Gevolgen klimaatverandering: wat is de impact op mijn tuinontwerp of tuinaanleg?

Het weer is altijd één van de meest besproken onderwerpen geweest in onze maatschappij. Daar is tegenwoordig “het klimaat” als onderwerp bijgekomen. Veel mensen praten over een klimaatsverandering en de gevolgen. Want wat voor impact heeft de klimaatsverandering op een tuinontwerp of tuinaanleg? Ik laat mijn licht hierop schijnen.

Daarnaast deel ik verderop in dit artikel nog een aantal praktische tips die betrekking hebben op tuinieren en het klimaat met je. In dit artikel zal ik je naar diverse artikelen verwijzen waar je meer informatie vindt over dit onderwerp.

Het meest gekozen gespreksonderwerp van dit moment

Het klimaat is tegenwoordig een hot item in dit land. Je hoeft maar een krant open te slaan (aan te klikken) of het nieuws op radio en TV aan te zetten of je leest wel wat hierover. Dat er iets aan het veranderen is in het weerbeeld, daar zijn de geleerden het wel over eens.

Over de oorzaak hiervan is er meer discussie. Is het gedrag van de mens (dus vervuiling) de oorzaak of zou het een natuurlijk verschijnsel zijn? Als zelfs de wetenschappers hier géén sluitend antwoord op hebben, zal ik mij hier ook nog niet aan wagen.

Ik zal in dit artikel ook géén mening geven over de zin of onzin van (grootschalige) oplossingen en welke dat zouden moeten zijn. In dit artikel ga ik mij richten op de gevolgen van klimaatverandering en hou ik het dicht bij huis. Dit doe ik letterlijk zelfs want ik ga in op de impact van klimaatsverandering op een tuinontwerp of tuinaanleg.

Dat dit een actueel onderwerp is, blijkt wel uit de voorbeelden die ik in dit artikel aanhaal.

Gevolgen van klimaatopwarming

Het zal je misschien zelf zijn opgevallen maar als dit niet het geval is laten de rapporten het ook zien. Er is sprake van een klimaatsverandering. Vele weerrecords worden de laatste tijd gebroken. Er zijn veel vaker wat extremere weersomstandigheden, denk aan echt flinke regen maar ook aan wat meer langere perioden van hitte en droogte.

In ons geval worden de winters zachter en minder intensief, de zomerperiode wordt wat langer en intenser. Alle seizoenen worden dus warmer. De thermometer wijst tegenwoordig hogere temperaturen aan. Dit wordt ook wel klimaatopwarming genoemd, de aarde wordt opgewarmd.

Door het opwarmen van de aarde smelten de ijskappen en de gletsjers. Daarnaast zal de zeespiegel stijgen. Water dat opgewarmd wordt, zet immers uit.

Hoe wij de klimaatsverandering in de praktijk merken

Uiteraard is een klimaatverandering bij ons ook merkbaar. Veel mensen nemen het jaar 2018 als referentiepunt. In dat jaar hadden we twee hittegolven die een viertal weken duurden.

Wetenschappers hebben uitgerekend dat daar twee weken bijkomen bij een temperatuurstijging van 1,5 graden. Ook de intensiteit van regenval zal stijgen bij deze stijging van temperatuur. Wetenschappers praten in dat geval over vijf procent. Dit is natuurlijk lastig in de praktijk meetbaar maar laten we erop houden dat je paraplu van een goede kwaliteit moet zijn.

Daarnaast zijn er andere praktische zaken waardoor we een klimaatsverandering merken:

• De prijs van onze voedingsmiddelen zullen stijgen omdat de productie hiervan soms véél lastiger zal zijn.
• Er komen andere opbrengsten uit de land- en tuinbouw.
• Er zal veel vaker turbulentie zijn in een vliegtuig omdat klimaatveranderingen de luchtstromen zullen verstoren.
• Diverse plant- en diersoorten worden in hun voortbestaan bedreigd en er ontstaat ruimte voor een betere ontwikkeling van andere soorten.
• Aanpassing in onze leefgewoonten en voorzieningen.

De impact van een verandering van het klimaat op een tuinontwerp of tuinaanleg

Als je het bovenstaande stuk tekst hebt gelezen, zou je de conclusie kunnen trekken dat je ook in je tuin zeker rekening moet houden met de verandering van omstandigheden. Ik ben van mening dat dit ook zeker wel het geval is. Een verandering van het klimaat heeft zeker een grote impact op je tuinontwerp of tuinaanleg. Ik denk dat het goed is om een aantal belangrijke punten met betrekking tot dit onderwerp onder je aandacht te brengen:

• Schaduw opzoeken

We genieten van een warme zomer maar als het té warm is, vinden we het minder prettig. In dat geval zoeken we graag een lekkere schaduwplek. Een fijne tuin overkapping is dan absoluut the place to be. Het is dan ook zeker handig om hier ruimte voor vrij te maken bij een tuinontwerp of tuinaanleg. In veel gevallen zijn hier meerdere mogelijkheden voor. Lees hier meer over in dit artikel.

