Heb je wel eens overwogen om een natuurlijke tuin aan te leggen? Als ik deze vraag stel, zie ik je bijna denken: iedere tuin is toch een natuurlijke tuin? Toch is dat niet helemaal waar. Een natuurlijke tuin zorgt voor een eenheid tussen de natuur en omgeving. Deze creëert een natuurgebied in je eigen tuin door bijvoorbeeld een natuurlijke erfafscheiding of een vijver. Misschien denk je bij een natuurlijke tuin ook wel aan een hele wilde tuin. Dit kan natuurlijk, maar ook wanneer je niet van een wilde of drukke tuinstijl houdt, zijn er genoeg mogelijkheden en ideeën voor een natuurlijke tuin.
Als je een tuin gaat aanleggen, heb je de keuze uit diverse tuinstijlen. Over al deze tuinstijlen kun je vanzelfsprekend veel uitgebreide informatie vinden op mijn website. Een natuurlijke tuin mag hierin ‘natuurlijk’ niet ontbreken! Hierbij spelen (natuurlijke) lijnen een belangrijke rol, maar is het vooral zaak om te letten op een duurzame materiaalkeuze, beplantingsplan en het onderhoud. Chemische middelen zijn wat mij betreft hierbij uit den boze. Hoe je een mooie natuurlijke tuin kunt ontwerpen en aanleggen en wat hierbij leuke ideeën zijn, lees je in dit uitgebreide artikel.
Alles over een natuurlijke tuin
- Waarom kiezen voor een natuurlijke tuin?
- Opties voor een natuurlijke tuin met minder onderhoud
- Ideeën en inzichten bij het ontwerpen van een natuurlijke tuin
- Hoe krijg je sfeer in een natuurlijke tuin?
- Verschillende type natuurtuinen
- Natuurlijke tuin aanleggen? Zo maak je een wilde tuin!
Het verschil tussen een ‘gewone’ tuin en een natuurlijke tuin
Laat ik even beginnen met het verschil aan te geven tussen een ‘gewone’ tuin en een natuurlijke tuin. Je kunt veel tuinen zien als een natuurlijke tuin, maar veel tuinstijlen zijn vaak netjes geordend en georganiseerd. Denk hierbij aan een zorgvuldige keuze van gezichtslijnen, mooie gazons en borders met gerangschikte bloemen. In deze tuin vind je vaak een vorm van symmetrie terug.
Dit is bij een natuurlijke tuin niet het geval. Deze tuin ziet er juist niet aangelegd uit en is juist meer een wilde tuin. Planten en dieren hebben hierin een vrije rol. Zoals iedere tuinstijl kun je ook deze tuininrichting combineren met andere tuinstijlen die je terugvindt op mijn website. Je kunt bijvoorbeeld een boerderijtuin of een kleine stadstuin prima ontwerpen als een natuurtuin. Hiermee wil ik meteen aangeven dat het formaat van de tuin niet bepalend is of je een natuurlijke tuin kunt aanleggen of niet. Deze tuinstijl kan toegepast worden in iedere tuin afmeting. Met deze tuinstijl kun je alle kanten op.
Over het ontwerpen van een tuin gesproken: als je een natuurlijke tuin gaat ontwerpen, kun je dit het beste doen aan de hand van een aantal stappen. In een ander artikel heb ik beschreven hoe je in 10 stappen een tuinontwerp kunt maken.
Waarom kiezen voor de natuurlijke tuin?
Deze vraag is makkelijk te beantwoorden: met deze tuinstijl creëer je een enorme betrokkenheid met de natuur! Zoals ik al aangegeven heb, maak je door met deze tuinstijl een mooi natuurgebied van je tuin, maar let op!
Als je dit zo leest, zou het over kunnen komen dat deze wilde tuin onderhoudsvrij is en dat de natuur zelf zijn gang zal gaan. Het tegendeel is echter waar. Je gaat een eenheid met de natuur vormen en dat betekent dat je eigenlijk juist méér tijd moet besteden aan deze tuinstijl.
Voordat je besluit om deze stijl toe te gaan passen in je tuin, is het raadzaam dit wél even goed af te wegen. Het onderhouden ervan is namelijk niet voor iedereen weggelegd. In de natuurlijke tuin heb je gemiddeld wat meer werk. Vooral in de seizoenen (voorjaar, zomer, najaar) ben je de meeste uren kwijt om professioneel onderhoud uit te voeren. Dit zijn de belangrijkste momenten van het jaar om de tuin in een gezonde conditie te houden. Het wekelijkse onderhoud bestaat voornamelijk uit bladruimen, onkruid beheersen, vegen (of blazen) en grasmaaien.
