Planten beschermen tegen vorst: 7 manieren voor je op een rijtje

Als de temperaturen dalen tot onder het vriespunt bescherm je jezelf natuurlijk met behulp van een sjaal en een muts tegen de vorst. Ook je planten hebben bescherming nodig. Hoe kun je planten beschermen tegen vorst? In deze blog deel ik 7 manieren hoe je dit op een eenvoudige wijze kunt aanpakken.

Het zal je toch niet gebeuren dat je schitterende planten in je tuin hebt staan waar na een vorstperiode gewoon niets meer van over is. Wij kunnen onszelf prima beschermen tegen koude temperaturen, maar een groot deel van je planten kunnen wel wat bescherming gebruiken.

Wacht hier niet te lang mee. Als Koning Winter zich laat zien in ons land, kan het zomaar te laat zijn. Je kunt de meeste vorstschade beperken met een aantal preventieve maatregelen. Gelukkig zijn er een aantal eenvoudige manieren waarop je dit kunt doen.

Welke planten moet je beschermen tegen vorst?

Laten we beginnen met een stukje theorie: als je een winterharde plant hebt, zal deze zich uitstekend kunnen beschermen tegen een behoorlijke vorst. Je hoeft je over deze soorten niet zo snel zorgen te maken, zelfs als half Nederland begint na te denken over een Elfstedentocht niet. Deze planten maken immers een stof aan die je het beste kunt zien als een soort antivriesmiddel. Op het moment dat er een echte vorst begint door te breken zal de plant deze stof heel snel verspreiden zodat iedere cel hiervan voorzien is. Hierdoor zal de plant niet zo snel last hebben van de vorstperiode.

Er zijn ook soorten die matig winterhard zijn. Deze planten sterven wél af als de elfstedenkoorts begint toe te slaan, maar op het moment dat er mensen over het eerste natuurijs op een ondergelopen plasje denken is er nog niets aan de hand. Je moet wel heel goed de thermometer in de gaten houden en goed luisteren naar de weerman of vrouw. Als de vorstperiode lang zal aanhouden en echt in de dubbele cijfers komt, moet je wel wat maatregelen nemen. Welke maatregelen dit zijn lees je onderaan deze blog.

De planten die helemaal niet tegen vorst kunnen zijn natuurlijk de tropische en mediterrane soorten. Deze soorten zijn de ijzige temperaturen natuurlijk helemaal niet gewend! Jouw hulp is dan ook zeker gewenst.

Hoe kan een plant beschadigen in de winter?

Laten we nog even een stukje verder gaan met de ‘koude theorieles’. Er zijn namelijk grofweg drie manieren waarop een plant kan beschadigen in de winter:

1. De belangrijkste reden is natuurlijk bevriezing. Koude temperaturen zorgen dat de levensactiviteiten van een plant kan afzwakken. Een goed voorbeeld hiervan is je gazon. Deze groeit niet meer bij koude temperaturen. Dit komt doordat planten voornamelijk bestaan uit cellen die voor een groot gedeelte uit water bestaan. Als de cellen bevriezen zullen ze (door bevroren waterkristallen) onherstelbaar beschadigen. De plant delen zullen dan afsterven.
2. Een andere manier waarop een plant kan beschadigen in de winter is uitdroging. Dit principe is heel simpel: de planten kunnen geen vocht opnemen als de grond bevroren is. Er vindt echter wel verdamping plaats onder invloed van zon en wind, precies het weertype van een koude winterse dag.
3. Ook rotting als gevolg van een hoge grondwaterstand is een manier waarop een plant kan beschadigen in de winter. In dit geval is er juist een overvloed aan water en kunnen de wortels dit niet handelen. De plant zal dan door een soort “verdrinkingsdood” getroffen worden.

7 manieren om planten te beschermen tegen vorst

Het zal je toch niet gebeuren dat de exoot waar je zo vreselijk zuinig op bent het slachtoffer wordt van die ene vorstperiode? Gelukkig zijn er diverse manieren om planten te beschermen tegen vorst. Hieronder vind je 7 manieren:

