Tuintips oktober - praktische tips voor de tin

25 oktober 2019

Oktober is de maand dat de blaadjes vallen, de dagen korter worden, het weer onbestendig is en we op de laatste zondag van de maand de klok weer een uurtje terugzetten. Dit zijn wat mij betreft zeker géén redenen om hierdoor een humeur te krijgen dat in verhouding staat met het weer buiten! Integendeel zelfs! Er is weer veel te genieten deze periode, zeker in de maand oktober. Dit is immers de maand dat je tuin weer een ware metamorfose ondergaat. Daarnaast is er weer genoeg te doen in deze tijd, want er staat voor je tuin wel een pittige periode aan te komen.

Oktober is een fantastische maand om lekker te kunnen genieten van je tuin. Factoren als de laaghangende zon, mistige ochtenden en de verandering van kleurstelling van de planten en bomen geven deze maand een heel specifiek karakter. Je hebt alle mogelijkheden om hier letterlijk het middelpunt van te zijn want er is van alles op deze plek te doen deze maand. Het is immers verstandig om je tuin in de maand oktober een goede najaarsbeurt te geven. Een aantal werkzaamheden heb ik vorige maand al uitgebreid beschreven maar benoem ik voor de volledigheid nogmaals even kort.

Gazononderhoud in oktober

Je zult merken dat je in de maand oktober steeds minder het gras hoeft te maaien. De groei van gras staat immers in directe verhouding met een aantal omstandigheden, waaronder de temperatuur. De bodemtemperatuur speelt hierbij een belangrijke rol: gras neemt voeding op bij temperaturen die hoger zijn dan 5 graden Celsius en groeit bij temperaturen die hoger zijn dan 10 graden Celsius. Daarnaast is het ook belangrijk je gras te beschermen voor de winterperiode. Dit doe je door gericht te bemesten. Een najaarsmeststof bevat dan ook een hoger percentage aan fosfor. Dit mineraal geeft de wortels een extra stimulans (kracht) om zich te ontwikkelen en het gras dus sterker te maken voor de zware winterperiode. Daarnaast is een hoger percentage aan kalium. Dit mineraal heeft immers een weerstand verhogende werking en maakt je gazon beter bestand tegen ziektes en schimmels. De ziektes en schimmels die dan actueel zijn, geven meer een indicatie van een tekort aan stikstof. Rooddraad is een bekend voorbeeld van een schimmel die ontstaat door een tekort aan stikstof in het gazon.

Daarnaast is het goed om je gazon wat langer te houden deze periode. Het gras haalt immers niet alleen voedingsstoffen uit de bodem, maar ook in de grassprieten zelf. Het is dus niet verstandig om deze af te knippen! Dat dit ten koste gaat van de hoeveelheid licht is niet zo erg. In deze periode kun je het beste een lengte van 3.5 tot 4 cm aanhouden.

Mulchen

De bovengenoemde mestsamenstelling kun je overigens gebruiken in je hele tuin. Dit is niet specifiek voorbehouden aan je gazon. Oktober is ook een maand waarin het goed is om de meest gevoelige planten toe te dekken. Dit wordt mulchen genoemd. Dit kun je eenvoudig doen door de bodem een deken van bladeren of compost te geven en hierdoor een thermische isolatielaag te creëren. Hierdoor bescherm je de bodem tegen kou en warmte. Tevens voorkom je uitdroging! Een jas van zo’n 10 cm dik is vaak voldoende.

Mulchen heeft veel praktische voordelen:

De mulchlaag bevat veel organische elementen die de groei van je gewassen bevorderen.
Door middel van het mulchen verbeter je de bodemstructuur.
Door het mulchen maak je de bodem luchtiger waardoor voeding, lucht en vocht beter kunnen doordringen.
Het mulchen zorgt ervoor dat onkruid géén kans krijgt om te ontwikkelen.
Mulchen zorgt ervoor dat jij minder tuinafval hoeft af te voeren!

Dan nog even een tweetal “friendly reminders”:

Oktober is de maand dat de bloembollen de grond in mogen. Doe dit zeker voor de vorstperiode. Hoe eerder hoe beter eigenlijk, want dan bied je de bollen alle kans om zich in te nestelen.

