Het gezegde gaat: het gras bij de buren is altijd groener. Hiermee wordt bedoeld dat het bij een ander altijd beter of netter is. Natuurlijk is dat niet waar. Bij iedereen gaan dingen mis en niemand heeft alles perfect op orde. Dat wil echter niet zeggen dat er geen ruimte voor verbetering is. In dit artikel geven we je tips om er voor te zorgen dat het gras bij jou letterlijk groener is dan bij de buren (tenzij dat zij dit artikel ook gelezen hebben natuurlijk).
Hoe krijg je een gezond en groen gazon?
In principe is het krijgen van een mooie groene grasmat hetzelfde als het krijgen van een mooi en strak lichaam. Je moet er hard voor werken en als je het eenmaal hebt, dan moet je het goed bijhouden. De andere kant is echter ook waar: als je eenmaal dat gezonde lichaam hebt, dan zal je zien dat het de moeite waard is geweest.
Om een gezond gazon te krijgen, moet je er dus in de eerste plaats redelijk wat aandacht aan besteden. Maar met aandacht besteden aan je grasmat alleen ben je er niet. De kunst is om je grasmat te voorzien van de juiste aandacht en je inspanningen op een efficiënte manier in te zetten. Zo bespaar je in de eerste plaats tijd en realiseer je een beter resultaat.
Tips voor het aanleggen van een gazon
In dit artikel geven we je tips om een extra mooie grasmat te krijgen. Dat doe ik in twee delen. In de eerste plaats geef ik tips voor mensen die nog een tuin aan moeten leggen. Er zijn bijvoorbeeld bepaalde soorten grond waar gras beter op groeit dan op andere soorten grond. Drainage (afwatering) kan er ook voor zorgen dat je grasmat er beter uit gaat zien. De tips kan iedereen natuurlijk toepassen, maar als je nog een grasmat aan moet leggen, dan kan je waarschijnlijk meer met deze tips, dan wanneer je al een (redelijk) mooie grasmat hebt liggen. In het tweede gedeelte van dit artikel geef ik je tips om de bestaande grasmat mooier en gezonder te krijgen.
Op welke ondergrond moet ik mijn gazon aanleggen?
Gras is een makkelijk gewas. Het groeit op bijna iedere ondergrond. Wel is het belangrijk dat de bodem een beetje voeding bevat. Geen gewas kan immers zonder voeding leven. In Nederland is dat meestal wel in orde, er zijn natuurlijk uitzonderingen, als de ondergrond bijna uit alleen wit zand bestaat, dan wordt het aanleggen van een gazon een moeilijk verhaal. Verder is vrijwel iedere ondergrond geschikt.
Een gazon op een klei- of leemondergrond
Een klei- of leem ondergrond bevat veel voedingsstoffen, maar heeft wel een ander nadeel. Een dergelijke ondergrond laat het water immers moeilijk wegstromen. Dit is niet goed voor het gras. Als gras last krijgt van een teveel aan water dan verzuipt het gras als het ware. Vervolgens zal je zien dat het gras af gaat sterven en dat veroorzaakt lelijke (gele) plekken.
Het is echter goed mogelijk om een gazon om een kleigrond aan te leggen. Dit wordt gedaan door de bodem wat te ‘verschralen’ door wit zand in de bodem te frezen. De lossere structuur van het witte zand zorgt er voor dat het water makkelijker weg kan. Eventueel kun je ook om de meter een gat graven met een diepte van ongeveer 80 centimeter. Deze gaten kun je vullen met zand. Ook dit zorgt er voor dat het water beter afgevoerd kan worden.
Een goed begin is het halve werk
Als de grond in principe geschikt is om er graszoden op te planten, dan is er nog wel wat werk te verzetten voordat je echt met het poten van de graszoden aan de slag kunt. Graszoden zijn net kleine kinderen: ze hebben veel voeding nodig om te groeien. Om er voor te zorgen dat de graszoden een stevige basis krijgen is het goed om de ondergrond te bemesten.
Het bemesten kan gedaan worden met compost of mest. Het is vooral belangrijk dat de mest goed verdeeld wordt over de toplaag (eerste 30 centimeter) van de ondergrond. Door deze toplaag van voldoende mest te voorzien kunnen de graszoden zich later beter wortelen. Dit zorgt er voor dat het gras later sterker zal zijn en er beter uit zal zien.
