangegeven, kan deze plant zich het beste ontwikkelen in een rijke bodem. In veel gevallen geeft een verkleuring van het blad een indicatie dat er te weinig voedingsstoffen in de bodem zit. Het geel verkleuren van het blad kan bijvoorbeeld duiden op een tekort aan kalium, een van de bestanddelen van meststoffen. Kalium is een bestanddeel dat bijdraagt aan het transport van voedingsstoffen uit de bodem.

 Om de bodem te verrijken, is het verstandig om de grond met regelmaat van meststoffen te voorzien. Kies hiervoor goede kwaliteit organische meststoffen zoals Floramix tuinmest. Organische meststoffen hebben een effectievere werking in vergelijking met kunstmest en zijn op geen enkele wijze schadelijk voor de omgeving. Je kunt het beste bemesten vlak voordat er regen wordt voorspeld. Door het regenwater trekken de voedingsstoffen uit de mest namelijk goed de grond in.          

Snoeien van Geraniums 

Als je volop van de rijke bloei van Geraniums wilt genieten, kun je ervoor kiezen om de uitgebloeide bloemen weg te knippen. Doe dit vooral bij de vroegbloeiende soorten. Je creëert dan letterlijk ruimte voor een nieuwe bloei. Er zijn soorten die hierdoor opnieuw in bloei komt te staan. Dit komt mede omdat Geraniums zaadplanten (spermatopsida) zijn. Door het wegknippen van uitgebloeide bloemen voorkom je dat de plant energie gaat steken in zaadvorming. Deze energie wordt nu gebruikt in de ontwikkeling van nieuwe bloemen.    

Het is belangrijk om de Geraniums tijdens of na de winter goed te snoeien door deze tot kort boven de grond terug te knippen. Het zichtbare deel van de plant zal immers gedurende de winter afsterven. Dit wil echter niet zeggen dat de plant dood is. De Geranium zal begin van het voorjaar weer de grond uitschieten om gedurende de zomer weer volop in bloei te staan. 

Dit is uiteraard van toepassing op de bodembedekkende soorten. Bij deze soorten volstaat het om de uitgebloeide bloemen weg te knippen en snoei je meer om de gewenste vorm intact te houden en 'wildgroei' te voorkomen.     

Geraniums vermeerderen door te delen (scheuren) 

Geraniums zijn uitstekend geschikt om te vermeerderen. De plant zal zich immers uitbreiden met ondergrondse wortelstokken. De beste periode om dit te doen is het voorjaar (dus rond de maand april) of in het najaar (rond de maand oktober). Als je deze pollen wilt delen (wat zeker aan te raden is) moet je de plant voorzichtig uitsteken. Pas hierbij op dat je hierbij niet de wortel beschadigd. Je kunt de plant nu voorzichtig in kleinere stukken delen. Het is verstandig om hierbij ook het blad af te knippen. Hierdoor zorg je ervoor dat de plant minder vocht zal verdampen. Plant de Geranium delen daarna weer terug in een humusrijke grond en zorg vooral in de eerste periode voor voldoende vocht.

Het grote voordeel van het delen (of scheuren) van een Geranium is dat de plant de gewenste structuur houdt en niet te veel in de breedte zal uitlopen. Daarnaast is dit een vorm van verjonging waardoor de plant extra rijk zal bloeien. Het is meteen een moment waarop je de grond om de plant weer goed kunt losmaken en verrijken.

Geraniums stekken

Er is nog een andere manier om meerdere Geraniums in de tuin te krijgen, zonder dat je hiervoor naar het tuincentrum hoeft. Geraniums zijn immers goed te stekken. Het is wel aan te raden om meerdere stekken te nemen omdat niet ieder stekje goed aanslaat. 

