Niets is uiteraard zo lekker en gezond als kruiden uit eigen tuin. Het is redelijk eenvoudig om zelfvoorzienend te zijn en buiten kruiden te kweken. Hiervoor heb je niet veel plaats nodig. In deze blog leg ik je uit hoe je zelf een kruidentuin kunt aanleggen zodat je alleen maar de tuin in, of je balkon op, moet om de kruiden te oogsten.

Kruiden zijn niet alleen gezond maar kruiden zijn ook een absolute verrijking van je gerecht. Denk maar aan het effect van heerlijk geurende kruiden als peterselie, munt, oregano, salie, tijm, rozemarijn koriander, bieslook en basilicum. Veel mensen gaan hiervoor naar de groenteman of de supermarkt maar dat is helemaal niet nodig! Je kunt ook een kruidentuin aanleggen en zelf buiten kruiden kweken. Dat is nog leuk ook!

Het gemak van kruiden kweken buiten

Als je weet hoe eenvoudig het is om zelf kruiden te kweken, is de kans groot dat je dit gaat doen. Hoe makkelijk is het om even naar je kruidentuintje te gaan en je gerecht te verrijken met heerlijke verse kruiden?

Je hebt best wel veel vrijheid met betrekking tot de plek waar je de kruidentuin neerzet. Kruiden stellen immers geen hoge eisen met betrekking tot de standplaats en vragen zeer weinig onderhoud.

Je kunt de kruiden kweken als onderdeel van je moestuin maar ook losse potten gebruiken. Daarnaast is een vierkantemetertuin misschien wel een interessante optie als je wat minder ruimte hebt. Dit is een bak met meerdere vakken. Deze kun je vullen met potgrond en hier de kruiden in doen. Als je echt weinig ruimte hebt, zou je zelfs een kruidenrek aan de muur kunnen plaatsen en verticaal tuinieren. Meer voorbeelden zien van hoe je je kruidentuin of andere tuinonderdelen kunt plaatsen in je tuin? In mijn gratis Tuinideeën Gids geef ik je allerlei ideeën voor je tuin. Download hier de gratis gids.

Kruiden kweken in potten of in de tuin?

Er is eigenlijk geen specifiek betere optie als je de keuze hebt tussen het kweken van kruiden in potten of in de tuin. Kruiden stellen immers weinig eisen aan de grond waarin ze staan. De beste grond is wel een losse maar rijke grond. Uiteraard kun je door het gebruik van potgrond deze ideale “kruiden-omstandigheden” creëren en ben je veel minder afhankelijk van externe omstandigheden. In dat geval is het beter om je kruiden in potten te kweken. Je kunt in dat geval het beste kiezen voor zaai- en stekpotgrond.

Daarnaast kun je de kruiden in een pot veel makkelijker verplaatsen en vorstvrij houden. Bij de kruiden die in de tuin staan, is dat toch lastiger. Het nadeel is echter wel dat de grond in potten sneller zal verarmen als je dit vergelijkt met de grond in je tuin. Je zult de potgrond wel eens in het jaar moeten verversen of “aanvullen” met voedingsstoffen.

Kruiden hebben géén zwemdiploma en zijn liefhebbers van kalk

Als we het toch over de ideale omstandigheden voor kruiden hebben, wil ik je meteen meegeven dat kruiden géén zwemdiploma hebben en liefhebbers zijn van kalk. Het is belangrijk dat je zorgt voor een goede drainage in de pot zodat de grond een vrij droge structuur houdt. Vooral in periodes waarin het veel regent, is afwatering erg belangrijk. Als je de kruiden onder een afdak hebt, is het uiteraard van belang dat de kruiden niet teveel water krijgen, maar dat maakt het verzorgen alleen maar makkelijker.

Tot slot is het van belang dat je de kruiden in een niet al te zure grond hebt. Dit kun je zelf beïnvloeden door het toedienen van kalk. De werking van kalk in je kruidentuin heeft betrekking op de beïnvloeding van de bodemstructuur want het is een belangrijke factor bij de opname van voedingsstoffen uit de bodem. Wanneer de grond een slechte zuurgraad heeft (en in dit geval té zuur is), kunnen de kruiden minder voedingsstoffen opnemen. Door het strooien van kalk beïnvloed je de zuurgraad van de bodem. Je maakt de grond minder zuur.

De pH-waarde (zuurgraad) van de grond moet tussen de 5,5 en 6,5 liggen.