Daarnaast is het goed om te beseffen dat oktober de laatste maand is dat je groenblijvende beplanting kunt inplanten. Het beste is als je dit doet aan het begin van de maand. Ook dit is om de wortels van de beplanting optimaal de kans te geven om aan te slaan.

Praktische tuintips voor de maand oktober

De maand oktober wordt in de wandelgangen wel eens de wijnmaand of de stormmaand genoemd. De eerste term heeft betrekking op de oogst van de wijndruiven, de tweede term duidelijk op wat er komen gaat op weergebied. Hieronder deel ik een paar praktische tuintips hierover zodat je de tuin goed kunt voorbereiden hierop. Daarnaast is dit toch echt hét moment dat je je tuin moet opruimen. Ik weet het, de echte outdoor liefhebbers zullen me deze laatste opmerking niet in dank afnemen maar deze mensen wil ik verwijzen naar dit artikel. Hierin deel ik nuttige tips hoe je het hele jaar van je tuin kunt genieten.

Tevens is dit hét moment om je tuin klaar te maken voor de winter. Ik wil dan ook de volgende tuintips met je delen:

Tuin opruimen in de herfst
Stormschade voorkomen
Bomen snoeien in het najaar
Kalk strooien in de herfst

Tuin opruimen in de herfst

Als de herfstkleuren op de bladeren verschijnen, is dit toch echt het signaal dat de heerlijke zomerperiode voorbij is. Tijd om de tuin op te ruimen en naar binnen te gaan. Hierdoor ontstaat er wel een behoorlijk gevulde to-do lijst maar als je hier even de tijd voor neemt, zul je hier wel profijt van hebben in het voorjaar. Je merkt dan dat je jouw tuinspullen vrijwel direct weer kunt gebruiken. Op deze to-do lijst komen de volgende punten te staan:

Tuinmeubels en potten schoonmaken;
Het gazon onderhouden;
De vijver onderhouden;
Tuin snoeien;
Bollen planten;
Je hout voorraad aanleggen;
Oogsten en zaaien;
Je tuingereedschap naar binnen halen en onderhouden;
Groene aanslag verwijderen;
Je woning en je tuin klaar maken voor een herfststorm.

Ik kan hier uiteraard héél diep op al deze punten ingaan, maar het is makkelijker om je door te verwijzen naar een uitgebreid artikel dat ik over het opruimen van je tuin in de herfst heb geschreven. Hierin worden al deze zaken uitgebreider beschreven zodat je precies weet wat je te doen staat!

Stormschade voorkomen

We kunnen op veel zaken invloed uitoefenen, maar helaas niet op het weer. We kunnen het niet voorkomen dat er af en toe een flinke storm overtrekt. In oktober is de kans op dit soort stormen (en dus op de bijbehorende stormschade) weer groter. Dit komt omdat bij ons op het Noordelijk Halfrond rond deze periode de temperatuurverschillen tussen de tropen en de noordpool zullen toenemen. Het gevolg hiervan is dat er actieve depressies ontstaan. Op kilometers hoogte vindt dan een proces plaats waarbij warme en koude lucht zich verplaatsen. Dit zorgt voor luchtdrukverschillen wat voor ons merkbaar is door een toename van wind. Dit kan voor veel overlast zorgen waarbij je moet denken aan het moeite hebben met het fietsen bij wind tegen tot het omvallen van bomen.

We praten bij een storm over windkracht 9, hierbij is er sprake van windsnelheden van minimaal 75 km/uur. Een zeer zware storm is deze periode ook niet uitgesloten. Er is dan sprake van windkracht 11 en is er een windsnelheid van minimaal 103 km/uur. In dat geval is de kans groot dat er stormschade ontstaat. Hoewel je dit niet altijd kunt voorkomen, kun je natuurlijk wel een aantal maatregelen nemen om de kans hierop te verkleinen.

Wil je meer weten over storm, de effecten hiervan, stormschade en vooral het voorkomen hiervan? Lees dan dit uitgebreide artikel dat ik geschreven heb over harde wind in Nederland. In dit artikel kun je ook lezen over het verschil tussen de inboedel- en opstalverzekering voor het geval je toch schade hebt. In dit artikel geef ik ook antwoord op de vraag of jouw beplanting valt onder de opstal- of inboedelverzekering.