Natuurlijk deel ik op deze site belangrijke tips met je over hoe je het beste onkruid kunt beheersen, groene aanslag kunt verwijderen (en hoe je dit zeker niet moet doen) en hoe je het beste je tuin kunt onderhouden in het voorjaar, maar besef wel dat je tijd én zin moet hebben om dit te doen.
Opties voor een natuurlijke tuin met minder onderhoud
De grote onderhoudsvraag van een natuurlijke tuin zou ik niet als argument willen gebruiken om juist niet te kiezen voor de natuurlijke tuin. Je krijgt er een prachtige tuin voor terug! Je tuin vormt zo een ideale locatie om heerlijk te genieten, te ontspannen en je rust te pakken.
Daarnaast zijn er natuurlijk opties waarmee je wat onderhoud letterlijk wat uit handen kunt laten nemen. Je zou kunnen overwegen om een hovenier in de arm te nemen om grote delen van het onderhoud uit te laten voeren, maar je kunt ook de natuur zelf het werk laten doen, volledig in stijl van deze tuin dus.
Het is namelijk goed om te weten dat in deze tuin (waar bomen, planten en gazon de overhand hebben), het helemaal niet erg is als er een keer wat onkruid blijft staan. De regel is dat het niet mag overheersen én het mag geen afbreuk doen aan het eindbeeld. Als dat niet het geval is dan heb je het onderhoud prima onder controle.
Daarnaast kun je de inrichting van je tuin afstemmen op je onderhoudsbehoefte (of juist géén behoefte hiervoor). Als je kiest voor bodembedekkers zul je ervaren dat deze planten veel “onkruid werk” voor je uit handen neemt. Bodembedekkers zijn lage kruipende planten die snel een netwerk van wortels en bladeren vormen. Op de plekken waar bodembedekkers zich geworteld hebben, kan immers géén onkruid groeien. Dit komt door de dichte en krachtige groei van de bodembedekker.
De bekendste bodembedekkers zijn:
- Kleine maagdenpalm;
- Lievevrouwebedstro;
- Kruipend Zenegroen;
- Dikkemanskruid;
- Mansoor;
- Waldsteinia
Ideeën en inzichten bij het ontwerpen van een natuurlijke tuin
Vanzelfsprekend wil ik in dit artikel mijn enthousiasme delen over een natuurlijke tuin, maar ik wil je ook een aantal ideeën en inzichten geven die je kunt gebruiken bij het ontwerpen van een natuurlijke tuin. Voordat je verder leest heb ik nog een leuke weggever voor je. In mijn gratis Tuinideeën Gids deel ik 80 tuinideeën die je één op één over kunt nemen voor je tuin. Je kunt de gids hier gratis downloaden.
Een groot deel van de natuurlijke uitstraling van je tuin, maak of breek je met het gebruik van planten. Een juiste beplanting zorgt dat je veel kunt bereiken. Dit hoeft geen grote overwoekerende wildernis te zijn, waarbij je je tuin vol met hoge grassen en planten zet, maar kan heel eenvoudig en rustgevend worden geplaatst.
Hiervoor maak je eenmalig een beplantingsplan, je zult merken dat de natuur de rest zal doen. Plaats weelderige struiken in combinatie met heide en veldbloemen. Dit oogt bijna schilderachtig. Niet alleen het groene uiterlijk en de dynamiek van verschillende bladeren speelt hierbij een grote rol. Planten, bomen en struiken trekken weer andere natuur aan. Zo versterkt de kracht van je achtertuin.
Hierbij is het belangrijk om te kijken naar zowel het blad als de bloem. Voor een natuurlijke tuin die het hele jaar mooi en stijlvol is, kies je voornamelijk een blad vaste (wintergroene) plant, waarbij inheemse planten de voorkeur hebben. Deze planten trekken immers insecten aan (hierover later meer) en zorgen voor de juiste balans in je tuin.
Denk bij bloemen en planten voor een natuurlijke tuin bijvoorbeeld aan:
- Longkruid met het mooie karakteristiek blad;
- Rozen;
- Tulpen;
- Vergeet-me-nietjes;
- Boterbloemen (pas op voor woekeren bij deze soort);
- Ajuga Reptans (dit is overigens ook een bodembedekker, multifunctioneel dus).
Vanzelfsprekend zijn dit slechts enkele voorbeelden uit een breed palet van vele mogelijkheden. Het is bij je keuze vooral van belang dat je goed let op een mooie uitstraling gedurende het hele jaar en dat (mocht je kiezen voor een uitheemse soort) deze onder gelijke bodem- en klimaatomstandigheden kunnen groeien als hun oorsprong. Daarnaast moet je er goed voor waken dat deze planten niet daadwerkelijk je tuin gaan overwoekeren en je tuin overnemen. Hier zit dus het vele werk in dat bij een natuurlijke tuin komt kijken.