Zo (gemakkelijk) kun je een kruidentuin aanleggen

Het aanleggen van een kruidentuin is erg gemakkelijk.

Je zult merken dat je veel kruiden in zaadvorm in een tuincentrum zult vinden.

De meeste tuincentra hebben hele rekken met kruidenzaden!

Het is prima om te kiezen voor kruiden in zaadvorm, omdat het niet ingewikkeld is om hier resultaat uit te krijgen. Volg hiervoor de volgende stappen:

1. Vul je bak met zaai- en stekpotgrond en maak de oppervlakte vlak.
2. Verspreid de zaadjes over de oppervlakte en zorg hierbij voor voldoende ruimte tussen de zaadjes.
3. Dek de zaadjes af met een dun laagje potgrond van zo’n 2 tot 4 mm.
4. Geef de ingezaaide zaadjes wat water en bedek de bak eventueel met een glasplaat.
5. Oogst de kruidenblaadjes van bovenaf door deze af te knippen als je ze wilt gebruiken. Op deze manier stimuleer je de kruidenplant om verse zijtakjes te produceren.

Kruiden zaaien of planten?

Zoals je hierboven ziet is het zaaien van kruiden zeer eenvoudig en hoef je je kruidentuin eigenlijk nauwelijks te onderhouden. Ben je ongeduldig en wil je snel resultaat? Dan kun je er ook voor kiezen om kruiden te planten. Je kunt dan direct genieten van verse kruiden, maar moet dan wel wat meer aandacht besteden aan de verzorging van de kruiden om er lang van te kunnen genieten.

Volg de volgende stappen bij het planten van kruiden:

1. Ga naar de winkel en koop volgroeide kruiden die je direct kunt gebruiken.
2. Verpot de plant onmiddellijk en geef de plantjes lauw water.
3. Geef de plantjes regelmatig meststof om de groei te stimuleren.
4. Oogst de kruidenblaadjes van bovenaf door deze af te knippen als je ze wilt gebruiken. Op deze manier stimuleer je de kruidenplant om verse zijtakjes te produceren.

Zoals je misschien wel uit dit stappenplan kunt opmaken, ben je eigenlijk direct bezig om de volgroeide kruidenplantjes te redden. Dit komt omdat de plantjes op een kunstmatige manier zijn gekweekt en in hele dunne potjes staan. De (“kant-en-klare”) kruiden zijn gemaakt om direct te consumeren en langer hoeven deze plantjes het in de ogen van de leverancier niet vol te houden. Er worden zo min mogelijk kosten gemaakt om dit te realiseren, de opbrengst wordt hierdoor hoger. De reddingsactie komt vaak te laat en is erg lastig.

Daarnaast is het in mijn ogen uiteraard leuker om zelf te zaaien en weet je hiermee de volledige afkomst van de kruiden die je op je bord aantreft. Dat is met aangekochte plantjes natuurlijk niet het geval.

Het zaaien en oogsten van kruiden

Je kunt de kruiden in principe het hele jaar door zaaien, maar het voorjaar is wel de beste periode. Je kunt dan het beste de periode tussen de maanden april en juni aanhouden.

Kruiden oogst je meestal voor de bloeiperiode. Dit is uiteraard verschillend per kruid, maar je kunt ervan uitgaan dat je de meeste kruiden tussen de maanden mei en november zal oogsten. De blaadjes en stelen zijn dan nog zacht en de smaak is dan nog goed. Als je na of gedurende deze bloeiperiode hebt geoogst, proef je dat zeker. De smaak van het kruid wordt dan vaak meer bitter.

De beste plek voor een kruidentuin

Zoals bij de meeste beplanting het geval is, is de herkomst bepalend voor de beste plek voor een kruidentuin. Dit is vooral handig om rekening mee te houden als je kruiden in aparte bakken zaait.

Veel kruiden komen van oorsprong uit zuidelijke landen, met een warmer klimaat dan wij kennen. Kruiden als tijm, rozemarijn, lavendel en salie hebben wat zuidelijke roots. Ook kruiden als koriander, basilicum, dille en kamille houden wel van een straaltje zon.

Uiteraard kunnen deze kruiden prima in ons klimaat groeien maar als je deze een plek geeft die “herinneringen” oproept aan het verleden, zal dat gewaardeerd worden. Een beschutte zonnige plaats met weinig invloeden van wind zou dan perfect zijn.