• De meest eenvoudige manier is het beschermen van je planten met een hoes. Er zijn diverse hoezen verkrijgbaar in verschillende formaten. Deze hoezen worden ook wel winterafdekhoezen of thermohoezen genoemd.
• Je kunt je planten inpakken in een soort wigwam van stro. Het is wel belangrijk dat je hiervan een luchtige constructie maakt, om rotten te voorkomen. Eventueel kun je ook jutedoek gebruiken bij het maken van de constructie.
• Bescherm planten die gevoelig zijn voor uitdroging tegen de wind. Dit kun je doen door een windscherm te plaatsen. Natuurlijk is het wel handig om rekening te houden met de plek waar je je gevoelige planten plaatst. Deze kun je beter niet op plekken plaatsen waar een schrale oostenwind kan komen of op het zuiden in de winterzon. Je kunt ook kiezen om gebruik te maken van de beschermende werking van een heg.
• De kans op een hoge waterstand (en dus op het rotten van je plant) kun je aanzienlijk verkleinen door je gevoelige planten op een stuk hoger gelegen tuin neer te zetten (hoogteverschil geeft overigens een leuk speels effect in je tuin) of te zorgen voor een goede drainage.
• Een droge zandgrond is beter waterdoorlatend dan een kleigrond. Dit is handig om te weten bij het maken van een beplantingsplan waarin je een plek gaat bepalen voor de gevoelige planten.
• Je kunt gebruik maken van de isolerende werking van noppenfolie als je vorstgevoelige planten in een pot hebt staan. Dit noppenfolie kun je aan de binnenkant van de pot plaatsen. Hierdoor bescherm je de plant tegen de vorst.
• Heb je wat oude kleding over? Er is een manier om deze kledingstukken een tweede leven te geven. In het verleden hebben deze kledingstukken jou misschien lekker warm gehouden in de vorstperiode. Nu zijn jouw planten blij met je warme trui!

Plantenpotten beschermen tegen vorst

Als we toch bezig zijn over de schade die de vorst kan veroorzaken denk ik dat het goed is om ook even mee te nemen hoe je je plantenpotten moet beschermen. Er zijn tegenwoordig plantenpotten die vorstbestendig zijn, maar dat is lang niet altijd het geval. Het is dus goed om je maatregelen te nemen als het gaat vriezen. Het is toch altijd even balen als je na een vorstperiode de scheuren in je pot ziet verschijnen en ziet dat de pot bijna breekt. Hoe dit komt is eenvoudig te verklaren:

De natte aarde in je pot is de veroorzaker dat je je mooie pot na een vorstperiode in stukken terugvindt. Vocht zet immers uit in bevroren toestand. Hier is de pot niet tegen bestand en zal barsten. Gelukkig is hier ook wat aan te doen:

• Een drainagegat zal voorkomen dat de pot zal breken. Heeft de pot een gat aan de onderkant? Dan hoef je je géén zorgen te maken over het breken van de pot. Het overtollige water zal weglopen. Je kunt ook voorzichtig kleine gaatjes onder de pot boren zodat er geen overtollig water in de pot blijft staan.
• Een ander idee is dezelfde noppenfolie aan de binnenkant van de pot waar ik het eerder over had. Deze folie beschermt niet alleen de plant, maar ook de pot. De pot wordt hierdoor immers niet vochtig door de natte aarde en het uitzetten van de aarde wordt opgevangen door de folie. Je zou er zelfs voor kunnen kiezen om de hele pot in te pakken.
• De meeste potten hebben kleine gaatjes die lucht doorlaten. Hierdoor kan de pot sneller beschadigen bij vorst. Om dit te voorkomen kun je de pot impregneren.
• Als je let op de plaats waar je je potten neerzet, zul je merken dat de kans op schade veel kleiner wordt. Kijk bijvoorbeeld naar de mogelijkheden om de plantenpotten vlakbij je huis te zetten. Je huis straalt immers vaak veel warmte af. Daarnaast is het natuurlijk goed om de potten onder een afdak te zetten om te voorkomen dat er water inloopt.
• De beste methode is natuurlijk om de potten leeg te maken als je ze niet gebruikt. Hiermee maak je de kans op vorstschade een stuk kleiner.

Ik denk dat het belangrijk is je even te waarschuwen met betrekking tot je timing. Begin zeker niet te vroeg met deze voorzorgsmaatregelen en doe dit niet bij alle planten. De vaste planten die tegen de winter lijken te sterven zullen de afgestorven bovengrondse delen gebruiken als bescherming tegen de vrieskou.

Overigens, laat een eventuele vorst niet de reden zijn om af te zien van het planten van de meer gevoelige soorten. Daar zijn deze soorten te mooi voor. Als je de voorzorgsmaatregelen neemt die ik hierboven beschreven heb komt het wel goed.

In de winterperiode kun je ook eens goed nadenken wat je in het voorjaar met je tuin wil doen. Laat je inspireren door alle tuinblogs en door de gratis Tuinideeën Gids met 80 tuinideeën. Download de gids hier.