De ondergrond als fundament van je gazon
Dit is de laatste stap voordat je daadwerkelijk aan de slag gaat met het leggen van de graszoden. Misschien is het ook wel de belangrijkste stap. Als je een strak gazon wilt krijgen dan is het uiterst belangrijk dat de ondergrond egaal is. Je moet de ondergrond dus gaan egaliseren en ervoor zorgen dat de ondergrond egaal blijft.
Als er pas grond is gestort dan moet je hier helemaal goed opletten. Grond die net gestort is, is nog tamelijk los. Dat betekent dat zeker pas gestorte grond nog verder in gaat zakken. Als je hier niet goed rekening mee houdt, dan kan het zo zijn dat je later een scheef gazon krijgt.
Egaliseren kun je leren
Het is dus belangrijk dat je de graszoden op een egale ondergrond gaat plaatsen. Dit wordt gedaan door de grond eerst globaal te egaliseren. Is er net grond gestort? Dan doe je er goed aan om na het globale egaliseren de grond even te laten ‘rusten’. Een week of twee weken wordt hierbij als gangbare termijn gehanteerd.
Na het globale egaliseren (en de eventuele rust van de grond) moet de grond gewalst worden. Dit is belangrijk, omdat je zo voorkomt dat de grond later gaat verzakken. Je wilt over een paar maanden immers niet alleen een groen gazon hebben, maar ook een gazon dat er kaarsrecht bijligt.
Graszoden leggen, walsen en sproeien!
Als de grond eenmaal mooi egaal is, dan is het tijd om de graszoden te leggen. Het is belangrijk dat je de graszoden dicht tegen elkaar aanlegt, zo krijg je straks een perfect eindresultaat. Het leggen van graszoden is net als het bereiden van een soep. Dat doe je het liefst met verse ingrediënten. Probeer er dan ook voor te zorgen dat de graszoden nog ‘vers’ zijn op het moment dat je ze gaat leggen. Hoe korter de tijd die er tussen het kopen van de graszoden zit en het moment dat je ze legt, hoe beter het is.
Als de graszoden zijn gelegd, wordt de grasmat nogmaals ‘aangewalst’. Daarna is het tijd om goed voor de grasmat te gaan zorgen. In de eerste plaats is het belangrijk dat de grasmat voldoende water krijgt. Uiteraard is het niet de bedoeling dat de net aangelegde mat verzuipt, maar een pas aangelegde grasmat heeft redelijk wat water nodig om zich goed te kunnen aarden.
Hoe onderhoud je je gazon?
Uit het eerste gedeelte van dit artikel heb je op kunnen maken dat het behoorlijk wat werk is om de basis van een goed en gezond gazon aan te leggen. Natuurlijk wil je niet dat al die moeite voor niets is geweest. Daarom geven we je hier een aantal adviezen om er voor te zorgen dat je gazon gezond en groen blijft. Dit gedeelte van het artikel zal ook meer van toepassing zijn op mensen die al een gazon aangelegd hebben, maar dit er beter uit willen laten zien.
Bemesten is de basis van groei
In de inleiding van dit artikel heb ik de vergelijking gemaakt tussen een sporter die zijn lichaam gezond en sterk wil houden en het creëren van een mooie grasmat. Een sporter weet dat je nog zoveel kunt trainen, maar dat dit vruchteloos zal zijn als hij of zij niet de juiste voeding tot zich neemt. Dit geldt ook voor het onderhouden van een gazon. Wil een gazon sterk en gezond blijven, dan heeft het de juiste voeding nodig. Van nature zal dit niet altijd in de bodem aanwezig zijn. Daarom is het goed om je gazon regelmatig te bemesten.
Welke mest heb ik nodig voor mijn gazon?
Als je je grasmat wilt bemesten, dan wil je daar uiteraard de juiste mest voor gebruiken. Er zijn diverse soorten mest verkrijgbaar. Het doel van dit artikel is niet om je een bepaalde soort mest aan te smeren, maar wel om je inzicht te geven in de samenstelling van de mest die je moet gebruiken.