• Verkoeling

Je maakt van je tuin echt een paradijs als je naast een lekkere schaduwplek ook voorzieningen hebt waar je echt even kunt afkoelen. Als je aan een plek denkt waar je echt verkoeling kunt vinden, denk je snel aan een zwembad, maar ook een tuindouche volstaat natuurlijk. Lees meer over je mogelijkheden voor het plaatsen van wellnessfaciliteiten in dit artikel.

• Beregeningsinstallatie voor een droog gazon

Als er sprake is van een lange periode van droogte, zal dit ten koste gaan van de ontwikkeling van je gewassen in je tuin. Hiermee bedoel ik zowel je beplanting als je gazon. Droge plekken in je gazon zijn bijvoorbeeld niet meer te herstellen zonder dat je moet bijzaaien. Een goed beregeningssysteem is dus essentieel. Lees hier alles over in dit artikel.

• Voorkom wateroverlast met een drainage

Zoals besproken karakteriseren ook hevige regenbuien een klimaatsverandering. Je kunt hier je voordeel uithalen door het water op te vangen en te gebruiken, maar deze overvloed aan water kan ook problemen veroorzaken. Voorkom wateroverlast in je tuin en zorg voor een goede drainage. Wat in dit kader ook goed is om te weten is dat de wortels van veel planten het overvloedige water niet kunnen verwerken. Hierdoor gaan deze rotten en gaan gewassen dood. Met betrekking tot dit onderwerp wil ik je dan ook wijzen op een interessant artikel dat ik eerder over dit onderwerp heb geschreven. Hierin vind je interessante en praktische tips om wateroverlast in de tuin te voorkomen.

• Voedingstoffen in de bodem

Andere weersomstandigheden (meer zon, hogere temperaturen, minder vocht) zorgen voor andere omstandigheden. Je zult hierop je beplantingsplan moeten aanpassen. Kijk niet alleen naar de ideale weersomstandigheden maar ook naar de verandering van voedingsstoffen in de bodem en de verandering van pH waarde, de zuurgraad in de grond. Daarnaast kan het zomaar zijn dat je grond dichtslaat door de combinatie van droogte en heftige regen. Een grond met voldoende poriën van verschillende groottes is essentieel in dit geval. Daarnaast is het goed om te kiezen voor diepgewortelde planten. Deze planten kunnen grote periodes van droogte beter aan.

• Diervriendelijkheid

Wij zijn niet de enige wezens die zich moeten aanpassen aan een verandering van het klimaat. Ook de dieren hebben het soms erg lastig. Hoewel we het niet altijd beseffen, leveren veel dieren een zeer grote bijdrage in het onderhouden van de tuin. De natuurlijke voedselkringloop heeft een nuttig effect op onze tuin. Ik kan je dan ook zeker aanraden om je tuin diervriendelijk te maken en de dieren hiermee een handje te helpen om de klimaatveranderingen te doorstaan. Denk hierbij ook zeker aan opties als het aanleggen van een wadi.

• Airconditioning en regenton

Tot slot (last but not least), gemak dient de mens. Er zijn een aantal faciliteiten, die je eenvoudig in een tuinontwerp of tuinaanleg kunt integreren om de impact van de klimaatverandering op een comfortabele wijze te doorstaan. Ik noem hiervoor de twee uitersten: een airconditioning voor onder je terrasoverkapping en een regenton om water op te vangen. Je kunt dit zien als accessoires, maar wel als hele nuttige!

Meer tips over het maken van een tuinontwerp lees je in mijn Tuinontwerp Gids. Download dit gratis e-book hier. 

7 praktische tips voor het aanleggen en onderhouden van een klimaatbestendige tuin

Nu we de impact van een verandering van het klimaat op een tuinontwerp of tuinaanleg in kaart hebben gebracht denk ik dat het goed is om nog een aantal praktische tips voor het aanleggen en onderhouden van een klimaatbestendige tuin met je te delen:

1. Sproeien

Om de vochthuishouding van de bodem in stand te houden is het juist belangrijk om in het voorjaar goed en regelmatig te sproeien. De bodem bouwt in de eerste 30 tot 40 cm een vochtreserve op. Als de bovenkant van de bodem verdampt, wordt deze reserve voorraad gebruikt. Deze voorraad moet je (letterlijk) op peil houden. Een hele droge grond wordt immers veel meer waterafstotend waardoor vocht veel minder makkelijk de bodem in kan trekken. Regelmatig een paar uur sproeien in het voorjaar lijkt wel héél veel, maar is echt niet overbodig.