Volg het volgende stappenplan om Geraniums te stekken:

  • Snij een jong takje van de plant af waaraan nog minimaal drie blaadjes zitten.
  • Verwijder de onderste twee blaadjes van de plant en snijd de tak recht af.
  • Knip de blaadjes die aan de tak blijven zitten doormidden. Het kleine plantje verdampt dan minder vocht.
  • Vul een potje met zaai- en stekgrond. Dit is fijne grond dat het vocht goed kan vasthouden. 
  • Zet het stekje in deze grond en dek het potje af met plastic.
  • Zet het potje op een koele lichte plek.
  • Na een maand verschijnen er (in veel gevallen) worteltjes aan de stek.
  • Plaats de stek (mits deze groot genoeg is) in mei in de tuin om verder te ontwikkelen.
Geraniums

De meest voorkomende Geraniums in Nederland en België

In Nederland en België komen ongeveer 12 Geranium soorten in het wild voor, waarbij opgemerkt moet worden dat een aantal soorten erg zeldzaam zijn en op de Nederlandse Rode Lijst vermeld staan als planten die bedreigd worden. Er worden echter wel enkele honderden gekweekte Geranium soorten in onze omgeving aangeboden. Hierdoor zijn Geraniums zelfs een echt verzamelobject geworden. We hebben de meest gangbare variëteiten van deze plant voor je op een rijtje gezet en hieronder de verschillende kenmerken van de soorten voor je in kaart gebracht:
  • Geranium Rozanne. Dit is een rijk bloeiende Geranium soort met een lange bloeiperiode (van de maanden mei t/m oktober). De plant heeft prachtig mooie, blauw/paarse bloemen. De plant bereikt een hoogte van zo’n 30 cm. Het is een Geranium soort die graag op een zonnige plek staat. 
  • Geranium cinereum 'Ballerina'. Dit is een Geranium soort met een rijke bloei. De bloeiperiode van deze plant is van juni tot en met september. De plant heeft licht paarse bloemen met opvallende donkere aders en een donker hart. Deze polvormige Geranium komt het best tot z’n recht in groepsbeplanting. De plant zal een hoogte bereiken van zo’n 15 cm. De plant staat graag op een zonnige plek.
  • Geranium cantabrigiense. Dit is een bodembedekkende Geranium soort met paarse of witte bloemen. Deze Geranium kan zich prima ontwikkelen op zowel een zonnige plek als op een schaduwrijke plaats.
  • Geranium sanguineum. Deze Geranium is een soort dat vrij laag blijft maar en vooral in de breedte zal groeien. De plant heeft een rijke bloei. De paarse of witte bloemen zullen veelvuldig zichtbaar zijn in de periode rond mei tot en met juli. Deze plant zal zich het beste ontwikkelen op de zonnige en wat drogere plaatsen in de tuin.
  • Geranium nodosum. Deze plant is een Geranium dat zich goed kan ontwikkelen op een schaduwrijke plek, dus in de directe omgeving van hoge begroeiing. Let op, als deze plant helemaal géén zonlicht krijgt, is de bloei wat bescheidener. Als deze Geranium soort in de halfschaduw staat, is dit een echte eyecatcher in je tuin door zijn lichtpaarse bloemen met juist donker paarse aders. Daarnaast heeft deze plant opvallende glimmende groene bladeren. Deze plant bereikt een hoogte van zo’n 35 cm.
  • Geranium phaeum. Dit is een van de meest gemakkelijke Geranium soorten. Deze plant stelt immers weinig eisen aan de tuingrond en de standplaats. Het is een plant die uitstekend kan ontwikkelen op de (schaduwrijke) plaatsen waar andere planten niet goed tot hun recht komen. De relatief kleine donkerrode (bijna paarsachtige) bloemen van deze Geranium zullen zichtbaar zijn in het voorjaar (in de maanden april tot en met juni). Het is een plant met een snelle, bosachtige groei. De plant bereikt een hoogte van zo’n 60 cm.
