Tuintips maart - praktische tips voor de tuin

Ok, maart roert zijn staart. Dat weten we allemaal, maar de twintigste begint toch echt de lente! Dit betekent dat er werk is aan de winkel in de tuin. In maart kunnen we onze gereedschappen uit de kast halen en als strenge vorst verdwijnt, kunnen we starten met de voorjaarsbeurt. Er zijn diverse werkzaamheden die we moeten verrichten om de tuin voorjaarsklaar te maken.

Als je krokussen in je tuin hebt staan. zal de lente zich op een kleurrijke manier aankondigen. Zodra de zon zich laat zien, zullen de bloemen kronen zich volledig openen en kun je genieten van een bloemenpracht. Dit bekende knolgewasje zorgt al vroeg in het voorjaar voor een mooie kleurrijke sfeer in de tuin. Op het moment dat de voorjaarszon zich laat zien, volgt de krokus direct. Je hebt eigenlijk géén kalender nodig om te ontdekken dat het lente wordt. Je hoeft alleen maar in je tuin te kijken.

Je tuin vraagt deze maand al aanmerkelijk meer aandacht van je dan in januari en februari het geval was. Dit is namelijk de periode dat je de tuin zult voorbereiden op de zomerperiode die gekenmerkt wordt door groei en bloei. Je zult het hele jaar kunnen genieten van het resultaat van het werk dat je deze periode uitvoert. Je zult merken dat je deze maand dan ook vooral met de snoeischaar en de zaag bezig bent, om volop de ruimte te bieden aan nieuw leven. Door een effectieve bemesting stimuleer je dit proces.

Praktische tuintips voor de maand maart

Op je to-do lijst voor de maand maart zullen de volgende werkzaamheden staan:

• Het snoeien van vaste planten;
• Het snoeien van siergrassen;
• Het snoeien van heesters en struiken;
• Het snoeien van bomen;
• Het onderhouden van je gazon;
• Het bemesten van je tuin;
• Oppassen op ziektes en plagen.

Het snoeien van vaste planten

Snoeien doet groeien. Dit is een veelgehoorde uitdrukking van tuinliefhebbers en niets is minder waar. Het snoeien kan het beste omschreven worden als een ingreep van de mens met de beïnvloeding van de plant als doelstelling. We willen er hiermee voor zorgen dat een plant beter groeit of de juiste vorm aanneemt. De belangrijkste doelstelling van het verwijderen van het afgestorven bovengrondse materiaal is dat je nieuwe scheuten de ruimte geeft om zich te ontwikkelen. Je zorgt hierbij voor een volledige beschikbaarheid van de belangrijkste bouwstoffen hiervoor en dat zijn licht, lucht, water en voedingsstoffen. Bij planten in de vrije natuur gebeurt dit proces automatisch. Deze planten zullen uitgroeien en automatisch de dode, zieke of uitgebloeide delen afstoten.

Als je kijkt naar het principe dat je vaste planten moet knippen als ze andere planten of scheuten in de weg zitten, weet je dat je in het voorjaar (dus in maart) aan de gang moet. Het afgestorven materiaal heeft gedurende de winter als beschermende laag voor je tuin gediend maar nu de winter voorbij is, moet het opgeruimd worden. Hiermee voorkom je een verstikkende werking van deze oude plantenresten.

Het is uiteraard wél belangrijk om even goed te bepalen welke vaste planten je in het voorjaar moet snoeien en welke vaste planten in het najaar op de tuinkalender terugkomen.

De stelregel hiervoor is eenvoudig:

• Vaste planten die in het voorjaar bloeien, dus voor 21 juni, moet je pas na de bloei terugsnoeien. Deze planten moet je deze periode dus zeker met rust laten op snoeigebied.
• Vaste planten die na het voorjaar bloeien, dus na 21 juni, kunnen in het vroege voorjaar gesnoeid worden. Deze planten zijn dus wel deze maand aan de beurt.

Je kunt de vaste planten snoeien door de stengels in hun geheel onderaan weg te nemen. Je kunt dus het beste van onderaf snoeien. Wees niet bang om te snoeien. Stengels die lelijk zijn geworden kun je met een gerust hart vrij rigoureus wegnemen tot op een centimeter of 10 boven de grond. Je geeft het zonlicht dan letterlijk alle ruimte en dit zie je binnen een aantal weken weer terug in de ontwikkeling van de plant.

Lees in dit artikel meer over het snoeien van vaste planten.

Het snoeien van siergrassen

Veel mensen kiezen ervoor om siergrassen in hun tuin te planten om een bepaalde dynamiek aan deze plek toe te voegen. Er is hierin volop keuze want er is een grote diversiteit in deze grasachtige planten. Deze grassenfamilie omvat zo’n 800 soorten die allemaal een unieke decoratieve waarde hebben. Siergrassen brengen sfeer, rust en kleur in de tuin.