Gras heeft eigenlijk drie of vier supplementen nodig. Die supplementen zijn Stikstof (scheikundig: N), Fosfor (scheikundig: P) en Kalium (scheikundig: K). Sommige soorten mest bevatten ook Magnesium (scheikundig: MgO). Op de verpakking van de mest zal je deze elementen terug zien komen met een getal er achter. Dit getal geeft aan hoeveel van welk element er in verhouding in zit.
Is die verhouding van mest heel belangrijk?
In algemene zin zou ik zeggen dat je je niet blind hoeft te staren op de verhouding van de mest die je gebruikt. Dit omdat het niet zo heel veel zegt. Stel dat je naast een veehouder woont. Als die zijn land bemest, is dat van veel meer invloed op de NPK-waarden in de grond, dan dat jij met een uitgebalanceerde hoeveelheid mest weet te bereiken. Verder zijn er nog tal van factoren die de aanwezigheid van NPK beïnvloeden. Staar je daarom niet blind op de verhoudingen, maar zorg er wel voor dat je regelmatig bemest.
Bovenstaande alinea geldt voor een gezonde grasmat. Heb je nu een ongezonde grasmat, dan kan het goed zijn om aandacht te besteden aan de samenstelling van de mest. Stikstof speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol in de kleur van het gras. Je kunt het gras daadwerkelijk groener maken door meer stikstof in de bodem te brengen. Kalium is een mineraal dat een rol speelt bij het transport van water en andere voedingsstoffen die het gras nodig heeft om te groeien. De groei van het gras kan verbeteren door ervoor te zorgen dat het gras toegang heeft tot voldoende kalium. Fosfor zorgt er vooral voor dat de wortels zich beter kunnen ontwikkelen. Daarom is het zeker bij net gelegde graszoden belangrijk om er voor te zorgen dat er voldoende fosfor in de bodem aanwezig is.
Gras maaien als onderdeel van het gazon onderhoud
Gras heeft licht nodig om te groeien. Om een stevige grasmat te krijgen is het belangrijk om vaak te maaien. Tijdens het maaien worden de lange grassprieten weer kort gemaakt. Dat zal op zichzelf geen verrassende conclusie zijn. Het gevolg van het gelijk maken van de hoogte van de grassprieten is echter dat alle grassprieten weer evenveel licht krijgen. Hierdoor krijgt iedere grasspriet weer evenveel kans om te groeien. Hierdoor ontstaat een vollere grasmat.
Gras moet niet te kort gemaaid worden. Kort gras kan ervoor zorgen dat de grasmat uitdroogt. Op een uitgedroogde grasmat is de kant op mos en onkruid groter. Dat wil je natuurlijk voorkomen. Voor een “volwassen” grasmat wordt een maaihoogte van 3 tot 4 centimeter aanbevolen. Ga je de laatste keer voor de winter maaien? Laat het gras dan ongeveer 2 centimeter langer. In de grassprieten zitten immers nog voedingsstoffen die het gras helpen de winter door te komen.
Persoonlijk maai ik mijn gras sinds met een robotmaaier en dit bevalt mij uitstekend!
Gras verticuteren om het gazon te voorzien van lucht!
Grassen groeien op de bodem. In principe wil je het eigenlijk zo hebben dat het gras de bodem voor zichzelf heeft. Er zijn echter kapers op de kust. Vooral mos heeft de eigenschap dat het zich gemakkelijk tussen het gras wringt. Dat geeft in de eerste plaats een lelijk gezicht en in de tweede plaats zorgt het ervoor dat het gras verstikt raakt. Dat wil je natuurlijk niet.
Het is daarom van belang om de grond vrij van mos te houden. Dit wordt gedaan door te vericuteren. Dit wordt, afhankelijk van de grootte van de grasmat, gedaan met behulp van een verticuteerhark, of met een verticuteermachine. Het concept is hetzelfde. Door te verticuteren snij je (hele kleine) geulen in het gras, die ongeveer 1 centimeter diep zijn. Hierdoor worden de wortels van het gras doorgesneden en krijgt het gras meer lucht. Na het verticuteren van het gras kan je met een gewone hark over het gras gaan. Het mos zal dat gemakkelijker loslaten.