2. Kies voor halfverharding

Kies voor halfverharding in plaats van volledig gesloten verharding. Overvloedig water kan hierdoor veel makkelijker wegvloeien. Een grindpad is dan ook een uitstekende optie!

3. Hanteer een afschot van minimaal 1,5%

Zorg voor een goed afschot als je tegels plaatst. Ik ben van mening dat een afschot van 1,5% zeker niet overbodig is! Hiermee voorkom je ook groene aanslag en dat is natuurlijk mooi meegenomen!

4. Zuinig zijn met water

Door de klimaatveranderingen moeten we zuiniger zijn met het gebruik van water. Ik denk dan ook dat je prima je tuin kunt beregenen en zelf kunt afkoelen met hemelwater. Zoals aangegeven is een regenton of een waterbuffertank dus eigenlijk onmisbaar.

5. Leg een groendak aan

Een groendak (gazon) op het huis, op de carport, schuur of andere afdak heeft veel voordelen. Het zorgt voor isolatie en heeft hierdoor bij zowel koude als warme omstandigheden een nuttig effect.

6. Bescherm jouw grond tegen extreme droogte

Je kunt je grond met een goede bodembedekking op een effectieve wijze beschermen tegen een extreme droogte. Je kunt hiervoor veel organisch materiaal gebruiken zoals houtsnippers, compost, tuinturf, boomschors of ander mulchmateriaal. Je creëert hiermee een beschermende laag die vol zit met voedingsstoffen en verbetert hier ook meteen de bodemstructuur mee. Een betere manier van toedekken is er niet.

7. Meet regelmatig de zuurgraad in de grond

Tot slot wil ik je nog even wijzen op de zuurgraad in de grond. Het is goed om deze pH waarde regelmatig (minimaal eens in de twee jaar) te meten. Hiervoor kun je kant-en-klare tests aanschaffen. Dit is een investering die zichzelf letterlijk zal terugverdienen. Door een verkeerde pH waarde kunnen gewassen sterven of niet aanslaan. De opname van voedingsstoffen door gewassen hangt immers samen met factoren als de dichtheid van de bodem en de pH waarde van de grond. Door dit te monitoren voorkom je dat je snel weer staat af te rekenen bij de kweker of een tuincentrum. Het is aan te raden om de pH waarde tussen de 5,5 en 7 te houden. Door een te zure of een te basische oplossing kan een bodem snel dichtslaan. De zuurgraad heeft een belangrijke invloed op de oplosbaarheid van mineralen en daarmee op het bodemleven.

De beste producten om je tuin op een effectieve wijze te onderhouden

Zoals je merkt zal de verandering van het klimaat zeker invloed hebben op je tuinontwerp en je tuinaanleg.

Wil je meer informatie over het ontwerpen van een tuin? Dan heb ik een leuk aanbod voor je. Ik heb namelijk een e-book over dit onderwerp geschreven waarin ik interessante tips met je deel op basis van mijn jarenlange ervaring op dit gebied. Je mag dit boek GRATIS en zonder verplichtingen van me downloaden. Hiervoor kun je deze link gebruiken.

Zoals je hebt kunnen lezen, is het onderhouden en verzorgen van je tuin enorm belangrijk om jouw privé paradijs zo optimaal mogelijk te beschermen tegen klimaatinvloeden. Het is belangrijk dat je hiervoor goede producten gebruikt die samengesteld zijn op basis van natuurlijke producten. Deze producten zijn dus op geen enkele wijze schadelijk voor het milieu en dat past natuurlijk perfect als klimaatverandering ons zo bezig houdt.  Ik kan je hiervoor de producten van Floramix adviseren. Deze producten zijn met zorg samengesteld om een effectieve werking te garanderen.

Dan nog even dit:

Tot slot even een overdenking waar ik je voor de volledigheid van dit artikel wel even op wil wijzen:

Er zijn mensen die in twijfel trekken of er wel sprake is van een klimaatsverandering.

Zij houden de optie open dat er sprake is van een einde van een ijstijd en refereren er aan dat we nu pas zover zijn dat we apparatuur hebben die ons in staat stellen om metingen te doen waarmee we de ontwikkeling van ijsvorming kunnen waarnemen. Deze mensen geven aan dat ontwikkelingen van het verre verleden (zoals de plaats van diverse gletsjers) niet meetbaar zijn en niet (of lastig) met zekerheid vast te stellen zijn.

Je ziet dat er veel te discussiëren is en dat er nog lang gesproken zal worden over dit onderwerp. De toekomst zal uitwijzen of de opmerking: “lekker weertje he?!”, een andere invulling zal krijgen……Feit is wel dat we er rekening mee moeten houden bij het maken van onze tuinplannen.