Hoe krijg je de sfeer in een natuurlijke tuin?
Het is niet lastig om een gewenste sfeer te creëren voor een natuurlijke tuin. Je kunt alle natuurlijke elementen toevoegen die je mooi vindt en waar jij de natuurlijke sfeer in vindt die je zoekt. Er zijn wel een aantal zaken die de sfeer kunnen versterken, hier zullen we in dit artikel wat dieper op ingaan zodat je hier inspiratie uit kunt halen.
Begroeiing in combinatie met bestrating
Voor een echte natuurlijke uitstraling moet ongeveer 2/3e van de tuin bestaan uit begroeiing. Je kunt voor het andere gedeelte kiezen voor een gazon en natuurlijk je bestrating. De verhardingen kun je natuurlijk functioneel gebruiken, maar je kiest natuurlijk wel voor rustieke tegels voor een natuurlijke look. Door deze indeling heeft het regenwater wel de mogelijkheid om goed weg te lopen en heb jij géén last van hinderlijke waterplassen in je tuin. Voor je paden gebruik je vanzelfsprekend natuurlijke materialen zoals grind of houtsnippers.
Materialen
Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar het gebruik van natuurlijke, duurzame materialen. Dit kan wat mij betreft van zowel keramiek, natuursteen als beton zijn. In het geval van beton zijn geostenen materialen, die alle keurmerken op gebied van duurzaamheid hebben, in mijn ogen uitstekend geschikt voor de natuurlijke tuin. Een ander materiaal waar ik enorm enthousiast over ben is Schellevis. Dit is een oud Hollandse siertegel met een natuurlijke uitstaling. In dit rijtje past natuurlijk ook je tuinmeubels. Een natuurlijke tuin kleed je aan met passende tuinmeubels. Kunststof is hierbij natuurlijk géén optie. Gelukkig zijn er voldoende mooie (houten) alternatieven die volledig in de stijl van jouw tuin zullen passen.
Dierenrijk
Dankzij je beplanting krijg je een groot deel van het dierenrijk bij je op bezoek. Dieren komen zich voeden in jouw natuurlijke tuin. Dit betekent niet dat al je planten worden opgepeuzeld hoor, integendeel. Insecten (zoals vlinders en bijen) komen op stuifmeel en nectar af maar vaak ook op bessen en verschillende zaden. Door de aanwezigheid van insecten volgen er vogels en zelfs amfibieën. Naast voeding vinden de dieren ook bescherming in je tuin. Ze zoeken misschien een slaapplaats, of beschutting tegen slecht weer. Het kan ook zijn dat ze zich willen verstoppen tegen eventuele bedreigingen. Plaats insectenhotels en vogelhuisjes om de dieren zo goed mogelijk op te kunnen vangen. Daarnaast is een bijenkorf misschien leuk, mits je de juiste kennis hiervan in huis hebt.
Water in de tuin
Met de aanleg van een mooie vijver krijg je meteen een heel natuurlijk plaatsje in je tuin. Niet alleen jij wordt blij van je wateroppervlak, ook de aanwezige dieren zullen hier erg blij mee zijn. De meeste dieren zullen er dagelijks willen drinken. Daarnaast trek je er echte waterdieren mee aan, zoals kikkers en padden. Het is zeker een aanwinst voor je tuin. Verbaas je over het leven dat zich huishoudt in jouw achtertuin en geniet van al de natuur om je heen.
Wil je water in je tuin? Er zijn oneindig veel mogelijkheden en je hoeft niet eens een gigantisch grote tuin hiervoor te hebben! Denk bijvoorbeeld eens aan een fontein of waterval die je kunt plaatsen in een stadstuin. In dit artikel deel ik 10 ideeën voor water in de tuin. Weet je al wel zeker dat je een vijver in je tuin wil? Dan raad ik je aan om je goed te verdiepen in de aanleg hiervan, aangezien dit niet zomaar iets is. Ook hier heb ik al eens een artikel over geschreven, die je hier kunt lezen.
Erfafscheiding
Tot slot speelt de erfafscheiding een belangrijke rol in een natuurlijke tuin. Ook hiermee kun je alle kanten op en kun je het natuurlijke karakter met deze elementen versterken. Denk hierbij aan een groene erfafscheiding, het stapelen van platte stenen of het vlechten van houtsoorten om palen. Graag verwijs ik je door naar dit artikel voor nog meer informatie over een natuurlijke erfafscheiding.