Je kunt siergrassen op de volgende manier onderverdelen:

• Bloeiende siergrassen;
• Wintergroene siergrassen;
• Lage bodem bedekkende siergrassen;
• Hoge siergrassen.

Siergras wordt dan ook voornamelijk gebruikt om een (soms groot) oppervlak van de bodem af te dekken, in veel gevallen tussen grote planten en struiken. Je kunt dit dan ook zien als een vorm van onder beplanting. Het is een prima plantensoort om kleine hoekjes of borders op een mooie manier weg te werken en heeft dus zowel een esthetische- als een praktische functie. Het is een vaste plantensoort die tientallen jaren mee gaat.

Je kunt het gehele jaar door siergrassen planten, mits het niet vriest, maar dan kun je de grond toch niet bewerken. Het snoeien van siergrassen kun je het beste in het voorjaar doen, dus de maand maart kan hiervoor een goede periode zijn. In dat geval hebben de planten nog volop kans om dit jaar opnieuw uit te lopen. Let erop dat je pas ná de vorstperiode gaat snoeien (maart roert zijn staart weet je nog?). Je voorkomt hiermee dat de vorst de planten zal aantasten en snoeit dus nét voordat de jonge sprietjes door het oude loof heen komen.

Je hoeft niet alle soorten siergras te snoeien. Alleen de soorten die in de winter afsterven, dus bruin worden, moet je snoeien. Andere soorten kun je gewoon hun gang laten gaan. Je kunt het siergras het beste tot 30 centimeter boven de grond snoeien. De stengels zijn misschien afgestorven, maar de wortels zijn gelukkig nog springlevend.

Ben je geïnspireerd door het bovenstaande?

In dit artikel lees je meer over de snoei en het onderhoud van siergrassen.

Het snoeien van heesters en struiken

De manier waarop een heester of de andere struiken in je tuin groeien en bloeien, is bepalend voor de snoeimaand en de manier waarop je moet snoeien. Je kunt deze heesters en andere struiken op twee manieren onderscheiden:

• De scheutbloeiers. Dit zijn heesters die in de zomer of vroeg in de herfst bloeien aan de scheuten die zich hetzelfde jaar hebben ontwikkeld. Dit zijn planten die zich snel kunnen herstellen. Dit zijn dan ook de soorten die we rond de maand maart moeten snoeien. Ook dit mag je vrij rigoureus doen en de twijgen van het vorige jaar tot op twee knoppen afstand van het oude hout inkorten.
• De twijg- en takbloeiers. Dit zijn heesters die in de winter, lente en vroege zomer bloeien op twijgen van het vorige groeiseizoen. Deze heesters staan als het goed is op dit moment in bloei. Deze heesters moet je nu dus zeker met rust laten op snoeigebied.

Voor de volledigheid is het goed om ook de heesters met decoratieve bladeren of bast te benoemen. Hierbij is vaak sprake van gekweekte beplanting. Deze soort kun je benaderen zoals de scheutbloeiers en kun je in de maand maart meenemen met de snoeironde. Dit doe je omdat het blad aan de jonge scheuten het mooist is en deze heesters de volledige groeiperiode nog kunnen benutten om zich weer te ontwikkelen.

Groenblijvende heesters (zoals de Hulst, Rhododendron en de Skimmia) hoef je eigenlijk nauwelijks te snoeien. Uiteraard kun je ervoor kiezen om eens per jaar de te ver uitgelopen scheuten en twijgen weg te halen maar dit heeft meer een decoratieve functie. Als je toch bezig bent, zou je dit al in maart kunnen doen maar je kunt hiermee ook wachten tot in mei.

Tot slot wil ik je even verwijzen naar dit overzicht waarin veel meer informatie te vinden is over het onderhouden en snoeien van heesters en struiken. Hier lees je zeer veel praktische tips over dit onderwerp.

Het snoeien van bomen

Bomen hebben niet véél onderhoud nodig, maar om ze helemaal aan hun lot overlaten is ook zeker niet verstandig. Ook de snoeiperiode van bomen is afhankelijk van het soort boom en de manier waarop deze gesnoeid moet worden.

Mocht je dit nog niet hebben gedaan, kun je deze maand nog de pit fruitbomen (de appel, peer, kers en pruimenbomen) en de leibomen (zoals de esdoorn, kastanje, plataan, linde en de olm) snoeien.

Lees hier alles wat je moet weten over het snoeien en onderhouden van bomen.

Het onderhouden van je gazon

De voorjaarszon is ook een wake-up call voor je gazon. Je zult al snel merken dat je de grasmaaier uit de schuur moet halen of de robotmaaier weer op zijn positie moet zetten aan de rand van je gazon. Dit zijn niet de enige onderhoudsklussen die je aan je gazon moet uitvoeren deze maand. Dit is de periode waarin je je gazon weer op “niveau” moet brengen na een zware winterperiode. Daarnaast moet je nu je grasmat al gaan voorbereiden op een andere zware periode die wellicht te wachten staat en dat is een hete, droge zomer.