Het verticuteren van het gras is een vrij intensief karwei. Gelukkig hoeft het niet zo vaak gedaan te worden. Als je een mooi gazon wilt hebben is het aan te bevelen om een à twee keer per jaar het gras te verticuteren.
De ondergrond van het gras is een belangrijke factor om te bepalen hoe vaak je het gras moet verticuteren. Mos groeit immers beter op een leem- en klei-onderdergrond. Als je een dergelijke ondergrond hebt, moet je iets vaker verticuteren. Ook als er gedeelten van het gras zijn die veel schaduw hebben, moet je die gedeelten iets vaker verticuteren. Mos groeit namelijk beter in de schaduw. Het is dan ook te verwachten dat er op die plaatsen vaker en meer mos tevoorschijn komt.
Niet alleen mos kan je gazon verstikken
Uiteraard zijn er meer gewassen die je gazon kunnen verstikken. Het is daarom belangrijk om ervoor te zorgen dat je onkruid zo snel mogelijk verwijdert. Onkruid groeit namelijk snel en het verspreid zich zo mogelijk nog sneller. Als je het onkruid niet snel verwijdert, dan woekert het voort en wordt het steeds moeilijker om er helemaal van af te komen.
Vaak maaien houd je gazon netjes en gezond
Als je het gras vaak maait, dan ziet het er natuurlijk strak uit. Maar het maaien van gras zorgt er ook voor dat je grasmat ‘voller’ en gezonder wordt. Het is in het eerste gedeelte van dit artikel al aan de order gekomen, maar voor de mensen die gelijk naar het tweede gedeelte van dit artikel zijn gegaan herhalen we het hier nog maar even.
Geef grassprieten gelijke kansen
Gras heeft, net als ieder ander gewas, licht nodig om te groeien. Als het gras langer wordt, dan zijn er langere en kortere grassprieten. De langere grassprieten krijgen veel licht, en kunnen daardoor nog sneller groeien, terwijl de korte grassprieten minder licht krijgen, dit vergroot hun groeiachterstand verder. Door het gras te maaien herstel je het ‘level playing field’ en krijgt iedere grasspriet weer gelijke kansen om te groeien. Dit zorgt er uiteindelijk voor dat de totale grasmat er beter uit gaat zien.
Hoe hoog en hoe vaak maaien?
Vaak wordt de vraag gesteld: hoe hoog moet ik het gras dan maaien? Het valt aan te bevelen om het gras in de eerste plaats niet te kort te maaien. Het maaien van het gras veroorzaakt een klein wondje bij de grasspriet en die moet daar van herstellen. Als je het gras te kort maait, dan kan dit ervoor zorgen dat het gras uitdroogt en dat wil je natuurlijk niet.
Aan de andere kant moet het gras ook weer niet te lang zijn. Het totaal van voedingsstoffen moet immers verdeeld worden over de gehele grasspriet. Hoe langer de grasspriet, hoe minder voeddingstoffen er netto beschikbaar zijn. Dit kan vergeleken worden met een taart die verdeeld moet worden tussen 6 of 8 personen.
Vervolgens is er natuurlijk de persoonlijke voorkeur. De een houdt van wat korter gras, van de ander mag het best iets langer zijn. Aanbevolen wordt om het gras daarom tussen de 3 en de 4 cm hoog te laten worden.
Daarna komt de vraag op: hoe vaak moet ik het gras maaien. Ik zou zeggen: minimaal een keer per week. Er zijn mensen die het vaker doen. Daar is in principe niets mis mee. Ik zou echter willen benadrukken dat het belangrijker is om de continuiteit van het maaien te waarborgen. Zeker als je een groot gazon hebt, dan kan het behoorlijk wat werk zijn om het gras te maaien. Het is dan beter om het gras wekelijks te maaien, maar dit ook echt te doen, dan om de ene keer eens in de vier dagen te maaien, om vervolgens het weer ruim een week niet te doen.
Bemesten en kalk strooien
Een gezond gazon heeft goede voeding nodig. Er zijn echter veel mensen die denken dat het bemesten van gras niet nodig is. Die gedachte is in principe niet verwonderlijk. Gras groeit immers vrijwel overal, waarom zou je het dan nog moeten bemesten? Het is zeker waar dat gras vrijwel overal groeit. Echter, als je dit artikel leest, dan wil je niet zomaar een grasmat, je wilt een nette, strakke en vooral een groene grasmat. Als je zo’n grasmat wilt, dan moet je die van extra voedingsstoffen voorzien.