De volgende plantensoorten zijn uitstekend geschikt voor een natuurlijke groene afscheiding:
- Buxus;
- Laurierkers;
- Taxus;
- Beukenhaag;
- Meidoorn;
- Hedera;
- Liguster;
- Coniferen;
- Bamboe;
- Hortensia;
- Struikkamperfoelie;
- Leibomen.
De verschillende natuurlijke tuinen
Zoal je leest kun je met de vormgeving van de natuurlijke tuin alle kanten op. Dit is natuurlijk afhankelijk van je mogelijkheden in combinatie met je smaak. Welke functionaliteiten en tuintypes van een natuurlijke tuin spreken jou het meest aan? Wellicht dat je inspiratie kunt halen uit de volgende opties. In de praktijk komt het er vaak op neer dat je ervoor kiest om de diverse stijlen te “mixen en matchen” om een mooie combinatie te vormen en een tuin in te richten die volledig naar jouw smaak is.
De natuurlijke vogeltuin
Zie je graag de vrijheid van vogels om je heen? Met een echte vogeltuin zal je het van dichtbij kunnen ervaren. Je zorgt ervoor dat vogels alle middelen die ze nodig hebben in jouw tuin kunnen vinden en dat het op deze manier een fijne leefomgeving is voor de dieren. Je zult kunnen genieten van een paradijs voor flora en fauna. Zowel voor jezelf als voor de vogeltjes in je tuin.
De natuurlijke vlinder- of bijentuin
Een variant op de vogeltuin is de vlindertuin of de bijentuin. Je werkt hetzelfde als voor de vogeltuin, echter dan gericht op vlinders, bijen en andere insecten. Er zijn erg veel bloemen en planten te vinden die vlinders en bijen aantrekken, ga eens op onderzoek uit. De combinatie met vogels is zonder veel aanpassingen te realiseren.
Als je dit leuk vindt verwijs ik je graag door naar een ander artikel dat ik geschreven heb, over een kleurrijke vlindertuin.
De natuurlijke weelderige tuin
Een wilde tuin waarbij je de natuur volledig zijn gang laat gaan. Je houdt ervan om te zien wat er zoal kan groeien en hoe het allemaal door elkaar heen groeit. Verschillende kleuren en bladeren versterken de natuurlijke sferen van je tuin. Een combinatie van bomen, gazon, planten en bloemenmengsels zijn de basis voor de weelderige tuin.
De natuurlijke duurzame (eco) tuin
Duurzaam, biologisch en ecologisch zijn de kernwoorden voor de duurzame ecotuin. In jouw tuin is geen gif of kunstmest te vinden, enkel natuurlijke materialen. Je kiest dan ook voor zoveel mogelijk duurzame beplanting en materialen en lost alles op een natuurlijke manier op. Hergebruiken van materialen past ook erg goed in deze tuinstijl.
Ik vind dit wel een belangrijke voorwaarde van een natuurtuin. Ik ben van mening dat de natuur de natuur moet kunnen helpen. Daarmee bedoel ik dat alles op een natuurlijke (organische/ biologische) manier tot stand moet komen. Dit kun je bevorderen door een bewuste keuze te maken met betrekking tot het gebruik van meststoffen en tuinonderhoud.
Natuurlijke tuin aanleggen? Zo maak je een wilde tuin!
Nu je weet wat voor materialen, planten, bloemen en andere onderdelen bij een natuurlijke tuin passen, kun je aan de slag. Net zoals bij alle tuinen, geldt ook voor een natuurlijke tuin dat je eerst een plan moet maken voordat je te werk gaat. Maak een tuinontwerp en een goed beplantingsplan. Wanneer je dit allemaal goed op orde hebt kun je aan de slag met je natuurlijke tuin. Een aantal tips voor het ontwerpen en aanleggen van een wilde tuin:
- Gebruik zo min mogelijk bestrating, maar juist veel gazonnen;
- Kies voor planten die oorspronkelijk bij jou al uit de regio komen;
- Plant bloemen en planten niet in strakke lijnen, maar laat het lijken alsof deze zo spontaan zijn gegroeid;
- Kies planten en bloemen die veel dieren aantrekken en zorg voor water en behuizing voor dieren;
- Kies bijpassende decoraties, zoals een vuurkorf, vogelhuisjes en misschien wel een tuinset van natuurlijke materialen.
Laat je inspireren door de natuur
Laat niet alleen dit artikel een inspiratiebron voor je zijn. Bekijk verschillende natuurgebieden waar je een goed gevoel bij hebt. Je kunt dit prima integreren in je tuinplan! Laat je gerust inspireren door de natuur bij het creëren van je eigen natuurlijke tuin.