Het onderhouden van je gazon bestaat uit verschillende werkzaamheden:

• Het maaien;
• Het verticuteren;
• Het beluchten;
• Het bijzaaien van je gazon;
• Het bemesten van je gazon.

Je zult merken dat deze klussen véél verband met elkaar hebben. Al deze werkzaamheden komen deze maand op je to-do lijstje te staan omdat het voorjaar de ideale periode is voor het gras om zich te ontwikkelen. Dit is immers het begin van een groei- en ontwikkel periode van je gras waarin het alleen maar sterker wordt!

Dit is dan ook een uitstekende periode om te verticuteren en je gazon te beluchten. Door het verticuteren verwijder je het mos en de organische viltlaag die over je gazon is ontstaan. Deze viltlaag wordt gevormd door dood organisch materiaal dat niet goed kan verteren. Hoewel deze laag lastig zichtbaar is, is deze schadelijk voor de fotosynthese processen, het ontwikkeling van gras met licht, lucht, water en voedingsstoffen als bouwstenen (fotosynthese).

Maart is dan ook een uitstekende periode om je gazon bij te zaaien en van extra voedingsstoffen te voorzien met behulp van meststoffen. Deze maand zijn de meeste onkruiden nog niet actief! Pas vanaf half april / begin mei beginnen de onkruiden zich goed te ontwikkelen, dus wie het eerst komt……

Als je je afvraagt wanneer het gras begint te groeien, kun je het beste de bloembollen (de krokussen) als indicator aanhouden. Gras groeit immers bij een bodemtemperatuur van 10 graden Celsius.

Alle informatie over het onderhoud van het gazon vind je in dit artikel.

Als je deze stappen volgt, kun je ook deze zomer genieten van een prachtig strak gazon.

Daarnaast heb ik nog een leuke tip voor je. Ben je het zat om telkens zelf je gazon te maaien? Denk dan eens aan een robotmaaier. In mijn Robotmaaier Keuzehulp leg ik je precies uit welke maaier voor jou geschikt zou kunnen zijn. Download hier de gratis keuzehulp.

Het bemesten van je tuin

Vanaf maart is het ook weer noodzakelijk om je tuin weer te bemesten. Hierdoor heeft je tuin de beschikking over de juiste voedingsstoffen om zich te kunnen ontwikkelen. Het groen in je tuin, zowel de beplanting als je gazon, heeft (naast koolstof, waterstof en zuurstof) de volgende belangrijke stoffen nodig om te groeien:

• Stikstof (N);
• Fosfor (P);
• Kalium (K);

Deze stoffen (ook wel NPK stoffen genoemd), zijn de minerale bouwstoffen die de natuur gebruikt om essentiële voedingsstoffen van te maken. Dit proces heet fotosynthese. In de volksmond wordt meststof dus aangeduid als een voedingsstof, maar dat is niet helemaal het geval.

Ieder mineraal in meststof heeft een eigen functie. Hierdoor kun je de samenstelling van het product afstemmen op de behoefte in je tuin:

• Stikstof zorgt voor groei ontwikkeling door eigenschappen die een snelle vorming van wortels en cellen creëren.
• Fosfor is een belangrijk mineraal voor de wortelontwikkeling. Hiermee wordt het groen een stuk sterker en is beter in staat om voeding op te nemen.
• Kalium heeft een weerstand verhogende werking en maakt de beplanting beter resistent te maken tegen ziekte en schimmels.

Zoals je ziet kun in het voorjaar beter een meststof gebruiken met een hoger gehalte stikstof omdat dit helpt in de groeiperiode. Naar de winterperiode toe kun je weer beter een meststof gebruiken met een hoger percentage aan Kalium voor de beschermende waarde in de zware winterperiode.

Veel meer informatie over het bemesten van je tuin en vooral welke meststof je het beste kunt gebruiken lees je in dit artikel.

Wil je weten wat de meest efficiënte methode is om te bemesten?

Je ontdekt deze informatie in dit artikel.

Oppassen op ziektes en plagen

Tot slot nog even een waarschuwing. Als alles weer begint te groeien in de tuin, dan is er ook weer kans op ziektes, schimmels en plagen die schade aan kunnen richten in je tuin.

In dit overzicht vind je alle informatie hierover zodat je goed bent voorbereid.

Lees hier onder andere hoe ziektes, schimmels en plagen ontstaan, hoe je deze kunt herkennen en uiteraard wat je kunt doen om ze te bestrijden.

Nu ben je op de hoogte van alles wat je in maart kunt doen in je tuin. Maar wat doe je in de andere maanden? Hiervoor heb ik een overzichtelijke jaarkalender gemaakt die hier helemaal gratis kunt downloaden.