Het bemesten van het gras zorgt er namelijk voor dat het gras in de eerste plaats sterker en gezonder wordt. Daarnaast bevat het voedingsstoffen die ervoor zorgen dat het gras groener wordt. Al met al zorg je er zo voor dat je een nettere grasmat hebt. In dit gedeelte van dit artikel sta ik, kort, stil bij de effecten die het bemesten van gras op je gazon heeft. Als je meer wilt weten over de samenstelling van mest, verwijs ik terug naar het eerste gedeelte van dit artikel.
Het bemesten van gras zorgt ervoor dat je gras sterker en gezonder wordt. Zo worden bijvoorbeeld de wortels sterker. Dit zorgt er onder meer voor dat het gras beter bestand zal zijn tegen droge periodes en dat het sneller zal herstellen. Daarnaast zorgt het bemesten van gras er ook voor dat het gras zich beter kan verweren tegen bijvoorbeeld verstikking door mos. Een van de belangrijkste redenen om het gras te bemesten is echter om er voor te zorgen dat het gras groener wordt/groen blijft.
Kalk strooien
Om er voor te zorgen dat het gazon er piekfijn uitziet, is het ook belangrijk om kalk te strooien. Kalk strooien doe je eigenlijk niet voor het gras, maar meer om er voor te zorgen dat mos minder goed op de ondergrond kan groeien.
In Nederland zijn veel bodems behoorlijk verzuurd. Zeker een klei- of leembodem hebben een lage pH-waarde (een lage pH-waarde geeft aan dat de bodem behoorlijk zuur is). Op een dergelijk bodem kan mos goed groeien. Die groei van mos wil je natuurlijk tegengaan. Dit kan je het beste doen door de bodem te voorzien van het tegenovergestelde van een zuur, een base. Als je een zuur en een base met elkaar mengt, dan wordt de zuurgraad (de pH-waarde) een gemiddelde van die twee.
Kalk is zo’n base. Door kalk op de grond te strooien zorg je er dus voor dat de bodem minder zuur wordt, daardoor kunnen mossen er minder goed op groeien. Het strooien van kalk is een eenvoudig middel om je gazon tegen te gaan. Je kunt in ieder seizoen kalk strooien. Het wordt aanbevolen om dit een keer per jaar te doen.
Bladvrij houden van het gazon
Het is belangrijk om het gazon in de herfst vrij van bladeren te houden. Bladeren zorgen er in de eerste plaats voor dat het gras minder licht krijgt. Dit is niet goed voor het gras, want het is de periode voor de winter. Het gras moet dan juist zo sterk mogelijk blijven om de winterperiode door te komen. Daarnaast gaan de bladeren verteren. Hierdoor kunnen mossen en schimmels beter groeien en dat wil je natuurlijk niet. Het is daarom belangrijk om je gazon in de herfst bladvrij te houden. Dat kan veel werk zijn, maar daar heb je in de lente weer veel plezier van.
Na gedane arbeid….
Als je bij deze alinea bent aangekomen, dan heb je veel gelezen over wat je moet doen om voor een mooie, groene, grasmat te zorgen. Misschien overweldigt het je allemaal een beetje. Ik zou daarom af willen sluiten met te concluderen dat het inderdaad redelijk wat werk is om voor een strak gazon te zorgen. Daar staat echter wel tegenover dat er weinig dingen mooier zijn dan om na gedane arbeid in een tuinstoel te zakken en onder het genot van een (alcoholische) versnapering te genieten van een prachtig gazon.
Toch is er meer dan alleen gazon onderhoud. Het is slim om een onderhoudsvriendelijke tuin aan te leggen, zodat je tijd en energie bespaart met het gehele tuin onderhoud en dus ook minder aandacht hoeft te besteden aan het gazon onderhoud. Daarom heb ik speciaal voor jou een e-book geschreven over het maken van een beplantingsplan. Hierin vertel ik je meer over hoe je bij het ontwerpen al rekening kan houden met een onderhoudsarme tuin. Download de gids hier gratis.