  • Geranium macrorrhizum. Dit is een groenblijvende geranium met een relatief korte bloeiperiode. Gedurende de maanden mei, juni en juli zullen de witte of paarse bloemetjes van deze half wintergroene plant zichtbaar zijn. De plant heeft relatief kleine formaat bloemen. Deze Geranium wordt vooral gebruikt als bodembedekker omdat de plant slechts 30 cm de hoogte in zal groeien maar wel een sterke groei heeft. Deze plant staat het liefst op een (half) schaduwrijke plek.  
  • Geranium himalayense: Dit is een bodembedekkende Geranium soort met grote blauwe bloemen. De bloeiperiode van deze plant ligt in de periode rond de maanden mei, juni en juli maar door de uitgebloeide bloemen weg te knippen, stimuleer je een flinke nabloei. De plant heeft een bossige groei structuur. Dit is een van de wintergroene Geranium soorten. Neem de term 'wintergroen' in dit geval niet te letterlijk. De bladeren van de plant krijgen mooie herfstkleuren. De plant groeit tot een hoogte van 35 tot 40 cm hoogte. 
  • Geranium phaeum 'Samobor'. Dit is een Geranium met bruin groen gevlekt blad en paarse bloemen. Deze plant heeft een bloeiperiode van de maanden mei tot en met augustus. Een volwassen plant bereikt een hoogte van ongeveer 60 cm. Deze Geranium staat graag op een zonnige plaats of in de halfschaduw.
  • Geranium 'Giuseppii'. Dit is een bodembedekkende Geranium dat een hoogte bereikt van maximaal 20 cm. Deze Geranium heeft een bloeiperiode van juni tot en met september. In deze periode laat de plant zijn purperrode bloemen volop zien. Net als andere bodembedekkers vraagt deze plant slechts weinig onderhoud. De plant kan zich het beste ontwikkelen op een plaats in de halfschaduw.
  • Geranium renardii. Dit is een relatief kort bloeiende Geranium (bloeiperiode: juni en juli) met levervormige bladeren. De plant heeft een zeer hoge decoratieve waarde. De bloemen van de plant zijn immers wit van kleur waarbij een opvallend contrast wordt gevormd door donker violette aders. De plant bereikt een hoogte van ongeveer 25 cm en zal het beste ontwikkelen op een zonnige plaats.
  • Geranium sylvaticum 'Mayflower'. Dit is een Geranium soort dat gezien kan worden als een echte voorjaarsbloeier. De plant zal in de maanden april tot en met juni in bloei staan. Als je de uitgebloeide bloemen op tijd weggeknipt, heb je kans op een 'bloei toegift' in augustus en kun je nogmaals genieten van de blauwachtige lila bloemen die bovenaan de dunne stengels prijken. De plant staat graag op een plek in de halfschaduw. 
  • Geranium dalmaticum. Dit is een zeer compacte Geranium dat uitstekend te gebruiken is als bodembedekker. De plant bereikt een hoogte van slechts 10 cm en zal in de maanden juni en juli een zeer rijke bloei hebben. De talrijke bloemen zullen zorgen voor een mooie roze gloed. De plant is half wintergroen en zal zich het beste ontwikkelen op een (half) zonnige plek.
  • Geranium 'Johnson's Blue'. Dit is een bekende Geranium met grote blauwe bloemen. De plant heeft een dubbele bloeiperiode. Deze middelgrote Geranium staat in het begin van het voorjaar in bloei maar laat nogmaals een mooie bloemenpracht zien in het najaar, als je de plant hiervoor de ruimte geeft en de uitgebloeide bloemen weg knipt. De Geranium ‘Brookside’ wordt overigens gezien als opvolger van de 'Johnson's Blue'.
  • Geranium sanguineum. Dit is een laagblijvende geranium dat de sfeer in je border zal bepalen met felroze bloemen. De plant zal hartje zomer zijn bloemenpracht aan je zien. Het is een plant dat het beste tot zijn recht komt op zonnige, wat drogere plaatsen.  
Geranium

