Heb je kleine kinderen? Dan mag een zandbak uiteraard niet ontbreken in je tuin! Je kind kan er al vanaf jonge leeftijd in spelen. Ook jij kunt je er even mee vermaken maar dan met het voortraject. Je kunt namelijk heel goed zelf een houten zandbak met deksel maken. Hoe je dit doet laat ik je zien in deze blog. Hierin vind je een handig stappenplan voor het zelf maken van een houten zandbak en vertel ik je alles wat je verder moet weten over het plaatsen en het gebruik van de zandbak.
Een zandbak is een tijdloos speeltoestel. Wie heeft er niet in gespeeld?
Ik wil je uiteraard niet te veel vermoeien met de pedagogische voordelen van de zandbak, maar het is algemeen bekend dat dit speeltoestel zeer goed is voor de ontwikkeling van een kind. Het bevordert de creativiteit van de jongste generatie. Daarnaast wordt de motoriek en het ruimtelijk inzicht hierdoor gestimuleerd. Zeg nou eerlijk, wie heeft er géén zandtaartjes gegeten? Vele mensen hebben dit letterlijk gedaan.
Houten zandbak in de tuin plaatsen
Een zandbak past in iedere tuin.
Als je een iets kleinere tuin hebt, kun je kiezen voor een compact exemplaar of werk je de zandbak mooi weg in een hoekje waar veel schaduw is. Daarnaast kun je ook combinaties maken door speeltoestellen in de zandbak te plaatsen. Je hebt dan meteen een zachte ondergrond voor als kinderen uit een (bijvoorbeeld) klimtoestel vallen.
Wil je een zandbak in je tuin plaatsen?
Dan zou ik kiezen voor een exemplaar met een deksel.
Hiermee hoef je veel minder bang te zijn voor bacteriën en andere viezigheid en zorg je ervoor dat het zand langer schoon en droog blijft. Tevens zorg je ervoor dat de kat van de buren begrijpt dat het speeltoestel van jouw kind géén kattenbak is en dat Bello snapt dat hij hierin niet zijn bot kan begraven.
Waarom het géén gekke keuze is om een houten zandbak zelf te maken
Misschien wordt je al moet bij het idee, maar het is géén gekke keuze om een zandbak zelf te maken. Natuurlijk, je kunt hiervoor naar een tuincentrum rennen en iedere grote speelgoedwinkel zal je er ook wel aan kunnen helpen, maar je beperkt je hier wel mee.
Het grote voordeel van zelfbouw is dat je zelf de maatvoering kan bepalen. Je kunt hiermee heel geraffineerd een onhandige hoek uit je tuin wegwerken. Daarnaast voorkom je dat de zandbak op een bepaalde manier in de weg ligt. Met een kant en klare zandbak zul je zien dat deze vaak nét niet lekker past!
Daarnaast kun je de zandbak vormgeven zoals je zelf wilt. Denk aan bankjes waar je kind lekker op kan zitten, waaronder je meteen het zand gereedschap kan “begraven” (opbergen).
Die bankjes kun je uiteraard ook aan een kant maken, aan de lengte zijde of aan de breedte zijde, wat je maar wilt. Uiteraard kun je kiezen voor de materialen die jij wenst en ben je niet afhankelijk wat er te koop is. Je kunt de houtsoort kiezen die bij je tuin past.
Je geeft jezelf dus heel veel mogelijkheden door zelf de zaag en schroefmachine ter hand te nemen. Uiteraard is dit een veel voordeligere optie dan een kant en klare zandbak te kopen. De prijs hiervan kan immers nog behoorlijk oplopen!
En…. tot slot….. geeft het zelf maken van een zandbak niet veel meer voldoening?
Je hoeft hiervoor echt géén professionele houtbewerker te zijn.
Als je een beetje handige knutselaar bent kun je dit zeker zelf!
Ik zal je laten zien hoe je dit doet aan de hand van een eenvoudig stappenplan.
Ik ga hierbij uit van een eenvoudige vierkante zandbak om het niet direct té ingewikkeld te maken.
Voordat je verder leest over hoe je zelf een houten zandbak kan maken, heb ik een leuke weggever voor je: mijn Tuinideeën Gids. Download hem hier helemaal gratis en laat je inspireren met 80 tuinideeën.
Stappenplan hoe je zelf een houten zandbak met deksel kan maken
- Maak een ontwerp waarbij je rekening houdt met de afmetingen en de plaats van de zandbak. Let bij dit laatste erop dat de zandbak niet in de volle zon staat, maar ook niet in de volledige schaduw. Dit is een plek waar kinderen niet graag spelen. Een plek in de halfschaduw is ideaal.
- Kies je houtsoort en bewerk je hout zodat het bestand is tegen vocht. Het is wel belangrijk dat je kiest voor hardhout of geïmpregneerd hout. Vooral soorten als lariks, douglas, cederhout, hardhout of steigerhout worden het meest toegepast. Het hout moet immers bestand zijn tegen de weersomstandigheden zoals we die in ons land kennen of hier bestand tegen worden gemaakt. Hiermee voorkom je dat het hout gaat rotten. Bewerk het hout zodat het klaar is voor gebruik.
- Graaf de grond uit op de plek waar de zandbak moet komen. Je hoeft niet diep de grond in te gaan, een “kuil” van zo’n 20 tot 30 centimeter is voldoende, maar uiteraard wel over de volledige oppervlakte. Als je bij het uitgraven stenen of wortels tegenkomt, moet je die verwijderen. Na het graven is het belangrijk dat je de bodem glad strijkt.