Bomen snoeien in het najaar

Het najaar (de maand oktober vooral) is ook zeker een maand dat je met je snoeischaar of zaag en ronde door je tuin moet maken. Snoeiwerkzaamheden doe je voor een aantal redenen. Ik zet de belangrijkste voor je op een rijtje:

Door te snoeien geef je bomen letterlijk ruimte om te groeien en bij de ontwikkeling van de vruchtvorming.
Je creëert licht en ruimte voor andere gewassen in de tuin en stimuleert ook de groei hiervan.
Snoeien doe je ter voorkoming van het uitbreken van ziektes. Je zorgt hiermee dus dat de boom gezond blijft.
Je zorgt dat de boom mooi van vorm blijft.

Het is van groot belang dat je het juiste moment kiest om een boom te snoeien. Door het snoeien breng je immers een beschadiging aan bij de boom. Deze beplanting moet uiteraard wel in staat zijn om te herstellen van deze wond. De bloeiperiode is hierbij doorslaggevend.

Vaste planten die in het voorjaar bloeien, kun je deze periode terug snoeien. Het is belangrijk dat je zorgt dat de snoeibeurt gedaan is voordat de sapstroom van de boom op gang komt. Je voorkomt hiermee dat snoeiwonden gaan bloeden.

De volgende bomen kun je snoeien in de maand oktober:

De esdoorn
De berk
De haagbeuk
De druif
De walnoot
De kastanje
Rozenstruiken
Vlinderstruiken
Lavendelstruiken
Knotbomen
Leibomen

Wil je weten hoe je moet snoeien en waar je allemaal rekening mee moet houden bij deze klus? Neem dan dit uitgebreide artikel door dat ik geschreven heb over het snoeien van bomen in het najaar.

Kalk strooien in de herfst

Zoals je misschien wel gemerkt hebt, komt het bemesten van je tuin bijna in iedere maandelijkse tuintips terug. Hiermee zorg je voor een ideale bodemstructuur. Deze vitale bodem (rijk aan micro-organismen) is van belang voor je beplanting en het gazon om de essentiële voedingsstoffen uit te halen die nodig is om te kunnen ontwikkelen.

Het kalk strooien is onlosmakelijk verbonden met het bemesten van je gazon. Kalk is géén meststof maar zorgt ervoor dat de voedingsstoffen uit de bodem en dus indirect uit de meststoffen worden opgenomen. Kalk kan dan ook gezien worden als de verbinding tussen de bodemgesteldheid, de voedingsstoffen die de bodem kan produceren en de opname hiervan door je grasmat. De werking van kalk in je tuin heeft betrekking tot de beïnvloeding van de bodemstructuur. Al het groen in je tuin groeit immers het beste bij een bepaalde zuurgraad. Met kalk kun je deze zuurgraad beïnvloeden. Je maakt de grond minder zuur. Je verhoogt dus de pH waarde door het strooien van kalk. Het verhogen van de pH waarde, heeft een aantal praktische voordelen. Allereerst creëer je de ideale omstandigheden voor het gazon en de beplanting om voedingsstoffen op te nemen. Dit is uiteraard in deze periode belangrijk, want door bemesting zorg je ervoor dat je beplanting en het gazon beter bestand zijn tegen de invloeden van de winter.

Als je kalk strooit in het gazon, zorg je ervoor dat mos zich juist niet snel kan ontwikkelen. Dat is erg praktisch, want mossen staan bekend als snelle groeiers in de winter en kunnen veel “gazonoverlast” bezorgen. Daarnaast is het strooien van kalk ook gunstig voor de kleurstelling van het gazon. Veel kalk producten bevatten (in tegenstelling tot veel meststoffen) immers ook magnesium (MgO). Dit mineraal bevat pigmentstof dat bijdraagt aan de mooie groene kleur van gras. Zoals je merkt is het strooien van kalk in de herfst dus zeker één van de werkzaamheden die op je to-do list moet komen om je tuin goed te beschermen tegen de invloeden van de komende winter.

Meer weten over hoe je je tuin het hele jaar door goed kunt onderhouden? Download hier mijn gratis jaarkalender.