Geranium als huiskamerplant

De Geranium die gebruikt wordt als huiskamerplant komt uit het geslacht Pelargonium. Deze naam is een afgeleide van 'pelargos' en dit wordt vertaald naar de Nederlandse benaming die wij gebruiken voor deze plant: de 'ooievaarsbek'. De Geranium die wij gebruiken als huiskamerplant, komt uit de Geraniaceae familie dat oorspronkelijk uit Namibië en Zuid-Afrika komt. Er zijn ongeveer 250 verschillende Geranium soorten te onderscheiden. De meeste soorten die in Nederland en België worden aangeboden zijn vaste planten maar let op, er zijn ook veel eenjarige Pelargonium soorten. De vaste plantensoorten zijn te herkennen doordat de oudere stengels zullen verhouten. De meeste eenjarige doen dit niet en slaan het water op in de wortels en stengels (succulenten). Bij ons worden overigens alleen maar hybride soorten aangeboden. De bekendste soorten zijn:
  • Pelargonium zonale-hybriden. Deze planten hebben bijna ronde bladeren. De meest rechtop groeiende Geranium soorten zijn in deze groep opgenomen.
  • Pelargonium peltatum-hybriden. Deze Geranium soorten hebben gladde, wasachtige bladeren en (half)hangende stengels. 
Binnen deze twee groepen vallen enkele honderden Geraniums die allemaal verschillend zijn met betrekking tot bloemkleur, vormgeving en afmeting. Pelargoniums zijn belangrijke planten voor de sierteelt. De planten staan dan ook veelvuldig bij ons in de vensterbank of worden gebruikt als hanggeranium (de Pelargonium peltatum) zoals in landen als Oostenrijk veel te zien is aan gevels. Een Geranium die als kamerplant wordt gebruikt of een hanggeranium, kan op een balkon of een terras worden geplaatst, mits het niet vriest. 

Geranium voor medicinaal gebruik of als etherische olie       

Wat veel mensen niet weten is dat de Pelargonium niet alleen een sierplant is, maar ook een nuttige plant is. Extracten uit de wortels van de Pelargonium sidoides (EPS 7630) worden gebruikt in de homeopathische geneesmiddelen industrie en zou symptomen van acute verkoudheid kunnen verminderen. 

De Geurpelargonium is een van de hybride soorten dat (zoals de naam aangeeft) op relatief grote schaal wordt gekweekt voor de productie voor etherische oliën. De Pelargonium graveolens is hier een bekend voorbeeld van. Deze Geranium heeft een sterke roosachtige geur dat via waterdampdestillatie wordt gewonnen. en veelvuldig wordt gebruikt in parfums.

Wat is de prijs een Geranium?

De prijs voor een Geranium wisselt erg sterk en is uiteraard afhankelijk van beschikbaarheid al zijn er het hele jaar door wel Geraniums beschikbaar. Daarnaast is de prijs vanzelfsprekend sterk afhankelijk van het soort waar je voorkeur naar uitgaat. Mocht je de exacte prijzen willen weten, kun je het best even een mail sturen naar info@florum.nl. Wij kunnen je hierover vanzelfsprekend persoonlijk even informeren.

Geraniums kopen?

Heb je interesse om Geraniums te kopen? Hiervoor kun je uitstekend bij de Plantenwijzer van Florum terecht. Stuur hiervoor gerust een mailtje naar info@florum.nlJe kunt hier uiteraard ook terecht voor al jouw vragen over Geraniums die we hierboven niet hebben behandeld of voor persoonlijk advies over het gebruik van deze mooie sierplanten. Tevens kun je bij ons terecht voor een vraag over een specifieke soort of juist welke soorten voor je in aanmerking komen als je specifieke wensen hebt. Maak gerust gebruik van onze lange ervaring en uitgebreide vakkennis op dit gebied als je overweegt om Geraniums te kopen.

Beplantingsplan maken