- Maak nu de bodem in orde. Plaats een worteldoek over de volledige oppervlakte. Hiermee zorg je voor een perfecte afwatering maar ook dat er geen wortels op deze plek kunnen groeien en je opeens beplanting in je zandbak hebt staan!
- Zaag nu je paaltjes die de hoeken vormen van je zandbak op de gewenste hoogte. De meest gekozen hoogte is 50 centimeter. Hier kun je de planken aan bevestigen met gegalvaniseerde schroeven. Deze planken vormen de wanden van je zandbak. Zorg er uiteraard voor dat je een constructie maakt die waterpas is.
- Het is nu tijd om de zitjes te maken. Hiervoor zaag je planken in verstek af en bevestig deze plat aan de bovenzijde over de gehele omtrek van de constructie.
- Je gaat nu het deksel maken. Hiervoor leg je twee of drie planken op enige afstand van elkaar op de grond. Uiteraard moeten deze planken dezelfde breedte hebben als de zandbak. De twee buitenste planken moeten op dezelfde afstand van elkaar liggen als de totale lengte van de zandbak. De middelste plank leg je precies tussen de twee buitenste planken in. Vervolgens schroef je de overige planken dwars op deze drie balken. Het maakt niet uit aan welke zijde je begint en werk door tot je de andere kant bereikt hebt. Het is belangrijk dat je het hout niet te strak aan elkaar bevestigd. Hout werk immers onder invloed van vocht.
- Het kan zijn dat het bouwtechnisch een stuk eenvoudiger is om de zandbak op een andere plek te bouwen dan op de plek waar deze uiteindelijk komt te staan. Als je de zandbak nog niet op de juiste plek hebt gezet, is dit het moment!
- Tot slot……het is nu tijd om de zandbak te vullen. Vul de zandbak lekker vol. De kinderen zullen niet klagen! Je zult ze de komende tijd niet horen!
Het juiste zand voor in de houten zandbak
Uiteraard moet je kiezen voor het juiste zand om in de zandbak te doen. Het moet immers zand zijn waarvan de kinderen goed figuurtjes kunnen maken. Als het zand een te losse structuur heeft, gaat dat uiteraard niet lukken. Het zand moet goed plakken en er moet juist géén leem inzitten. Dit zorgt immers voor vieze (bruine) kleren. Er mag ook niet teveel ijzer in zitten. Ook dit geeft af, maar dan in een gele kleur. Dit is exact de reden dat gewoon op hoop zand of straatzand niet geschikt zijn voor deze toepassing.
Het beste zand voor de zandbak wordt verkocht als “speelzand”, “zandbakzand” of “zandbakkenzand”. Dit zand is gespoeld, gefilterd en dus fijn genoeg voor de zandbak. Daarnaast hoef je niet bang te zijn dat er scherpe stukjes (steentjes of schelpjes) in zitten waaraan kinderen zich kunnen verwonden. Daarnaast is speelzand waterdoorlatend en voorkom je dat er plassen in de zandbak blijven staan (al wordt de combinatie tussen zand en water zeer gewaardeerd).
Waarom kiezen voor hout met het FSC keurmerk
Met betrekking tot de houtkeuze van je zandbak wil ik je er even op wijzen dat je hout koopt met het FSC keurmerk. De letters FSC staan voor: Forest Stewardship Council. Het is een keurmerk dat in het leven is geroepen door het Wereld Natuur Fonds om de wereld te beschermen tegen ontbossing.
Hout met een FSC-logo is geproduceerd volgens strenge regels. Deze regels hebben betrekking op legale houtkap, bescherming van de natuur en over de rechten en het welzijn van de lokale bevolking en arbeiders. Het WNF heeft het FSC-systeem in het leven geroepen om te zorgen dat ook in de toekomst de natuur behouden blijft en de bevolking, bedrijven en consumenten kunnen profiteren van wat het bos hen te bieden heeft.
7 Handige tips voor het gebruik van een zandbak
Tot slot wil ik je nog een aantal tips meegeven met betrekking tot het (veilig) gebruik van een zandbak. Dit is uiteraard wel belangrijk om even over na te denken:
- Maak de zandbak niet te diep om eventueel verstikkingsgevaar te voorkomen als er diepe gaten gegraven worden.
- Zorg er altijd voor dat de zandbak een bodem heeft. Hiermee voorkom je dat je ijverige kinderen zo diep graven dat eventueel het vervuilde zand met je zandbakzand vermengt.
- Zoals al eerder aangegeven, zorg voor een deksel om vervuiling tegen te gaan.
- Ondanks dat is het verstandig om ieder jaar het zand te vervangen om hygiënische redenen
- Laat je kinderen niet eten of drinken in de zandbak. Restjes ijs, ranja of snoep trekken ongedierte aan.
- Plaats de zandbak op een doordachte plek in je tuin, dus niet in de volle zon! Let hierbij uiteraard op de ligging van je tuin.
- Als je jonge kinderen hebt, pas dan op met een hoge rand met betrekking tot valgevaar.
Je kinderen zullen zich al op een jonge leeftijd kunnen vermaken met een zandbak die veilig is geplaatst en goed schoon wordt gehouden. Wellicht zul je zelf ook een zandtaartje meebakken. Heel Holland bakt immers tegenwoordig!
Meer tuininspiratie opdoen? Download hier de gratis Tuinideeën Gids.
Vincent Rondwijk
op 04 Jul 2019