Kruiden als kervel, peterselie, bieslook, munt, en dragon doen het weer beter op plaatsen in de halfschaduw. Als je gebruik maakt van een vierkantemetertuin of een bak waar je meerdere kruiden in plaatst, is het wat lastiger om de ideale plek te vinden maar in de praktijk lukt dit meestal wel. Zoals aangegeven: kruiden zijn niet lastig in de omgang.

Zijn kruiden winterhard?

Veel kruiden zijn eenjarigen. Als de zomer voorbij is, houden deze op met bloeien. Dit betekent niet dat de kruidenbak de schuur of de berging in kan. Dat zou wel zonde zijn! Er zijn een aantal winterharde kruiden die lekker overwinteren, mits jij niet vergeet de kruiden op een vorstvrije plek te plaatsen:

• Tijm verliest in de winter z’n blaadjes maar zal in het voorjaar weer zijn nieuwe scheuten laten zien. Dit kruid is heerlijk
• Rozemarijn zal in de winter niet groeien maar het blad is nog wel te gebruiken. Je kunt dit kruid dan nog prima oogsten.
• Munt is een van de bekendste (woekerende) kruiden. Dit kruid zal in de winter verdwijnen maar gewoon weer opduiken in het voorjaar.
• Oregano zal ook in de winter verdwenen lijken te zijn maar hoe de plek maar vrij. In het voorjaar is dit van oorsprong Italiaanse weer terug.
• Salie kun je tot de herfst oogsten, daarna moet je tot het voorjaar geduld hebben en laat het kruid zich weer zien.
• Peterselie is een kruid dat uitstekend kan overwinteren mits je dit kruid een vorstvrije plek geeft en het in en volle grond staat.

Wat vind je op je bord of in je glas?

Dit zijn de 10 meest bekende kruiden!

Laat ik je tot slot nog even inspireren door de 10 meest bekende kruiden te benoemen en de manier waarop je deze kruiden kunt gebruiken. Wat vind je op je bord of in je glas?

1. Munt een klassieker om thee van te maken of in cocktails te gebruiken. Daarnaast vind je dit kruid ook wel terug tussen je boontjes.
2. Tijm is een kruid met een karakteristieke smaak en geur. Wees niet verbaast als je dit kruid vindt in je soepen, stoofpotjes, wildgerechten, pasta’s en marinades.
3. Rozemarijn is erg lekker in een heerlijke winterse stoofpot. Zowel de bloemen als de blaadjes worden gebruikt om smaak te geven aan vlees.
4. Koriander is een kruid met groene blaadjes en vrij pittige zaadjes. Het kruid is een ingrediënt van kerriepoeder en wordt veelvuldig gebruikt in oosterse gerechten.
5. Oregano is een kruid dat een karakteristieke smaak geeft aan pizza’s en andere Italiaanse gerechten. Ook in landen als Griekenland en Spanje zul je dit kruid regelmatig in gerechten tegenkomen.
6. Salie is een kruid dat erg lekker is om te combineren met pompoen. Zeker de moeite waard om uit te proberen. Daarnaast wordt Salie in kleine hoeveelheden gebruikt in sauzen, bonen- en tomaten gerechten.
7. Basilicum mag uiteraard niet in dit rijtje ontbreken. Dit kruid wordt veelvuldig gebruikt in onder andere gerechten met tomaten, spaghettisaus en pizza. Let op, dit is een eenjarig kruid. Je moet dus zorgen voor een “wintervoorraad”. Doe dit door dit kruid om de zes weken te zaaien.
8. Peterselie heeft een frisse en hartige smaak dat gebruikt wordt in zeer veel gerechten zoals vis, salades, sauzen en soepen. Het is goed om er even rekening mee te houden dat het kweken van peterselie erg veel tijd kost. Dit kan maanden duren. Als je “geen tijd” (of géén geduld hebt), koop dan een kant-en-klaar potje in de winkel, snij de wortel in vier delen en stop deze in de grond. Dit is een sneller proces. Zorg dat je peterselie regelmatig oogst om de groei te stimuleren.
9. Bieslook heeft een verfijnde uiensmaak. Daarom is dit heerlijk in soepen, sauzen, dressings, salades, aardappel- en eiergerechten.
10. Citroenmelisse heeft zoals de naam al aangeeft een citroenachtige smaak. Deze smaak vormt een prima combinatie in paling, vis- en vleesgerechten, in frisdrank, (fruit)salade

Zoals je ziet zijn dit de 10 meest bekende kruidensoorten, in willekeurige volgorde.

Wil je meer tuininspiratie opdoen voor jouw tuin? Download dan hier de gratis Tuinideeën Gids.